گپی با نخبگان جوان؛ نیره خداداد شهری (رتبه ۷ مقطع دکتری)

+ از خودتون شروع کنید  معرفی نمایید از کجا هستید، چه کردید و چه می کنید و…

– نیره خدادادشهری هستم، متولد بهار ۱۳۶۵. ساکن شهر قم. دیپلم کامیپوتر دارم. سال ۱۳۸۳ در رشته کامپیوتر گرایش نرم افزار در مقطع کاردانی دانشکده فنی قم قبول شدم. پس از فارغ التحصیلی به فکر تغییر رشته افتادم. سال ۸۸ رشته کتابداری دانشگاه قم قبول شدم. از رشته آشنایی چندانی نداشتم ولی بسیار به مباحث رشته علاقمند شدم. در سال ۹۲ بدون کنکور و با سهمیه استعداد درخشان در مقطع کارشناسی ارشد رشته مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا پذیرفته شدم. همچنین در این سال موفق به کسب رتبه چهارم  دانشجوی برتر علم اطلاعات و دانش شناسی و در سال ۹۴ نیز به عنوان رتبه دوم دانشجوی برتر علم اطلاعات و دانش شناسی شدم. در حال حاضر نیز توانستم با کسب رتبه ۷ در آزمون سراسری مقطع دکتری در رشته بازیابی اطلاعات دانشگاه تهران پذیرفته شوم. در این مدت کتابدار – آرشیویست مرکزپژوهش های اسلامی صدا و سیما، آرشیویست مرکز اسناد آستان مقدس قم و مشاور طرح های مختلف سازماندهی و نمایه سازی منابع در سطح استان بوده ام. در کنار فعالیت های حرفه ای، کارشناس رادیو قم نیز هستم.

+ چگونه به کتابداری کشیده شدید؟

– خیلی اتفاقی. عرض کردم بعد از فارغ التحصیلی در رشته نرم افزار، خیلی علاقه داشتم که دوباره کنکور شرکت کنم. در گروه علوم انسانی شرکت کردم و کتابداری جز ده انتخاب اولم بود. خیلی از کتابخانه استفاده می کردم و فکر می کردم محدوده این رشته فقط کتابخانه است، و به گستردگی مباحث رشته خیلی احاطه نداشتم. خوشبختانه اساتید دانشگاه قم در علاقه مند شدن من به این رشته بسیار موثر بودند.

+ آیا فرد یا افرادی در فعال شدن و انگیزش بیشتر شما موثر بودند؟

– بله بدون شک. سوای از اساتید دانشگاه قم که در سوال قبلی هم عرض کردم بسیار در انگیزش من موثر بودند اگر بخواهم از افراد دیگری که در فعال شدن و انگیزش من نقش داشتند، نام ببرم باید از دکتر حری، آقای محفوظی، دکتر زارعی، آقای عمرانی و … نام ببرم. این عزیزان خیلی در موفقیت من نقش پررنگی داشتند. البته در این راستا اساتید دانشگاه الزهرا هم بسیار به من لطف داشتند و در این راه من را حمایت کردند. جا دارد در این مقال از جناب آقای دکتر رضایی شریف آبادی هم نام ببرم.

+ جایگاه الآن کتابداری در ایران چگونه است؟

– چند روز پیش مقاله ای از یورلند (استاد تمام رشته علم اطلاعات در دانشگاه رویال کپنهاگ دانمارک) مطالعه می کردم. نگرانی از جایگاه رشته نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا وجود دارد. یورلند در این مقاله از باز بودن مرزهای رشته ما سخن می گوید و اینکه رشته ما تداخل زیادی با رشته های دیگر دارد و جایگاه ما با مخاطره روبرو شده است.

+پیش بینی آینده ی شما چه خواهد بود و یا به چه سمتی باید برود؟

– رشته ما در آینده باز هم بیشتر به سمت فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی پیش می رود. ولی این به این معنی نیست که ما جایگاه خود را از دست بدهیم. اگر دانشجویان ما به جای اینکه صرفا به سمت مباحث جدید بروند، کاملا از فلسفه، تاریخچه و پایه های اساسی رشته مطلع باشند و در حوزه رشته تمایل به مرکز داشته باشند و به متاتئوری های رشته پایبند باشند، امید هست که این رشته  جایگاه خود را تثبیت کند و به عنوان یک دیسیپلین مستقل شناخته شود.

+ تأثیرفناوری های هم اکنون و آینده بر رشته رو چگونه ارزیابی می کنید؟

– فناوری ها هم اکنون بر بسیاری از جهات زندگی ما تاثیر گذاشته اند. ولی این ما هستیم که باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم. اگر ما ایده پرداز و خلاق نباشیم، ممکن است استفاده از فرصت ها به دست دیگران صورت گیرد. شانس در خدمت ذهن آماده است. ما باید با ذهنی باز به سمت فناوری ها برویم و از این فناوری ها در جهت خدمت به کاربران و توسعه خدمات خود بهره بردارب کنبم.

