خانه / آرشیو / دوره سوم (1396) / نکاتی برای استفاده از عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه‌های عمومی

نکاتی برای استفاده از عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه‌های عمومی

مقدمه مترجم
در کتابخانه‌­های عمومی روش‌­های مختلفی برای عملکرد کارکنان و ارائۀ خدمات وجود دارد اما عملکرد مبتنی بر شواهد که به مفهوم حل یک مشکل به بهترین نحو و بر اساس شواهد ممکن است، دیدگاه متفاوتی ارائه می­‌دهد. در این نوع عملکرد، تجربه با آخرین شواهد و مستندات علمی موجود تلفیق شده و انتظار یک پیامد مناسب متصور خواهد بود.

عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه‌های عمومی
با توجه به تغییر قوانین و رقابت برای دسترسی به اطلاعات با منابع محدود اقتصادی، درخواست کاربران از کتابداران و مدیران کتابخانه‌­های عمومی جهت ایجاد دسترسی به اطلاعات رو به افزایش است. این رویکرد در روند حرفه­‌ای اصول قوی و پیشرفته‌ای دارد (الدریج[۱]، سال ۲۰۱۲) و توسط طرفداران و متخصصان کتابخانه‌­های بین‌المللی به‌طور یکسانی پشتیبانی می‌­شود؛ اما این رویکرد به‌عنوان یک مدل توسط سازمان‌­های حرفه‌ای[۲] و دولت­‌های ملی[۳] حمایت می‌­شود. اخیراً در سند تعامل کتابخانه­‌ها (تحویل‌دار کتابخانه‌ها: اهدافی برای کتابخانه­‌های عمومی در انگلستان در سال ۲۰۱۶-۲۰۲۱)، به‌طور ویژه‌­ای به عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه­‌ها و نظام اطلاع‌رسانی توجه شده است.

پام رایان[۴] در سال ۲۰۱۵ «فراخوانی برای اقدام» برای کتابداران کتابخانه‌­های عمومی ارسال کرد که متن آن بدین شرح بود: «لازم است که ما به‌طور کلی مسئولیت تغییر فرهنگ عمومی کتابخانه را بپذیریم، نقش داستان­‌گویی‌های خود را بر عهده گیریم و شواهد خود را به اشتراک بگذاریم؛ اما از کجا و چگونه باید شروع کرد؟» چارچوب‌­های جدید مبتنی بر شواهد کتابخانه و عمل اطلاع‌رساتی کوفو گینناکیس و برتل[۵]«بیان،
جمع‌­آوری، ارزیابی، موافقت، اقتباس » (رویه مبتنی بر شواهد کتابخانه و اطلاعات در سال ۲۰۱۶) یک مدل واقعی برای برنامه­‌های کاربردی ارائه می­‌دهد و زمینه‌­ای را در نظر می­‌گیرد که کتابداران در آن فعالیت می­‌کنند و شواهد مختلفی برای تصمیم‌گیری مناسب، در دسترس هستند.

* نکات اساسی جهت اطلاع کارکنان کتابخانۀ عمومی:

ذهن خود را باز نگه دارید
شواهد پژوهش‌های گذشته (به روش کمی، کیفی، ترکیبی یا ثانویه)، نقش مهمی در عملکرد حرفه ایفا می­‌کنند. تنوع در رویکرد جامع برای عملکرد مبتنی بر شواهد[۶] در کتابداری اهمیت ویژه‌ای دارد. کوفو گینناکیس و برتل[۷] در سال ۲۰۱۶ دو دسته از این رویکردهای جامع را معرفی و تعیین کردند؛ «شواهد محلی» (شامل آمار، ارزیابی، مستندسازی، مشاهده، شواهد واقعه‌نگاری و واقعیت­‌های سازمانی) و «دانش حرفه‌­ای» (شامل تخصص، دانش ضمنی، دریافت اطلاعات مستندات از همکاران، بهترین شیوه دریافت اطلاعات از سازمان­‌های دیگر و ادبیات غیر تحقیقاتی است). هر عنصری، به‌صورت بالقوه ممکن است در رسیدن به «ایدۀ آگاهانه و موردنظر حرفه‌­ا‌ی» ارزش یکسانی داشته باشد.

بر اساس موفقیت (چرخ را دوباره اختراع نکنیم)
احتمال دارد شخص دیگری در حوزۀ شما و یا در مؤسسه‌ای دیگر، قبلاً چیزی مشابه طرح، ایده یا پرسش شما را امتحان کرده باشد. قبل از اینکه پروژه یا فرآیند خود را شروع کنید، جستجوی علمی سریعی انجام داده و لیست بایگانی پستی خود را بررسی کنید و اگر چیزی نیافتید آنگاه آن طرح را با همکاران خود که در زمینه‌­های مشابه کار می‌‌کنند به اشتراک گذاشته و به دنبال پاسخ بگردید. جستجوی خود را اصلاح و تغییر دهید تا با درک بهتری از مسائل به دنبال راه‌حل‌­های بالقوه بگردید.

