مروری بر دوره‌های آموزشی آزاد گسترده آنلاین (mooc)

 

خلاصه مترجم:

آنچه در این مقاله ارائه می‌شود در خصوص دوره‌های آموزشی آزاد گسترده آنلاین با سرواژه موک^[۱] و معرفی بهترین و موفق‌ترین پلتفرم در این زمینه است. ضمناً تفاوت‌های موک با کالج‌های آموزش آنلاین و شبکه‌های آموزش آنلاین در این متن به تفسیر کشیده و در خاتمه روش ثبت‌نام و استفاده از آن‌ها بیان شده است.

افزایش قیمت و الزامات سخت پذیرش، آموزش عالی سنتی را برای بسیاری از دانش‌آموزان غیرقابل دسترس نموده است. در واقع در ده سال اخیر و توجه به تورم اقتصادی، هزینه تحصیل چهار سال در دانشگاه بیشتر از ۳.۱ درصد افزایش‌یافته است. اخیراً میزان بدهی تحصیلی دانشجویان به طور نگران کننده‌ای بالغ بر ۱.۵ ترلیون دلار شده است.

این در حالی است که یک دانش‌آموز دبیرستانی، کمک‌های دولتی دریافت نمی‌کند و یا از فرد مسنی آموزش می‌گیرد که توانایی این کار را ندارد. شاید بسیاری از مردم همانند شما، احساس کنند که انتخابی غیرازاین وجود ندارد که سرمایه‌گذاری بزرگی برای تحصیل در دانشگاه انجام داده و امید داشته باشند که جزء ۲۵ درصد از فارغ التحصیلان بیکار نباشند، یا برای گرفتن مدرک مدتی سایر توانایی‌های خود را محدود ‌کنند. خوشبختانه این معضل با «دوره‌های آموزشی آزاد گسترده آنلاین» قابل حل است که با سرواژه موک بیان می‌شود.

در حالی که گواهینامه دوره‌های آزاد آنلاین، همانند مدرک دانشگاه نیست، این دوره‌ها دسترسی جهانی را برای کسی که دارای ارتباط اینترنتی است فراهم می‌کند و این امر دنیایی از امکانات را دسترس‌پذیر می‌کند. برای مثال دانش‌آموز دبیرستانی با کمک آموزش آنلاین می‌تواند مسیر شغلی خود را تعیین نماید (قبل از صرف وقت و هزینه برای اخذ مدرکی که کارایی برای آن را نداشته و یا آن را دوست ندارد). بعلاوه موک‌ها برای افرادی که زمان کافی برای تداوم یا تغییر مسیر شغلی ندارند در وقت آزادشان امکان آموزش را فراهم می‌نماید.

توصیه‌ها

موک‌های (دوره‌های آزاد آنلاین) مختلفی برای انواع سیستم‌های عامل تهیه شده‌اند که همگی یکسان نیستند، برای مثال یکی از این آموزش‌های آزاد که ما، آن را بررسی کرده‌ایم، امکان دسترسی به ۵۲ دوره‌ی آموزشی را فراهم می‌کند، در حالی که دیگری با ربات گزینشگر، حدوداً سه هزار دوره آموزشی دارد. ما در جستجوی بهترین موک (دوره‌های آموزشی آنلاین) با بهترین معلمان هستیم که بیشترین دوره‌های آموزشی را با مناسب‌ترین کیفیت و تخصصی‌ترین آموزش‌ ارائه نماید. بهترین پلتفرم دوره‌های آموزشی آنلاین که ما انتخاب کرده‌ایم کورسرا^[۲] است که به دلیل دارا بودن انواع مختلف دوره‌های آموزشی با ویژگی‌های خاصی ظاهر شده است. همچنین فارترلرن^[۳] و ای دی ایکس^[۴] نیز برنامه‌های قدرتمندی در این حوزه هستند.

آنچه بیان خواهیم کرد:

در شناسایی اساس دوره‌های آموزشی آنلاین (موک‌ها)، به سه سیستم عامل نگاهی عمیق خواهیم کرد و در مورد علت انتخاب و رتبه‌بندی آن‌ها توضیح خواهیم داد. همچنین، چهار روش برای استفاده مؤثر دانش‌آموزان و سه روش برای استفاده مؤثر معلمین توضیح خواهیم داد.

