کتابدار 2.0 مجله کتابداری و کتابخانه 2.0
مقدمه مترجم
گسترش فناوری‌های نوین موجب کاهش تعاملات اجتماعی و دور شدن مردم از یکدیگر شده است، کتابخانه‌ها در سراسر جهان به عنوان نهادی اجتماعی می‌توانند مردم را گرد هم آورند و میان آن‌ها تعامل و مشارکت ایجاد نمایند و از طرفی در تلاش برای کشف چگونگی مراقبت از این فناوری‌ها به عنوان ابزاری برای آینده هستند.
کتابخانه‌ها محور یادگیری و ایجاد دانش هستند و با توجه به تغییرات مداوم نیازهای جامعه می‌کوشند با آگاهی بیشتر از نیازهای متنوع گروه‌های مختلف کاربر و غیر کاربر کتابخانه به ارائه خدمات پویا و نوآوری و تبادل دانش بپردازند و حضور خود را در جامعه هم از طریق دیدار با مخاطبان در فضاهای کتابخانه و نیز در مکان‌های خارج (عبداللهی, ۱۳۹۶)[۱] از کتابخانه پر رنگ‌تر نمایند و به بخشی جدای ناپذیر از جامعه تبدیل شوند. در مقاله حاضر شش روند نوآورانه کتابخانه‌ها که در سال ۲۰۱۷ مشاهده شده است، بررسی می‌شود که عبارت‌اند از:
- مشارکت جامعه
- تمرکز بر تمام گروه‌های کتابخانه
- بازتولید خدمات کتابخانه
- آگاهی بیشتر درباره بازدیدکنندگان و غیر بازدیدکنندگان کتابخانه
- ایجاد یک تصویر برای کتابخانه
- تمرکز بر روی فناوری‌های در حال ظهور
۶ روند کتابخانه که ما در سال ۲۰۱۷ ملاحظه کردیم
بر اساس مصاحبه با رهبران فکری کتابخانه و آنچه از کتابخانه‌های نوآورانه در سراسر جهان آموخته‌ایم یک رویکرد مثبت از روندهای کتابخانه را در سال ۲۰۱۷ ترکیب کرده‌ایم.
اگر شما دنبال ایده‌های جدید در سال ۲۰۱۸ هستید، این می‌تواند نقطه شروع خوبی برای شما باشد.
- مشارکت جامعه
همان‌طور که تعداد بازدیدکنندگان کتابخانه فیزیکی به آرامی کاهش یافته است، کتابداران نیاز به مشارکت فعال جامعه در پیشنهاد‌ها (ارائه خدمات) کتابخانه را مطرح کرده‌اند. جان هُلمکوئِست[۲]، یک کتابدار دانمارکی و حامی کتابخانه، در مصاحبه‌اش با پرینچ[۳] این واقعیت ساده را که هرچه بیشتر از فن‌آوری استفاده می‌کنیم، بیشتر نیاز به تعاملات معنادار چهره به چهره داریم به طور برجسته نشان داده است. وی افزود که ما می‌توانیم این را در کتابخانه بیابیم زیرا کتابخانه محور جامعه برای یادگیری و ایجاد دانش است.
لیز مکگِتیگن[۴]، رئیس جمهور CILIP اسکاتلند دیدگاه خودش را با ما به اشتراک گذاشت و تأکید کرد که مهم‌ترین جنبه تمرکز روی یک جامعه و همبستگی آن است. شما می‌توانید همبستگی فن‌آوری و همبستگی مردمی را از طریق ایجاد ارتباط، مشارکت واقعی و درک متقابل در جامعه خود به وجود آورید. همچنین می‌توانید فضاهای ارتباطی زیبایی برای مردم ایجاد نمایید، فضاهایی برای یادگیری و مشارکت جهت گردهمایی و همکاری. مهم‌ترین بخش، ایجاد اعتماد به جامعه خویش است که هنوز در کتابخانه هستند.[۵]
- تمرکز بر تمامی گروه‌های کتابخانه
روند دیگری که ما در سال گذشته مشاهده کردیم (اما بیشتر در طول کنفرانس کتابخانه‌های عمومی LAI در سال ۲۰۱۷ در ایرلند)، نیاز به هدف قرار دادن خدمات کتابخانه برای گروه‌های مختلف کتابخانه، با ایجاد نوآوری‌های مختلف برای شخصی‌سازی خدمات کتابخانه برای افراد مسن‌تر (برنامه محلی دوستانه کهنسالان شورای شهر مانهن[۶]) برای مهاجران (نوآوری کتابخانه‌های آلمان برای تضمین حضور پناهندگان در جامعه) یا برای افراد دارای معلولیت (خدمات شخصی کتابخانه‌های شهر کُرک[۷] برای کودکان مبتلا به اوتیسم) و دیگر گروه‌های بازدید کننده از کتابخانه است.