+ فکر می کنیدمهارت های مورد نیاز یک دانشجوی کتابداری که بتواند برای بعد فارغ التحصیلی خود آرامش خاطر در جهت کسب و کار داشته باشد چه چیزهایی است؟

– به نظرم اولین مهارت، داشتن تفکر انتقادی است. یک دانشجوی کتابداری باید خیلی مطالعه کند. مطالعه هدفمند و با دید انتقادی. مهارت استفاده از فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی نیز بسیار حائز اهمیت است. دانش زبان انگلیسی در استفاده از منابع مختلف هم مهم است. روابط عمومی بالا، روابط اجتماعی بالا، مهارت نوشتن و … را هم به این فهرست اضافه کنید.

+ کمبودهای حال حاضر در مرحله ی آموزشی رشته رو چه چیزهایی می دانید؟

– رشته ما مانند بسیاری از رشته های دیگر، دو بعد نظری و عملی دارد. در سطح کارشناسی ضمن تقویت پایه های تئوری دانشجویان باید به مباحث علمی هم توجه زیادی شود تا دانشجو برای  حضور در محیط کار آماده شود. ما باید دانشجویی را تربیت کنیم که از همه لحاظ (علمی، اخلاقی، فرهنگی، روابط اجتماعی و …) در محیط کار موثر و کارآمد و برجسته باشد. الان در سرفصل های رشته، دانشجو با مباحث فناوری و … غیر آشنا می شود ولی مباحث روانشناسانه و فرهنگی حضور کمی دارند. یک بعد اساسی رشته ما کاربر و مخاطب هست که ما باید برای ارتباط با کاربر آموزش های لازم را ببینیم.

+ برای اینکه دانشجویان و کتابداران شاغل نیز بتوانند مهارت های فراتر از آموزش های دانشگاهی داشته باشند شما چه توصیه ای دارید؟

– برای این عزیزان حتما باید کارگاه های آموزشی و کلاسهای ضمن خدمت برگزار شود. بسته به نوع کتابخانه و افرادی که در این مراکز شاغل هستند و نیازهای اطلاعاتی که دارند، با یک برنامه ریزی خوب می شود کلاسها و کارگاه های مفیدی برای این بزرگواران تشکیل داد. ضمن اینکه حضور این عزیزان در همایش ها و نشست های رشته بسیار تاثیرگذار است و سطح علمی و عملی آنها را بالا می برد.

+ برنامه ی آینده خود شما چیست؟درس و تحصیل؟ اشتغال؟

– برای آینده برنامه های زیادی دارم. الان که فقط به تحصیل فکر می کنم. به تدریس علاقه زیادی دارم. اما هیچ وقت قصد ندارم کار اجرایی را هم به طور کامل کنار بگذارم. تدریس و تحصیل یکی از کارهای ماست. اما دانش آموختگان سطح بالای رشته باید در مراکز مختلف به عنوان مشاور اطلاعاتی حضور داشته باشند. هم اکنون من کار مشاوره اطلاعاتی در زمینه سازماندهی منابع را در چند مرکز انجام می دهم. یکی از دغدغه های اصلی من رواج فرهنگ مطالعه در سطح جامعه است. که امیدوارم بتوانم در این زمینه گام هایی با کمک دیگر کتابداران بردارم.

+ راستی اگر کسی الان بهشما رجوع کند برای انتخاب رشته ی کتابداری آیا توصیه می کنید؟

– بله حتما. تاکنون هم خیلی این کار را انجام داده ام. من این رشته را واقعا دوست دارم و به دیگران هم توصیه می کنم. ولی قبل از آن به کسانی که وارد این رشته شده اند توصیه می کنم مطالعه و کتابخوانی را به طور جدی در برنامه خود قرار بدهند. کتابداری که زیاد مطالعه نکند نمی تواند در خدمات دهی به جامعه هدفش موفق عمل کند.

+ در پایان خوشحال می شویم خاطره ی زیبایی از خودتون و کتابداری بفرمایید.

– خاطره ها زیاد هستند. اما در اینجا می خواستم خاطره ای از نشست کتابخوان تعریف کنم. سال گذشته، سیصدمین نشست کتابخوان (ویژه کتابداران) در قم برگزار می شد از من دعوت شده بود که در نشست شرکت کنم. کتاب هنر شفاف اندیشیدن را انتخاب کردم. نشست بسیار صمیمانه و جالبی بود. جمع شدن کتابداران در کنار یکدیگر و صحبت از تجربیات کتابخوانی شان بسیار دلنشین بود. در این مقال، از آقای مختارپور و همچنین مدیر کل نهاد کتابخانه های استان قم تشکر می کنم. این گونه برنامه ها برای اعتلای جایگاه رشته و ترویج فرهنگ کتابخوانی بسیار موثر هستند.

+ سرکار خانم خداداد شهری عزیز از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار دادید از شما صمیمانه سپاسگزاریم، اگر نکته‌ای در انتها دارید بفرمایید.

– به تمامی دست اندرکاران مجله کتابدار ۲.۰ خسته نباشید عرض می کنم. خیلی کارهای خوبی در حال انجام هست، از اینکه بنده را برای مصاحبه انتخاب کردید، بسیار متشکرم. امیدوارم که تمامی کتابداران موفق و پیروز باشند و در راه تعالی رشته گام بردارند.

مصاحبه کننده: معصومه حسنخانی

تاریخ مصاحبه: ۳۰ آبان ماه