فهرست نرم افزارهای کتابخانه ای فارسی – داخلی (نرم افزارهای چاپی ، دیجیتال و مشترک)

مقدمه:

نرم‌افزار کتابخانه‌ای برنامه ­ای رایانه‌ای است که با یکی از زبان‌های رایج برنامه‌نویسی نوشته می‌شود و فرایندها و فعالیت ­های کتابخانه مانند ذخیره، بازیابی، جستجو، امانت، ثبت، وجین و… را تسهیل کرده و از شکل سنتی و کار دستی به شکل نیمه ماشینی و گاه کاملاً ماشینی درمی ­آورد. نفوذ فناوری در زندگی در عصر حاضر به شکلی است که افراد مسن جامعه نیز تمایل به استفاده از تکنولوژی ­های روز را دارند، مثلاً شاید بارها در کتابخانه ­ها از طرف اعضای کهنسال درخواست­ هایی مبنی بر استفاده از اینترنت یا خدمات شبکه ­هایی اجتماعی داشته ­اید و تصور کتابخانه ­های سنتی گذشته برای اکثر افراد غیرقابل تصور و حوصله بر می­ نماید.

بنابراین استفاده از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای برای مدیریت اطلاعات، اکنون به‌صورت یک نیاز مبرم درآمده که هم رضایت کاربران کتابخانه و هم رفاه کاری کتابداران را در پی دارد به همین دلیل کتابخانه ­ها و مراکز اطلاع ­رسانی با آگاهی از توان رایانه در افزایش سرعت، دقت و سهولت فرایندهای کاری و عملیاتی کتابخانه به‌طور گسترده از این ابزار سودمند بهره می‌گیرند. استفاده از نرم ­افزار کتابخانه ­ای به مدیریت اطلاعات و امور کتابخانه کمک بسیار زیادی می­ کند. در متن زیر سعی بر معرفی تعدادی از  نرم­ افزارهای کتابخانه ­ای داخلی و برای انواع کتابخانه است.

برخی از این نرم‌افزارها ممکن است قدمت زیادی داشته باشند و برخی دیگر جدید باشند، تعدادی ارتقا پیدا کرده و برخی دیگر ممکن است در یک نسخه بدون بازنگری منتشر شده باشند و هیچ­گاه نسخه دوم آن‌ها انتشار نیافته باشد؛ برخی را می­توان رایگان دانلود کرد اما برخی دیگر را باید خرید و دسترسی به آن هزینه ­دار است. برخی از آن‌ها مختص کتابخانه ­ها با منابع چاپی و برخی دیگر برای کتابخانه ­های دیجیتال که منابع غیر فیزیکی دارند و تعدادی برای هر دو کتابخانه دیجیتال و غیر دیجیتال کاربرد دارند. هدف از این نوشته جستجو و یافتن نرم‌افزارهایی مفید برای کتابخانه ­ها است.

حال ممکن است یک کتابخانه بزرگ باشد و یا یک کتابخانه کوچک مانند کتابخانه یک مسجد، اطلاعات برخی از این نرم­ افزارها بسیار زیاد بود طوری که شاید بتوان در مورد برخی از آن‌ها یک مقاله و یا حتی یک کتاب نوشت؛ که در مطلب نمی­گنجد، بنابراین در متن پیش رو صرفاً این نرم ­افزارها معرفی و سرنخی به جستجوگران و علاقه­مندان داده می­شود.

نرم افزار مدیریت کتابخانه دهکده

برخی از امکانات کلیدی نرم‌افزار مدیریت کتابخانه دهکده:

– پایگاه داده بسیار قدرتمند اس.کیو.ال. سرور^[۱] و بدون محدودیت در ثبت کتب، اعضا، امانت با سرعت بسیار بالا

– طراحی زیبا و کاربرپسند با پشتیبانی از ویندوزهای ۷، ۸، ۸.۱ و ۱۰ مایکروسافت

– امکان ارسال پیامک دیرکرد امانت به اعضایی که امانت کتاب آن‌ها دیرکرد دارد

– ثبت عضو جدید به همراه عکس و تمامی مشخصات

– پرینت کارت عضویت به صورت حرفه­ ای

– خدمات ثبت کتاب و امانت و گردش

– تعیین لیست رزرو برای اولویت­ بندی اعضا برای دریافت کتاب

– تنظیم مهلت برگشت کتاب در تنظیمات

– نمایش اعضایی که دیرکرد دارند و محاسبه مبلغ جریمه دیرکرد کتاب به صورت خودکار با توجه به تنظیمات انجام شده توسط شما

– پرداخت جریمه یا ثبت در بدهی عضو

– ارسال ایمیل به کاربران (با پست الکترونیک شما) 