ما مشاهده کردیم که کتابخانه‌ها توجه بیشتری به نیازهای متنوع کاربران خود دارند.
- بازتولید خدمات کتابخانه
کتابخانه‌های فیزیکی جهت در ارتباط ماندن با جامعه خود و همچنین جذب بازدیدکننده بیشتر تلاش می‌کنند. یکی از دلایل اصلی آن است که مردم عاشق رفتن به کتابخانه هستند اما انتظارات بالاتری از کتابخانه‌ها دارند.
به همین دلیل است که کتابخانه‌ها استفاده از فضاهای خود را برای اهداف جدید آغاز کردند، مانند ایجاد نوآوری و تبادل دانش، برای ایجاد جلسات فرهنگی و مهم‌تر از همه برای ایجاد قطب‌های اجتماعی از طریق همکاری با سایر مؤسسات محلی. دلیل بعدی مهم است زیرا همان‌طور که رولف هاپل[۸]، مدیر DOKK1 خدمات شهروندان و کتابخانه‌ها در مصاحبه‌ای که با وی داشتیم تأکید کرد، هر دو خدمات شهروندان و کتابخانه‌ها با یک تعهد خدماتی به وجود می‌آیند و چنانچه عملکرد بیشتری در کتابخانه‌ها با ارائه ترکیبی از خدمات کتابخانه و خدمات عمومی ایجاد شود، برای شهروندان عالی خواهد بود.
حتی بسیاری از کتابخانه‌ها خلاق‌تر شده‌اند و افزودن چند مورد غیر معمول در لیست امانت کتابخانه را آغاز کرده‌اند، مانند ابزارها، لوازم اردو، تجهیزات باغبانی و آشپزخانه، لباس و خیلی چیزهای دیگر. این روند حتی یک نام دارد: و آن کتابخانه اشیاء[۹] است.
کتابخانه اشیاء نوآوری انجمن کتابخانه‌های آمریکا[۱۰]
- آگاهی بیشتر درباره بازدیدکنندگان و غیر بازدیدکنندگان کتابخانه
نیازهای مردم به طور مداوم در حال تغییر است و کتابخانه‌ها به اطلاعات روزآمد درباره نظر و نگرش عمومی در مورد کتابخانه نیاز دارند. یکی از مسائل که اندی پریسنر[۱۱]، مشاور در تجربه کاربر برای کتابخانه‌ها، در کنفرانس کتابخانه‌های عمومی LAI در سال ۲۰۱۷ در ایرلند تأکید کرد، این است که کتابداران در حال گردآوری داده‌های بزرگ هستند اما آن‌ها این کار را انجام نمی‌دهند درحالی‌که اغلب باید انجام بدهند.
روش‌های پژوهشی مختلفی در زمینه تجربه کاربر وجود دارد که کتابخانه‌ها می‌توانند برای درک بهتر ذهن بازدیدکنندگان خود استفاده کنند؛ اما مهم‌تر از همه درک ذهن کسانی است که از کتابخانه استفاده نمی‌کنند. دانا فلچر[۱۲] پژوهشگر غیر کاربر کتابخانه تأکید می‌کند که کتابخانه‌ها باید با این یافته‌ها سازگار شوند و تغییراتی را ایجاد کنند. این دیدگاه اصلی تحقیق است، شما باید آنچه را که کار نمی‌کند، پیدا کنید و آن را تغییر دهید.
- ایجاد یک تصویر برای کتابخانه
زمانی که در مورد عواملی که منجر به بحران کتابخانه در سال‌های گذشته شده است بحث می‌شود، لیز مکگتیگن یکی دیگر از نکات مهم در مورد حمایت از فقیر که در کتابخانه‌ها وجود دارد را مطرح می‌کند. کتابخانه‌ها باید به نیاز داشتن «صدای خیلی بلند» در جامعه توجه کنند و ادراک نادرست شهروندان درباره کتابخانه‌ها را به چالش بکشند.
