کتابدار 2.0 مجله کتابداری و کتابخانه 2.0
مصاحبه مجله کتابدار ۲.۰ با سرکارخانم شیوا یاری – رتبه اول آزمون دکترا سال 
۹۶
۱. سرکار خانم شیوا یاری، به نمایندگی از مجموعه مجله کتابدار ۲.۰ کسب رتبه برتر در آزمون دکتری را به شما تبریک می‌گویم. لطفاً خودتان را برای ما معرفی کنید.
با نام و یاد خدای مهربان، با سلام و تشکر از لطف و محبت شما، بنده متولد سال ۱۳۶۳ و ساکن شهر کرمانشاه هستم. از سال ۱۳۸۹ به استخدام نهاد کتابخانه‌های عمومی درآمدم و هم‌اکنون کارشناس برنامه و بودجه اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه هستم.
۲. اگر بخواهید رشته کتابداری یا علم اطلاعات و دانش شناسی را به کسی معرفی کنید چگونه آن را معرفی می‌کنید؟
باید نگاه کرد طرف مقابل ما چه کسی با چه موقعیتی است. معرفی رشته به فردی که قصد انتخاب این رشته را دارد با فردی که فقط می‌خواهد بداند رشته ما چگونه رشته ایست، خیلی فرق دارد. شخصاً تعصب رشته را دارم و بر اساس موقعیت طرف مقابل، طوری آن را معرفی می‌کنم که محتوا، کاربردها و آینده کاری آن به‌طور جذابی معرفی شود. چه چیز لذت‌بخش‌تر از هم‌نشینی مداوم با کتاب، علم‌آموزی، پژوهش و تولید علم و کمک به دیگران بر اساس آموخته‌ها!
افسوس می‌خورم رشته ما آن‌طور که باید و شاید به جامعه معرفی نشده است. حتی تحصیل‌کردگان رشته‌های دیگر هم تصویر چندان خوبی از رشته ما ندارند … هم رشته‌ای های خودمان هم گاهی با افسوس از اینکه وارد رشته کتابداری شده‌اند، یاد می‌کنند … معتقدم انسان در هر رشته‌ای که تحصیل کند، می‌تواند موفق شود و آینده خوبی برای خودش رقم بزند. همه رشته‌ها ارزشمند هستند و رشته ما هیچ چیزی از رشته‌های دیگر کم ندارد. در این سال‌ها که مشغول به کار بودم، بارها و بارها افرادی را دیدم که با رشته‌های اسم و رسم داری نظیر حقوق و مهندسی کامپیوتر و … آرزوی کار در مجموعه ما را داشتند و نتوانسته بودند در جایی مرتبط با رشته خود، شغلی بیابند. به‌هرحال مهم است که فرد بعد از سال‌ها تلاش و علم‌آموزی، با استخدام در جایی، ثمره تلاش‌های خود را ببیند. رشته ما بازار کاری نسبتاً خوبی در مقایسه با سایر رشته‌ها دارد.
۳. از نحوه ورودتان به رشته بگویید و اینکه چرا تصمیم به ادامه آن تا این مقطع گرفتید؟
زمان انتخاب رشته کارشناسی تنها با نام رشته کتابداری آشنا بودم. آن زمان با توجه به اینکه درصد دروس ریاضی و فیزیک من تا حدودی پایین بود، با خودم فکر کردم که بهتر است رشته‌ای را انتخاب کنم که مربوط به حوزه علوم انسانی باشد. تصورم این بود که با چنین انتخابی، درصد قبولی من در کنکور بیشتر خواهد بود. در واقع به نوعی اتفاقی وارد این رشته شدم؛ اما این اتفاق واقعاً آینده خوبی را برایم رقم زد که همیشه بابت آن خدا را شاکرم.