ریشه و اساس دوره‌های آموزش آنلاین:

برای فهم بیشتر موک‌ها (دوره‌های آموزشی آنلاین) بهتر است نگاهی عمیق به معنی ضمنی این سرواژه بپردازیم. این کلمه به اختصار از چهار حرف گسترده^[۵]، باز یا آزاد^[۶]، آنلاین^[۷] و دوره‌های آموزشی^[۸] تشکیل یافته که در فارسی به «دوره‌های آموزشی آنلاین گسترده‌ و باز» ترجمه شده است – به خاطر سهولت استفاده، در برخی موارد مترجم از شکل اصلی آن، یعنی واژه «موک» استفاده نموده است.

ویژگی‌های دوره‌های آموزشی آنلاین گسترده و باز

گستردگی و وسعت^[۹]

هزاران دانش‌آموز می‌توانند به طور همزمان این آموزش را دریافت نمایند. مثلاً در سال ۲۰۱۲، بیش از۱۵۰۰۰۰ نفر در دوره‌ی آموزشی «مقدمه‌ی بر هوش مصنوعی» آقای سباستین ترون شرکت داشتند.

باز یا آزاد^[۱۰]

 هرکسی بدون توجه به اینکه در دانشگاه ثبت‌نام کرده یا نه می‌تواند از این آموزش‌ها استفاده کند. افراد به صورت رایگان یا با هزینه اندک قادر به استفاده از آموزش می‌باشند. ضمناً بیشتر دوره‌های آموزشی با چهار یا پنج زبان متفاوت برای کاربر آماده‌سازی می‌شوند.

آنلاین و یا به صورت اینترنتی^[۱۱]

 دانش‌آموزان می‌توانند به وسیله اینترنت با سایر دانش‌آموزان سراسر دنیا همکاری و تعامل داشته باشند و این امر مستلزم وجود اتصالات اینترنتی قوی است.

دوره‌های آموزشی^[۱۲]

به راحتی می‌توانند با آموزش‌های صوتی از قبل آماده شده در «ای تونس یو»^[۱۳] گوش داده و یا ویدئوی آن را تماشا کنند. دوره‌های آموزشی آنلاین برای بهینه‌سازی در آموزش‌های آنلاین طراحی شده‌اند. این فناوری نوپا و در حال تحول، روش‌های تدریس را بهبود می‌بخشد.

آنچه موک‌ها را از سایر دانشگاه‌های آموزش از راه دور مجزا می‌نماید

کالج‌های آنلاین مدتی است به وجود آمده و به طور گسترده مورد استقبال قرار گرفته است. ولی دوره‌های آموزشی آنلاین از سال ۲۰۱۲ (به ادعای بسیاری از افراد دوره آموزشی که توسط دکتر ترون برگزار شده را نمونه اولین موک نامیده‌اند)، رواج یافته است. بسیاری از افراد وجوه اشتراک بین دانشکده آنلاین و دوره‌های آموزشی آنلاین را نمی‌دانند.

قبل از ظهور دوره‌های آموزشی آزاد آنلاین (موک‌ها) دو نوع آموزش از راه دور وجود داشت که عبارت بودند از شبکه آموزش آزاد «اپن کورسوار»^[۱۴] و کلاس‌های آنلاین که در دو طیف مخالف حرکت می‌کردند.

اساس دوره آموزشی آنلاین

در دوره‌های «اپن کورسوار» مواد آموزشی یک موسسه به صورت آنلاین در دسترس بوده و در صورت اخذ مجوز، توسط هرکسی ویرایش یا استفاده می‌شد. بسیاری «اپن کورسوار» را پیش‌زمینه‌ای برای دوره آموزشی آنلاین می‌دانند زیرا هر دو با هدف بهبود کیفیت آموزشی، اشتراک دانش را برای افراد مقدور می‌کنند. در مقابل دانشکده آنلاین- معادل دوره‌های آموزش مجازی در ایران- کلاس‌های آنلاین دانشگاه­ها را نظام‌مند می‌کند. دانشجویان در کلاس‌ها ثبت‌نام و شهریه را پرداخته و باید در کلاس حضور داشته باشند تا مدرک دریافت نمایند. موک­ها میانه­روتر از این دو شیوه آموزشی هستند. در اینجا برخی از تفاوت‌های اساسی آن‌ها بیان می‌شود.

قیمت^[۱۵]

 در حالی که کالج آموزشی آنلاین بسیار گران است و اپن کورسوار “‌ها رایگان و موک‌ها معمولاً هزینه اندکی دارند.

ساختار^[۱۶]

 در شبکه آموزشی آزاد دانش‌آموز به چیزی (مواد آموزشی از قبیل جزوه یا کتاب) نیاز ندارد. ولی کالج آموزشی آنلاین تکالیف سخت‌گیرانه‌تری دارد؛ به عبارت دیگر موک‌ها ملزومات کمتر و ساختار متوسطی دارند. آن‌ها ابزار و ساختار ضعیف‌تری داشته و برنامه آموزشی با اختیار و سلیقه دانش‌آموز انجام می‌گیرد.

رتبه‌بندی^[۱۷]

 شبکه آموزشی آزاد ابزارهایی برای رتبه‌بندی دوره‌آموزشی دارد اما موسسه انتشاردهنده‌ی آن عموماً این کار را انجام نمی‌دهد. دوره‌های آموزشی در کالج آنلاین توسط پروفسورها و دستیاران آن‌ها رتبه‌بندی می‌شوند. موک‌ها با دو روش رتبه‌بندی اتوماتیکی توسط کامپیوتر و توسط افراد، ارزیابی و رتبه‌بندی می‌شوند.

دسترس‌پذیری^[۱۸]

شبکه آموزشی آزاد توسط هر فردی امکان دسترسی و اشتراک اطلاعات را دارد، در حالی که کالج آموزشی آنلاین برای افرادی قابل استفاده است که در دانشگاه قبول شده‌اند. موک‌ها بر اساس ویژگی سازمان‌ها و پلتفرم سازنده‌ی آن‌ها طراحی می‌شود و داوطلبان باید ضمن توافق با پلتفرم، هزینه کلاس را نیز پرداخت کنند. هرچند پذیرش و فرایند کار موک‌ها مثل دانشکده آنلاین نیست.

ویژگی‌های اصلی موک­های با کیفیت

بیشتر موک­هایی که توسط سیستم عامل‌های با کیفیت ارائه می‌شوند، ویژگی‌های مشترکی دارند که چند معیار برای ارزیابی کیفیت در ذیل بیان شده است:

ترکیبی از انواع ویدئوی آموزشی^[۱۹]

 معلم از تدریس خود ویدئوی آموزشی از دو تا ده دقیقه تهیه می‌کند. رسانه‌هایی مانند یوتیوب و کلیپس از این آموزش‌ها به وجود آمده است.

مواد خواندنی^[۲۰]

 کتاب‌های الکترونیکی و سایر مواد نوشتاری اغلب به صورت رایگان در اختیار کاربر قرار می‌گیرد.

فعالیت‌های منسجم[^۲۱]

 از عمده ویژگی‌های موک­ها این است که امکانات و مواد آموزشی تهیه شده فراتر از دوره آموزشی هستند تا به سؤالات سخنران یا خوانندگان در یک حوزه خاص جواب دهند. این فعالیت‌ها می‌تواند در خصوص پرسشی درباره یک پروژه تحقیقاتی یا هدایت منابع بیرونی به‌وسیله اطلاعات و یا تجارب فرد باشد.

روش استفاده از موک

ثبت‌نام و استفاده از موک در پنج مرحله انجام می‌گیرد:

1. پلتفرم خود را انتخاب کنید

همان‌طورکه قبلاً بیان کردیم، همه سیستم‌عامل‌ها با کیفیت یکسان، آموزش آنلاین ارائه نمی‌دهند. به عنوان مثال، ما ۱۹ سیستم عامل را بررسی کردیم و تنها در شش مورد کارایی لازم وجود داشت. بعد از ارزیابی‌های لازم، از این شش مورد تنها سه مورد بهترین کیفیت را داشتند.