تنها با تمرکز روی ایجاد یک تصویر پیوسته (آنلاین) از طریق نزدیک شدن به یک ذهنیت خدماتی، با استفاده از ابزارهای رسانه‌های اجتماعی مختلف و دیدار با مشتریان در مکان‌های خارج از فضای کتابخانه، کتابخانه‌ها به سرعت به یک بخش جدای ناپذیر از جامعه تبدیل می‌شوند.
استراتژی بازاریابی برای کتابخانه‌ها: چرخه بازاریابی واقعی
- تمرکز بر روی فناوری‌های در حال ظهور
طبق جزئیات مصاحبه ما با مارک فورچِن[۱۳]، متخصص فناوری اطلاعات کتابخانه انگلستان، نقش اصلی کتابدار تغییری نکرده است، رسانه‌ها و روش‌های تحویل آن‌ها کاملاً تغییر کرده‌اند. برخی از این پیشرفت‌های آینده مانند هوش مصنوعی، ربات‌ها و راه‌حل‌های خودکفا یا مجموعه‌های دیجیتالی غنی ممکن است در آینده تا حدودی مانند اساس و ستون فقرات برای برخی از کتابداران باشند. با این حال، در حال حاضر این موضوع داغ است و کتابخانه‌های سراسر جهان در حال تلاش برای کشف چگونگی مراقبت و مطالعه این فناوری‌های در حال ظهور به عنوان ابزاری برای آینده هستند.
لیزمکگتیگن بر این باور است که این جنبه مهم است؛ زیرا کتابخانه‌ها باید به قطب‌های یادگیری و دیجیتالی تبدیل شوند و مقصد و توقفگاهی برای آزمون عملی برای آشنایی و یادگیری در مورد آخرین فناوری‌ها، دسترسی برابر و کسب مهارت‌های لازم در زمینه فناوری‌های جدید و در حال توسعه سریع از برنامه‌نویسی، ساخت مدار، خود ناشری تا واقعیت مجازی، ذخیره‌سازی پنج بعدی دیجیتال، فناوری آی- بیکن/ ان اف سی[۱۴]، سلول‌های انرژی خورشیدی و هوش مصنوعی باشند.
پانویس:
[۱] برای مطالعه بیشتر: عبداللهی، فاطمه (مترجم). (۱۳۹۶). چهار روش برای گسترش حضور کتابخانه در جامعه. کتابدار ۲.۰. دوره (۳)، شماره (۵)، ۲۱- ۲۲. http://lib2mag.ir/9269/
[۲] Jan Holmquist
[۳] Princh
[۴] Liz McGettigan
[۵] dlr Lexicon Family Day Event
[۶] Monaghan County Council Age Friendly county programme
[۷] Cork City
[۸] Rolf Hapel
[۹] the library of things
[۱۰] (americanlibrariesmagazine.org)
[۱۱] Andy Priesner|
[۱۲] Donna Fletcher
[۱۳] Mick Fortune
[۱۴] I-beacon /NFC
منابع
Paraschiv, P. (2017, November 30). ۶ Library Trends Of 2017 That We Noticed [Web log message]. Retrieved from pinch: https://princh.com/6-library-trends-of-2017-that-we-noticed/#.WnAat-eLnIU
عبداللهی، ف (مترجم). (۱۳۹۶، دی). چهار روش برای گسترش حضور کتابخانه‌ها در جامعه. کتابدار ۲.۰، ۳(۵)، ۲۱-۲۲. بازیابی از: http://lib2mag.ir/9269/
مترجم: فاطمه عبداللهی
تقدیر و تشکر
از سرکار خانم دکتر مریم صراف‌زاده و جناب آقای دکتر علیرضا نوروزی (اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تهران) که بنده را در ترجمه راهنمایی نموده‌اند، بسیار سپاس‌گزارم.
| مشخصات استناددهی به این مقاله | |
| نویسنده(ها): | فاطمه عبداللهی |
| عنوان مقاله: | شش روند برجسته کتابخانه‌ها در سال ۲۰۱۷ |
| عنوان مجله: | کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0) |
| دوره مجله(Vol): | ۳ |
| شماره مجله(Issue): | ۶ |
| سال(Year): | ۱۳۹۶ |
| شناسه دیجیتال(DOI): | |
| لینک کوتاه: | http://lib2mag.ir/9526 |