ببیند و یاد بگیرید
توجه کنید که کاربران چطور و چقدر از خدمات شما استفاده کرده و می‌کنند، جهت دریافت اطلاعات در چه مراحلی به کمک نیاز دارند؟ شواهد تجربی محلی می‌­توانند در درک آنچه کاربران شما می­‌خواهند بسیار مهم باشند و به شما برای توسعۀ فرآیندها و سیستم­‌هایی که برای کاربران کتابخانه‌­ای اهمیت دارند، بیش از کتابداران مفید فایده باشند (جیلیسپی[۸] در سال ۲۰۱۴، پاتریج[۹] در سال ۲۰۱۶). نظرات کاربران را با طراحی خدمات خود ترکیب کرده و مجموعه­‌های خود را بر اساس نیاز، تغییر و گسترش دهید.

دسترسی آزاد (رایگان)
کتابداران کتابخانه­‌های عمومی مانند کتابداران دانشگاهی، دسترسی آسان و آزاد به منابع ندارند. راه‌­های متفاوتی برای جمع‌آوری، دسترسی و سازمان‌دهی مدارک وجود دارند که از آن جمله می‌توان به ابزارهایی مانند مؤسسه حرفه‌مندان کتابداری و اطلاع‌رسانی ـ انگلیس[۱۰] اشاره کرد. کتابخانه­‌های انگلیس؛ ابزار و مطالعات موردی؛ چارچوب شورای هنری انگلستان «انگیزۀ یادگیری برای همه»، تحقیقاتی از سوی کارنگی ترست[۱۱]، اخبار کتابخانه­‌های عمومی و مجلات در دسترس مانند کتابخانۀ مبتنی بر شواهد، فعالیت‌های اطلاعاتی و مجلۀ سواد اطلاعاتی نقطۀ شروع خوبی است. راهنمای مجلات دسترسی آزاد[۱۲] بیش از ۵۰ مورد دیگر را فهرست می­‌کند.

اکنون به شما بستگی دارد…
در انجام هر فعالیتی بر اساس شواهد پیش بروید (رایان[۱۳]، ۲۰۱۵) و مستندات را به اشتراک بگذارید، روش‌هایی را که انجمن بین‌المللی کتابخانه­‌های عمومی برای دسترسی آزاد به منابع ارائه کرده است در نظر داشته باشید.

دربارۀ عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه و مراکز اطلاع‌رسانی
بکی کول[۱۴] نویسندۀ کتاب «عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه و مراکز اطلاع‌رسانی» در سال ۲۰۱۶ است. این کتاب توسط دنیس کوفو گینناکیس[۱۵] و آلیسون برتل[۱۶] ویرایش شده است و مبانی مبتنی بر پژوهش و شواهد کتابخانه‌­ای و عمل اطلاع‌رسانی را معرفی و بیان می‌کند. این کتاب به دو بخش؛ بررسی زمینۀ عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه و مراکز اطلاع‌رسانی و پیشنهاد مدلی جدید برای کاربرد آن در محل کار؛ و بازنگری پیشرفت عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه‌های مدارس، عمومی، بهداشت، مدرسه و کلیۀ کتابخانه­‌های سراسر جهان، تقسیم می­‌شود.

پانویس:
[۱]. Eldredge
[۲]. CILIP
[۳]. Impact Toolkit
[۴]. Pam Ryan
[۵]. Koufogiannakis and Brettle
[۶]. EBP
[۷]. Koufogiannakis and Brettle
[۸]. Gillespie
[۹]. Partridge
[۱۰]. CILIP
توضیح: (صدای پیشرو برای اطلاعات، مدیریت دانش و حرفه‌­­ی کتابداری است. هدف ما این است که مهارت‌­های اطلاعاتی و کتابخانه‌­ای و ارزش­‌های حرفه‌­ای را در قلب یک جامعۀ دموکراتیک، برابر و پربار قرار دهیم).
[۱۱]. Carnegie Trust
[۱۲]. DOAJ: Directory of Open Access Journals
[۱۳]. Ryan
[۱۴]. Becky Cole
[۱۵]. Denise Koufogiannakis
[۱۶]. Alison Brettle

منبع:
این نوشته ترجمه مطلبی با این عنوان است: Tips for using evidence-based practice in public libraries
مترجمین: ژیلا سعیدی۱ – ندا صیادی۲
۲. دانشجوی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها): ژیلا سعیدی
عنوان مقاله: نکاتی برای استفاده از عملکرد مبتنی بر شواهد در کتابخانه‌های عمومی
عنوان مجله: کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol): ۳
شماره مجله(Issue): ۳
سال(Year): ۱۳۹۶
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه: http://lib2mag.ir/8813
Download PDF

درباره ی ژیلا سعیدی

دانشجوی کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی، گرایش مدیریت اطلاعات دانشگاه رازی کرمانشاه - کتابدار کتابخانه عمومی شهرستان سروآباد

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *