هفت روش عالی برای ایجاد فرهنگ مطالعه در دانش آموزان

مقدمه مترجم:
یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع تا حد زیادی به میزان علم و آگاهی افراد آن از علوم، فنون و مسائل مختلف بستگی دارد. مطالعه، موجب رشد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی افراد می‌شود. پژوهش­های‌ اخیر در زمینه‌ تعلیم‌ و تربیت‌ ثابت‌ کرده‌ است‌ که‌ عادت‌ به‌ مطالعه‌ یک‌ امر اکتسابی‌ است‌ یعنی همان‌طور که‌ یک‌ کودک‌، خواندن‌ و نوشتن‌ و حساب‌ کردن‌ را یاد می‌گیرد، می‌تواند مطالعه‌ را هم‌ بیاموزد. پس‌ باید روش‌ مطالعه‌ را به‌ او آموخت‌ و او را به‌ مطالعه‌ عادت‌ داد.

ترویج فرهنگ مطالعه، فقط راهی برای تأمین اوقات فراغت نیست و چنین مقوله‌ی مهمی را در بحث «سرگرمی‌ها» نباید مورد مطالعه قرار داد، بلکه این امر باید پایه و بنیان استوار هر برنامه‌ریزی اصولی، اجتماعی و توسعه ملی قلمداد شود. فرهنگ مطالعه برآیندی از مجموعه عوامل است. این عوامل به‌طور عمده شامل خانواده، فرد، مدرسه و محیط آموزشی است. مدرسه دومین جایگاه تربیتی انسان است. برای بسیاری از کودکان، مدرسه اولین مکانی است که آن­ها را با خواندن و مواد مکتوب آشنا می­ کند. لذا مهم­ترین وظیفه مدرسه طراحی و پیاده کردن برنامه ­های آموزشی و پرورشی مدونی است که متناسب با هر مقطع سنی و هر پایه درسی کسب شده، به دنبال کردن علایق خود در کتاب‌های غیردرسی تشویق کند.

هفت روش عالی برای ایجاد فرهنگ مطالعه در دانش آموزان
همان‌طور که سال تحصیلی جدید شروع می­ شود فرصت مناسبی است تا چالش ­هایی که معلمان، معاونان کمک آموزشی و کتابداران مدرسه در ایجاد عادت به مطالعه دانش آموزان با آن روبرو خواهند شد بررسی شود. در زیر هفت راهنمایی، ترفند و چیزهایی که در زمان تشویق دانش ­آموزان به خواندن صورت می­ گیرد مطرح می­ شود. این­ ها مفید خواهند بود هم‌ زمانی که یک خواننده بی­ میل به مطالعه را تشویق می­ کنند هم‌ زمانی که به­ عنوان استراتژی سوادآموزی در کل مدرسه اجرا می­ شود. لطفاً توجه داشته باشید که آن­ها نظم خاصی ندارند جزء اینکه یکی را که به نظرم مهم­ترین هست اولین مورد گذاشتم.

1. اشتراک­ گذاری شور و اشتیاق
   برای من این ضروری هست. اگر شما به خواندن و کتاب­ها علاقه دارید، پس این علاقه باید هر کاری که شما در سمت تان انجام می ­دهید را تحت تأثیر قرار دهد. دانش ­آموزان به این اشتیاق پاسخگو خواهند بود و آن می­ تواند مسری باشد. دانش ­آموزان خواهند خواست کتاب بخوانند چون شما از آن­ها پشتیبانی می­ کنید. آن­ها در مورد زمان تمام کردن آن کتاب به شما خواهند گفت. مهم­ تر این­ که آن­ها به شما خواهند گفت برای خواندن بعدی چه چیزی را پیدا کنید. ایجاد و حفظ فرهنگ مطالعه در هرجایی شروعی دارد. من اعتقاد دارم که این شروع توسط اعضای کارکنانی که به کتاب­ ها و ژانرهای خاص، نویسندگان و داستان­ ها علاقه دارند صورت بگیرد و زمانی که موانع اجتناب­ ناپذیری در مسیر تلاش برای ایجاد مطالعه دانش ­آموزان وجود دارد این­ها عقب­ نشینی نخواهند کرد.