2. ایجاد حساب‌کاربری

در یک حساب کاربری به صورت رایگان ثبت نام کنید، برای این کار فقط به یک ایمیل نیاز است. به خاطر داشته باشید، برخی ازسیستم عامل‌ها برای دسترسی به محتوای خاص ممکن است نیاز به اشتراک داشته باشند. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید ازکرسورا یک تخصص بگیرید، باید اطلاعات مربوط به پرداخت هزینه را تهیه کنید و در پایان یک جلسه آزمایشی رایگان به شما تعلق می­گیرد ولی برای آموزش ماهانه هزینه‌ای را باید پرداخت کنید.

3. تصمیم بگیریدکه چگونه یاد بگیرید.

 سه روش اساسی استفاده از آموزش آنلاین وجود دارد:

دوره ممیزی: کاربر می‌تواند یک دوره را برای یادگیری شخصی خود مدیریت کند این امر بطور معمول می‌تواند به صورت رایگان انجام شود، اما نباید انتظار دریافت گواهینامه را داشته باشد. در این شیوه، پایان دادن به دوره همیشه مهم نیست زیرا ممکن است دوره را صرفاً از روی کنجکاوی یا برای لذت بردن از آن طی کند.

دوره معتبر: این رویکرد شامل تکمیل یک دوره خاص برای دریافت گواهینامه (تأییدشده یا تائید نشده) است. از آنجا که معمولاً یک سرمایه‌گذاری پولی وجود دارد، تکمیل این دوره از اهمیت بیشتری برخوردار است و اگر گواهینامه را دریافت نکنید، هیچ مجوزی کسب نخواهیدکرد.

تخصص: دوره آموزش آنلاین تخصصی را ارائه می‌دهد که از یک سری دوره‌ها تشکیل شده است اگر فرد تخصص را با موفقیت کامل طی کند مجوز ویژه دریافت خواهد کرد (اگر چه برخی سیستم‌عامل‌ها با پرداخت هزینه گواهینامه ارائه می‌دهند).

4. ثبت نام دریک دوره آموزش آنلاین

 در آموزش آنلاین، برنامه‌ریزی آموزش توسط دانشجو انجام می‌گیرد در واقع تاریخ شروع و اتمام توسط خود فرد تعیین می‌شود و در صورت ضرورت جلسات را با سرعت بیشتری طی می‌نماید. دوره‌های برنامه‌ریزی شده، ممکن است به تخصیص تکالیف تا یک تاریخ یا زمان خاص نیاز داشته باشد و در صورت تقاضای فرد می‌توانند در مدت زمان طولانی‌تری به اجرا در می‌آیند.

5. دوره را کامل کنید

اگر قصد داریدکه دوره‌های موک را به طورکامل به اتمام برسانید، سه توصیه خوب این است که کار را روی یک دسک‌تاپ، رایانه لوحی یا تلفن هوشمند انجام دهید.

پانویس ها:

[۱].MOOC                                                                                         

[۲]. Coursera

[۳]. FutureLearn

[۴]. edX

[۵]. Massive

[۶]. Open

[۷]. Online

[۸]. Courses

[۹]. Massive

[۱۰].Open

[۱۱]. Online

[۱۲].Courses

[۱۳]. iTunesU

[۱۴].OpenCourseWare

[۱۵]. Cost

[۱۶]. Structure

[۱۷]. Grading

[۱۸]. Availability

[۱۹]. A video Component

[۲۰]. Reading Material

[۲۱]. Integrated Activities

منابع:

http://web.archive.org

https://www.bestcolleges.com/blog/platforms-for-online-courses

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها):	نیر سلطانی
عنوان مقاله:	مروری بر دوره‌های آموزشی آزاد گسترده آنلاین (mooc)
عنوان مجله:	کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol):	۶
شماره مجله(Issue):	۲
سال(Year):	۱۳۹۹
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه:	http://lib2mag.ir/11446