وقتی هم نتایج کنکور کارشناسی اعلام شد، با خودم گفتم حالا ثبت‌نام می‌کنم، اما هم‌زمان برای کنکور هم به‌صورت جدی می‌خوانم و رشته‌ای مرتبط با رشته دیپلم خود که ریاضی –فیزیک بود را خواهم خواند. من در دوران دبیرستان جزء شاگردهای ممتاز مدرسه در رشته ریاضی بودم، اما هیچ تلاشی برای کنکور نکردم. نتایج کنکور کارشناسی برای همه واقعاً تعجب‌آور بود. اطرافیانم توقع دیگری از من داشتند؛ اما ترم یک را که گذراندم احساس کردم، این رشته جذابیت‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد و می‌توان در آن پیشرفت کرد. در خواندن دروس هم علاوه بر اینکه هیچ مشکلی نداشته و اصلاً اذیت نمی‌شدم، لذت هم می‌بردم … هر ترم که می‌گذشت، علاقه من بیشتر و بیشتر می‌شد. در دانشگاه انجمن دانشجویی کتابداری تشکیل داده و مجله دانشجویی منتشر کردیم … اواخر ترم ۶ که بودم تصمیم گرفتم در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنم و بقیه مقاطع را در دانشگاه دولتی ادامه دهم. خوشبختانه همان بار اول قبول شدم و ترم ۷، در مقطع کارشناسی فارغ‌التحصیل شدم. همان سالی هم که در مقطع کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شدم، در آزمون استخدامی نهاد کتابخانه‌های عمومی شرکت کردم و درگیر کار شدم؛ اما در این چند سال هیچ‌وقت از مطالعه منابع رشته و پژوهش غافل نبودم و اوقات فراغت خود را به این امر اختصاص می‌دادم؛ اما فکر می‌کردم فقط نصف راه را طی کرده‌ام و باید تحصیلات خود را در این رشته تکمیل کنم و با فرصتی که در مقطع دکتری برایم فراهم می‌شود بر علم و دانش خود افزوده و با آموزش و راهنمایی اساتید گران‌قدر، ضعف‌های علمی خود را برطرف کنم و آینده بهتری را برای خودم رقم بزنم.
۴. مقطع کارشناسی و ارشد را در کدام دانشگاه گذراندید؟ اگر مشکلی نیست معدلتان در هر دو دوره را بفرمایید.
در آبان ماه سال ۱۳۸۸ از دانشگاه سراسری بیرجند در مقطع کارشناسی ارشد با معدل ۵۱/۱۷ و در زمستان سال ۱۳۸۵ از دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه با کسب رتبه اول در منطقه با معدل ۸۷/۱۷ در مقطع کارشناسی، فارغ‌التحصیل شدم.
۵. انگیزه شما از شرکت در آزمون دکتری چه بود؟
خدمت شما عرض کردم من واقعاً به رشته‌ام علاقه‌مندم. خواندن و دانش‌افزایی، پژوهش و کسب آگاهی و شناخت بیشتر، به من لذت فراوانی می‌بخشد. مقطع دکتری فرصت ارزشمند و بی‌نظیری است تا در محضر اساتید به علم خود اضافه کنم و توان اندک علمی و پژوهشی خود را با راهنمایی‌ها و دانش اساتید گران‌قدر، ارتقاء دهم.
۶. برای نفر اول شدن در مقطع دکتری چه مقدماتی لازم است؟ شما چه منابعی مطالعه کردید و نحوه برنامه‌ریزی خود را بفرمایید.
داشتن انگیزه و هدف، اولین گام است؛ اما برای موفقیت، باید برنامه‌ریزی کرد و خود را به اجرای آن مقید کرد. من بعد از اینکه منابع را شناسایی و تهیه کردم، با توجه به توان خود و تایمی که امکان مطالعه داشتم، ساعات و تعداد صفحات قابل مطالعه در هر ساعت را مشخص کردم. دقیقاً تا روز آزمون هم برنامه‌ام را به‌صورت مکتوب مشخص کرده بودم و سه هفته باقی مانده تا آزمون را برای دوره کردن در نظر گرفتم. خلاصه‌برداری از منابع را هم در دور اول خواندن انجام دادم. همچنین به لطف و توجه خانواده عزیزم به‌ویژه مادر گران‌قدرم، شرایط بسیار مساعدی در منزل برای مطالعه من فراهم شد که از آنها صمیمانه سپاسگزارم و بابت زحمتی که ایجاد کردم، شرمنده و عذرخواهم.