2. درگیر کردن جامعه خارج از مدرسه
   در اوایل امسال من این فرصت را به دست آوردم و به سخنرانی جاناتان داگلاس در اتحادیه سوادآموزی ملی گوش کردم. وی به اهمیت جامعه در بهبود میزان سواد تأکید می­ کند.
   چگونه این کار را انجام دهیم. جواب این سؤال مشکل است اما فکر کنم برای شروع دو نکته مفید هست. اولین نکته این هست که خانواده دانش­ آموزان را وارد این کار کنیم. ارتباط با خانه ابزار مفیدی هست و داشتن شماره تلفن خانه جنبه مثبتی هست. زمانی که دانش ­آموزی در خواندن موفق می ­شود این روش کمک می­ کند مطمئن بشویم که آن­ها به این کار ادامه خواهند داد و دست نوازشگر دیگری در پشت آن­ها خواهد بود. امسال من یک جلسه «آمدن به کتابخانه» را به­ صورت آزمایشی اجرا کردم به این صورت که خانواده­ ها به کتابخانه دعوت شدن و چگونه مطالعه کردن بچه‌ها را دیدند، با آن­ها خواندند و با یک فنجان چایی پذیرایی شدند. بسیاری خانواده­ ها استقبال می­ کنند و آن یک روش عالی است برای اینکه اطمینان حاصل شود که دانش ­آموزان زمانی که برای سوادآموزی می­ آیند بعداً مورد حمایت و انگیزه بیشتری خواهند بود.

3. درگیر کردن جامعه درون مدرسه
   دومین نکته وارد کردن کل افراد مدرسه در این کار هست. مؤثرترین استراتژی سوادآموزی رویکرد کل مدرسه است که در آن دانش­ آموزان شاهد این هستند که خواندن چیزی است که کل مدرسه از نیروهای جدید جذب شده تا مدیر ارشد آن را انجام می ­دهند. شاید روز جهانی کتاب رویدادی است که در سطح گسترده ­ای از خواندن پشتیبانی می­ کند. همین‌طور جامعه دانش ­آموزان آنچه را که درباره خواندن هیجان­ انگیز و سرگرم­ کننده است مشاهده می­ کنند. با این حال روش ­های بی­شمار دیگری هست که اهمیت خواندن برای کل مدرسه را نشان می­ دهد.

4. استفاده از خود دانش ­آموزان برای گسترش این واژه
   داشتن دانش­ آموزانی که از سواد و خواندن برای لذت بردن پشتیبانی کنند بسیار مفید هست و بسیاری از آن­ها این مسئولیت را دوست خواهند داشت. دانش ­آموزان تیم سوادآموزی مدرسه من علاقه داشتند مواقعی کتاب­ هایی را به دیگر دانش­ آموزان پیشنهاد بدهند، در کتابخانه کمک کنند و در برنامه­ ریزی مشارکت داشته باشند و اتفاقات مسیر سوادآموزی را بازگو کنند. با این حال لازم نیست دانش ­آموزان با یک عنوان رسمی برای تشویق خواندن در کل مدرسه کمک کنند. برای مثال ما یک فرصت خارق ­العاده را به گروهی از دانش­ آموزان دادیم تا سخنرانی شگفت ­انگیز سارا کراسن، برنده کارنگی را ببینند. وقتی که برگشتند کتاب «وزن آب^[۱]» سارا کراسین را با اشتیاق زیاد خواندند. حالا من مجبور نیستم در مورد کتاب­های خوب به دانش ­آموزان توضیح بدم چون یکی از دوستانشان این کار را برای من می ­کند و احتمال این­که دانش­ آموزان یک کتابی را که مهر تأیید دوستانشان را دارد مطالعه کنند بیشتر است.

5. کمک به دانش آموزان جهت ایجاد حس مالکیت در آن­ها
   دانش ­آموزان اگر اهمیت مطالعه را درک نکنند و احساس کنند که به آن­ها تحمیل می­ شود بعید هست که به­ طور منظم مطالعه کنند. ضروری هست که دانش ­آموزان ارزش مطالعه را به­ عنوان پیشرفت شخصی­شان و به دست آوردن حس مالکیت به آن مشاهده کنند. زمانی که دانش­ آموزان ارزش مطالعه را درک کنند و از آن لذت ببرند بعد مدرسه ۲۰ دقیقه مطالعه خواهند کرد. پرورش حس مالکیت یک چالش هست اما روش­هایی برای انجام آن وجود دارد. در دروس کتابخانه در مدرسه من دانش ­آموزان کمترین اهداف را دارند ولی من آن­ها را به مجموعه اهدافشان تشویق می ­کنم. این ممکن هست باعث شود مجموعه هری پاتر را قبل کریسمس تمام کنند یا یک میلیون واژه را در طرح مطالعه سریع بخوانند. من دانش ­آموزان را تشویق کرده و پاداش خواهم داد ولی آن­ها آگاه هستند که این باعث رشد فکری آن­ها می ­شود و مزیت­ هایی را برای آن­ها به ارمغان می ­آورد؛ بنابراین دانش ­آموزان باید موضع خواندنشان را حفظ کنند حتی زمانی که حمایت نمی­ شوند.

6. ترغیب افراد به محتوای کتاب­ها
   بعد بیش از ۴ سال کار در کتابخانه ­های مدارس من کشف کردم که ترغیب افراد به محتوا بخش مورد علاقه شغل من است. این فوق ­العاده است که همراه دانش ­آموزی که به دنبال عنوان کتابی هست و می ­خواهد آن را بخواند در قفسه­ ها کاوش کنید و عنوان را بیرون بکشید و فکر می کنم آن­ها دوست خواهند داشت آنچه را که در مورد هر یک از منابع مهم هست توضیح دهید. بخصوص پیدا کردن یک قسمت جذاب کتاب سرگرم ­کننده هست، بدین صورت که دانش ­آموزی از دستان شما آن را بیرون خواهد کشید و می­ گوید که می­ خواهد همین حالا آن را بخواند. برای مثال من امسال از قسمت­ های جذاب کتاب استفاده کردم، «او می­ تواند تشخیص دهد زمانی را که می ­خواهید بمیرید، وقتی به چشمانت نگاه می­ کند» (از کتاب شماره­ ها^[۲] توسط راشل ورد^[۳]) و «پسری یک پسر دیگر را در رودخانه پیدا کرد و سعی کرد او را از مردن نجات دهد» (از کتاب باهوش^[۴] توسط کیم اسلاتر^[۵]). این به این معنی نیست که شما هر کتابی که در کتابخانه دارید را باید بخوانید به این معنی است که از آنچه در مجموعه دارید آگاه باشید و این­که چطور خواننده را به آن ترغیب کنید.

7. نگران این نباشید که باید از اول شروع کنید
   این یکی از آخرین چیزی است که من باید یادآوری کنم. همه دانش ­آموزان در کلاس شما مشتاق به خواندن کتاب نخواهند بود. شما ممکن هست دانش ­آموزانی داشته باشید که پاشنه ­شان را روی زمین بکشند یا شکایت کنند یا مغرورانه فریاد بزنند که از خواندن نفرت دارند. زمانی که این مورد پیش می ­آید کاری که می ­تواند مفید باشد این هست که مخصوصاً با دانش آموزان کم ­توان، آن­ها را عادت به نشستن با یک کتاب بکنید و زمانی که طول می ­کشد تا از صفحه ­ای به صفحه­ ی دیگر بروند از چیزهایی استفاده کنید که آن­ها از آن لذت می­ برند.. سال پیش من نشستم با خوانندگانی که رغبتی برای مطالعه نداشتن و کتاب­های متنوعی مثل رمان­های ترسیمی، کتاب­های تصویری و کتاب­های ماجراجویی به انتخاب خودشان خواندم قبل از اینکه به چیزهای بسیار چالش‌برانگیز روی بیاوریم. این گام اولیه نیازمند زمان و صبر است با این حال برای اطمینان دادن به این­که آن­ها نیازمند مطالعه هستند ضروری است.

بنابراین این ­ها هفت مورد از راهنمایی من برای ایجاد عادت به مطالعه در دانش ­آموزان هستند. شما چی فکر می‌کنید؟ اگر شما هم روش‌های خودتان را دارید لطفاً در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

پانویس:
[۱]. The Weight of Water
[۲]. Numbers
[۳]. Rachel Ward
[۴]. Smart
[۵].Kim Slater

منبع:
این نوشته ترجمه مطلبی با این عنوان است: Seven top tips for getting students reading 

مترجم: فرشته نوجوان