بر اساس سرفصل‌ها بیشتر از ۴۰ منبع را مطالعه کردم، اما مهم‌ترین آنها بر اساس سؤالات طرح شده در آزمون، منابعی است که در ادامه خدمت شما عرض خواهم کرد:
سرفصل سازمان‌دهی اطلاعات و ذخیره و بازیابی
- دستنامه قواعد فهرست‌نویسی /ماندانا صدیق بهزادی
- فهرست‌نویسی: اصول و روش‌ها/رحمت ا… فتاحی
- فهرست‌نویسی و رده‌بندی منابع اطلاعاتی/ زهیر حیاتی و طاهر جوکار
- سازمان‌دهی اطلاعات/ آرلین. جی تیلور؛ ترجمه محمدحسین دیانی
- نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی/اف دبلیو لکنستر؛ ترجمه عباس گیلوری
- مفاهیم بازیابی اطلاعات / میراندا لی پائو ترجمه اسدالله آزاد
- نظام‌های بازیابی اطلاعات: ویژگی‌ها، آزمون و ارزیابی/ اف. ویلفرید لنکستر؛ ترجمه جعفر مهراد
- قلمروهای نو در بازیابی اطلاعات/ ریکاردو بیزاییتس و برتیه ریبرونتو؛ ترجمه علی حسین قاسمی
سرفصل مدیریت دانش سازمانی
- مدیریت دانش: مفاهیم و زیرساخت‌ها/ محمد حسن‌زاده
سرفصل مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی
- فلسفه کتابداری و اطلاع‌رسانی / فاطمه (بهار) رهادوست
- درآمدی بر اطلاع‌شناسی / عباس حری
- شناختی از دانش شناسی/ هوشنگ ابرامی
- از کتاب‌سنجی تا وب‌سنجی / فریده عصاره و همکاران
سرفصل آمار و روش تحقیق
- روش‌های اساسی پژوهش برای کتابداران / رونالدآر پاول؛ ترجمه نجلا حریری
- گلوگاه‌های پژوهش در علوم اجتماعی / محمدحسین دیانی
- روش‌های تحقیق در کتابداری / محمدحسین دیانی
- روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی / علی دلاور
- آمار و روش‌های کمی در کتابداری و اطلاع‌رسانی /علیرضا هویدا
- روش‌های آماری برای متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی / لیون واگان؛ ترجمه کیوان کوشا
۷. منابع مورد نیاز جهت کسب آمادگی برای آزمون را چگونه پیدا کردید؟
با جستجو در اینترنت، منابعی را که در سال‌های گذشته توسط رتبه‌های برتر آزمون دکتری معرفی شده بود را شناسایی کردم. بعد هم با تحلیل سؤالات آزمون سال‌های گذشته تا حدودی متوجه شدم منابع مهم، چه منابعی هستند. البته باید عرض کنم من هم در آزمون مقطع کارشناسی ارشد و هم دکتری دچار این وسواس بودم که حتی منابع کم اهمیت را مطالعه کنم و همین مسئله باعث شد که تعداد زیادی منابع کم اهمیت و حتی خارج از سرفصل‌های معرفی شده را مطالعه کنم. به‌طور مثال سال گذشته که سرفصل‌ها تغییر کرد، سرفصل فناوری اطلاعات و ارتباطات حذف شد، اما من همچنان منابع این سرفصل را تا روز آزمون مطالعه کردم و یا منابع مربوط به سرفصل مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی در مقطع کارشناسی را هم خواندم. در جلسه آزمون هیچ سؤالی از این منابع نیامده بود.
۸. چقدر از زمان خود را صرف مطالعه برای آزمون دکتری کردید؟
من چون شاغل هستم تا ساعت ۳ بعدازظهر امکان مطالعه دروس را نداشتم. بعد از آن تا شب مشغول خواندن می‌شدم. همچنین به دلیل اینکه برای اولین بار بود که در آزمون شرکت می‌کردم و چند سالی هم از زمان فارغ‌التحصیلی من می‌گذشت، نیاز داشتم تایم بیشتری را صرف کنم. سال گذشته قرار بود آزمون در آبان ماه برگزار شود، سرفصل‌ها هم تا حدی فرق داشت. برای همین از فروردین‌ماه سال قبل مطالعه خود را آغاز و برای آبان برنامه‌ریزی کرده بودم؛ اما در اواسط سال، سرفصل‌ها و تاریخ برگزاری آزمون تغییر کرد و وقفه‌ای در خواندن من پیش آمد. بر اساس سرفصل‌های جدید از پاییز، خواندن من به‌طور جدی شروع شد.
۹. درصدهای شما در آزمون چطور بوده است اگر ایرادی ندارد به‌طور مشخص برای خوانندگان ما بفرمایید.
درصد دروس تخصصی ۵۳ و استعداد تحصیلی ۲۵ درصد شد. درصد زبانم کمتر از درصد استعداد شد! هر چند سطح زبان من در حوزه ترجمه و درک مطلب چندان بد نیست و به حد نیازم در حوزه ترجمه مقالات و استفاده از منابع انگلیسی در تدوین مقالات و خواندن مباحث جدید جوابگو بوده است؛ اما هم سؤالات استعداد و زبان واقعاً دشوار بود و هم در جلسه آزمون علیرغم اینکه بیشتر از یک ساعت از زمان پاسخگویی به سؤالات دروس تخصصی را اضافه آوردم، اما نیمی از سؤالات استعداد و زبان را حتی نتوانستم بخوانم و وقت تمام شد. در جلسه آزمون وقتی سؤال پانزدهم استعداد را پاسخ دادم، کمتر از ۴۰ دقیقه به پایان آزمون نزدیک بود. برای همین سؤالات استعداد را رها و به سراغ سؤالات زبان رفتم که فقط توانستم در حدود یک‌سوم سؤالات زبان را بخوانم و جواب دهم. اشتباه من در مورد سؤالات استعداد و زبان این بود که با کاهش تمرکز و ایجاد استرس بابت به اتمام رسیدن وقت، سؤالاتی را هم که مطمئن نبودم، جواب دادم و برای همین درصدهایم کم شد؛ اما در مورد دروس تخصصی فقط سؤالاتی را که صد در صد مطمئن بودم، جواب دادم.
۱۰. پس از برگزاری آزمون، توقع چه رتبه‌ای را داشتید؟ آیا درصدهای اعلامی در کارنامه به درصدهایی که حدس می‌زدید نزدیک بود؟
راستش توقع رتبه یک را داشتم، چون از همان اول هم که تصمیم به شرکت در آزمون گرفتم، با همین نیت شروع کردم (می‌خواستم مثبت اندیش باشم و به خودم انرژی بدهم!!). توقع زیادی از خودم داشتم و دلم می‌خواست قابل‌قبول عمل کنم. بعد از جلسه آزمون با توجه به اینکه درصدهایی که حدس می‌زدم، کاملاً مشابه درصدهای نفر اول آزمون سال گذشته بود، احتمال می‌دادم تک‌رقمی و حتی رتبه اول شوم. در مورد درصدها هم بله تقریباً همانی شد که بعد از جلسه آزمون حدس زده بودم؛ اما با این وجود، شرکت در آزمون رقابت است و این پیش‌بینی را هم داشتم که شاید دیگر رقبا از من بهتر عمل کرده باشند و وضعیت با سال‌های گذشته متفاوت باشد.
۱۱. آیا در کنکورهای دکتری سال‌های قبل نیز شرکت داشتید؟ در صورت شرکت، رتبه شما چند بوده است و سطح کنکور دکتری سراسری سال ۹۵ را در مقایسه با سال‌های قبل چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خیر. من برای اولین بار بود که در آزمون دکتری شرکت کردم.
۱۲. نگارش مقاله چه اندازه می‌تواند مفید واقع شود (پس از قبولی در مقطع دکتری)؟
ببینید پژوهش بخش مهمی از تحصیل در مقطع دکتری است. طوری که ما دوره‌های دکتری پژوهش محور داریم. مهم است که دانشجو توان تحلیل مباحث آموخته شده را داشته و با انجام پژوهش و کشف نایافته‌ها، نتایج مطالعات و یافته‌های خود را به جامعه علمی عرضه کند؛ بنابراین هم قبل از قبولی و هم بعد از آن، پژوهش و نگارش مقاله مهم است. طبیعتاً کیفیت آثار بعد از قبولی، باید بهتر شود.
۱۳. چه تعداد کتاب، مقاله داخلی و بین‌المللی، کنفرانس، طرح پژوهشی و چه میزان سابقه کار، تدریس و …. در سابقه خود دارید و به‌طور کلی لطفاً در خصوص رزومه خود توضیح دهید؟
حدود ۳۴ مقاله تألیف کرده‌ام که از این تعداد ۳۲ مقاله منتشر شده و ۲ مقاله دیگر در دست داوری است. از این تعداد ۷ مقاله علمی-پژوهشی، ۱ مقاله علمی ترویجی، ۵ مقاله در ماهنامه ارتباط علمی و ۱۹ مقاله در همایش‌های ملی و بین‌المللی منتشر شده است. در یک کتاب هم کار ویراستاری را انجام دادم. در مورد تدریس هم سابقه تدریس در دانشگاه را ندارم، اما در حدود ۹ کارگاه -عمدتاً مرتبط با حوزه کاریم- به‌عنوان مدرس حضور داشتم. دو بار هم پژوهشگر برتر نهاد کتابخانه‌های عمومی در سطح کشور شدم. در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ به‌عنوان مسئول کمیته انتشارات انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی کرمانشاه با انجمن همکاری داشتم و از آبان ماه سال ۱۳۹۵ به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره و مسئول کمیته آموزش انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی کرمانشاه این همکاری را ادامه دادم. در همایش‌ها، کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی مختلفی هم شرکت کردم. نمی‌دانم چنین رزومه‌ای تا چه حد مورد قبول اساتید محترم واقع شود.
۱۴. برای دانشجویان فارغ‌التحصیل و علاقه‌مند به ادامه تحصیل در مقطع دکتری چه پیشنهادی دارید؟
خدمت دوستان خوبم عرض کنم در درجه اول هدف خود را از ادامه تحصیل مشخص کرده و با انگیزه و علاقه کافی اقدام به ادامه تحصیل نمایید. هدف خود را صرفاً گرفتن مدرک و یافتن شغل قرار ندهید. بلکه علاقه به مطالعه و پژوهش را در خود تقویت نمایید و با یادگیری اصول مقاله‌نویسی و روش‌های انجام پژوهش، دانش و مهارت خود را در این زمینه تقویت نموده و آمادگی لازم برای ادامه تحصیل را کسب کنید. با خواندن کتاب‌ها و مقالات منتشر شده در جریان تازه‌های رشته قرار بگیرید و بر اساس مطالعات و پژوهش‌های انجام گرفته و پیشینه قبلی خود، حوزه مورد علاقه برای انجام تز دکتری را مشخص نمایید. همچنین در پی تقویت مهارت زبان انگلیسی خود برآیید. اگر هم بتوانید تا قبل از آزمون، مدرک زبان خود را اخذ کنید که بسیار عالی است؛ باعث می‌شود دغدغه کمتری در هنگام تحصیل داشته باشید. همچنین در جلسه آزمون کتبی دکتری از پاسخ دادن به سؤالاتی که تردید دارید، پرهیز کنید.
۱۵. برنامه بعدی شما در مسیر حرفه‌ای شدن در رشته، پس از قبولی در آزمون دکتری چیست؟
امیدوارم لطف و عنایت خدا همچنان شامل حالم شود و مرحله مصاحبه را هم با موفقیت پشت سر بگذارم. انشاالله بعد از قبولی مطالعات خود را متمرکزتر خواهم کردم. با توجه به علاقه‌ای که به پژوهش دارم، سعی خواهم کرد با یادگیری نکات و مباحث بیشتری از اساتید در این حوزه، بیشتر از قبل فعالیت کنم. همچنین به تقویت و تکمیل زبان انگلیسی خود خواهم پرداخت.
۱۶. مایل به گذراندن دوره دکتری در کدام دانشگاه هستید؟
هر دانشگاهی ویژگی‌ها و نقاط مثبت خاص خود را دارد. همه دانشگاه‌ها خوب هستند. امیدوارم در هر دانشگاهی که پذیرفته شدم، دانشجوی خوبی باشم و بتوانم بیشترین بهره را از فرصت‌ها و علم و دانش اساتید ارجمند ببرم.
۱۷. آینده این رشته را چگونه می‌بینید؟
سؤال سختی است. از زمانی که شروع به تحصیل کردم تا به امروز، هم در عنوان رشته و هم در محتوا و سرفصل‌ها، تغییرات زیادی صورت گرفته است. این تغییرات ناشی از نیاز، تغییرات و پیشرفت‌های جامعه امروز در بحث‌های مرتبط با اطلاعات و دانش و بازیابی اطلاعات و مباحث مرتبط با آن است. طبیعتاً پیشرفت‌های فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات بر رشته و محتوای آن اثرگذار است.
۱۸. برایتان آرزوی موفقیت دارم، اگر نکته پایانی برای خوانندگان ما دارید بفرمایید.
از شما سپاسگزارم. به‌عنوان خواهر کوچک همه عزیزان می‌خواهم به آنها بگوییم خداوند به همه ما توان بالایی داده است. فقط کافی است اراده کرده و هدف را مشخص کنیم، برنامه‌ریزی انجام دهیم، تلاش و ممارست مداوم داشته باشیم و مهم‌تر از هر چیز به خدا توکل کنیم و از او بخواهیم بر اساس تلاشمان، آنچه که خیر و مصلحت ما در آن است، برایمان رقم زند. زحمات و تلاش‌های ما هیچ‌وقت بی‌جواب نمی‌ماند … از خداوند منان برای همه آرزوی آرامش، موفقیت، سربلندی و شادکامی دارم. التماس دعا از همه بزرگواران دارم.
مصاحبه کننده: سمیه پروین
تاریخ مصاحبه: ۱۵ اردیبهشت ۹۶
| مشخصات استناددهی به این مقاله | |
| نویسنده(ها): | سمیه پروین |
| عنوان مقاله: | گپی با نخبگان جوان؛ شیوا یاری (رتبه‌ی اول دکترا سال ۹۶) |
| عنوان مجله: | کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0) |
| دوره مجله(Vol): | ۳ |
| شماره مجله(Issue): | ۲ |
| سال(Year): | ۱۳۹۶ |
| شناسه دیجیتال(DOI): | |
| لینک کوتاه: | http://lib2mag.ir/8338 |
با سلام
ضمن تبریک به سرکار خانم یاری عزیز، همانطور که خودشان گفتند در جلسه آزمون هیچ سؤالی از این منابع نیامده بود، منابعی که جز منابع پایه ای در ان سرفصل ها بود. که البته آمده بود اما بسیار محدود. از ایشان و دیگر عزیزان تقاضا دارم منابعی که تشخیص دادند سوالات کنکور امسال از آنها امده است، معرفی نمایند.
با سپس و آرزوس موفقیت روزافزون