– جست­وجو و گزارش­ گیری حرفه ­ای از اعضا، کتب به امانت رفته، بدهی ­ها، پرداختی ­ها و. (امکان گرفتن پرینت از گزارش و یا ارسال به فایل اکسل)

– با قابلیت افزودن کاربر به برنامه به دو صورت مدیر و کاربر سیستم با سطح دسترسی کمتر نسبت به مدیر سیستم

۲. نرم­ افزار کتابا

این نرم‌افزار در بستر وب پیاده‌سازی شده و کتابداران و اعضای کتابخانه ­ها می‌توانند به راحتی در هر مکان و زمانی که با کامپیوتر، لپ­تاپ، اپلیکیشن اندروید به سیستم کتابخانه متصل شوند. مناسب کتابخانه ­های کوچک (کمتر از ۱۰۰ کارمند)، متوسط (کمتر از ۵۰۰ کارمند)، بزرگ (بیش از ۵۰۰ کارمند) است.
خلاصه­ ای از امکانات نرم ­افزار کتابا:
– قابلیت استفاده از طریق اینترنت با کامپیوتر و موبایل و …
– ثبت و مدیریت اسناد و اعضاء کتابخانه
– اتصال به کتابخانه ملی برای ثبت سریع اسناد
– رزرو و به امانت ­گیری کتاب­ ها توسط اعضا
– انواع گزارش­ گیری ­های مورد نیاز شما
– چاپ بارکد برای کتاب ­ها و کارت عضویت برای اعضاء
– سیستم اطلاع‌رسانی پیامک و ایمیل
-سیستم تیکیتینگ^[۲] و رفع مشکل کتابخانه ­ها به صورت ۲۴ ساعت (پشتیبانی آنلاین)
-ثبت­ نام اعضاء و استفاده از پنل کاربری مستقل برای اعضاء
-ارتباط کتابخانه ­ها با یکدیگر و اشتراک ­گذاری منابع آن‌ها

آدرس شرکت تولیدکننده این نرم­ افزار:  http://www.takprogram.ir

برای اطلاعات بیشتر اینجـا را ببینید.

۳. نرم افزار رایکا

گروه انفورماتیک پارسانگار نرم­افزار کتابداری رایکا را به‌عنوان راه‌حلی ساده و ارزان و جایگزینی مطمئن برای نرم‌افزارهای مشابه ارائه کرده است. این نرم‌افزار آن‌چنان ساده و روان طراحی‌شده است که همه می‌توانند به‌راحتی با آن کار کنند. نه حسابداری، نه کامپیوتر، نه تجربه طولانی، هیچ تخصص خاصی نیاز ندارید. آنچه نیاز دارید توانایی خواندن و نوشتن فارسی و توانایی فشردن کلیدهای ماوس است. راهنمای داخلی برنامه تمامی جزئیات را به شما می‌آموزد و حتی بسیاری از اصول کار با ویندوز را نیز یادآوری می‌کند. این نرم­افزار در سه نسخه (نگارش) و برای کتابخانه­های کوچک، متوسط و بزرگ طراحی شده است.

برای دیدن امکانات، قابلیت ­ها و ویژگی‌های این نرم ­افزار کلیک کنید.

۴. نرم ­افزار صُحُف

نرم­ افزار جامع کتابداری و مدیریت کتابخانه صُحُف نسخه ۵/۱۰ دارای تأییدیه فنی از شورای عالی انفورماتیک کشور است و دارای قابلیت جستجو و رزرو سند به‌صورت تحت وب و تحت شبکه است. دارای سیستم بارکد، سیستم کدبندی کنگره، دیویی و کاملاً هوشمند است. امکان دریافت اطلاعات کتاب از لوح فشرده کتابخانه ملی را نیز دارد.

در اینجــا ویژگی ­های این نرم ­افزار و مراکزی که از این نرم ­افزار استفاده کرده و یا در حال استفاده ­اند را می ­توانید ببینید.

۵. نرم ­افزار کتاب ­یار

 

این نرم‌افزار برای مدیریت آسان کتاب ­های موجود در کتابخانه با ظاهری کاربرپسند طراحی شده است. کوچک (کمتر از ۱۰۰ کارمند)، متوسط (کمتر از ۵۰۰ کارمند)، بزرگ (بیش از ۵۰۰ کارمند)

برخی امکانات برنامه:

– ورود کامل اطلاعات انواع کتاب ­ها و مجلات

– قابلیت پشتیبان­ گیری دستی و خودکار

– امکان استفاده از دفترچه تلفن با شماره ­گیری مستقیم

– امکان چاپ لیستی از کتاب‌ها با قابلیت انتخاب آیتم ­های موردنظر برای چاپ

– امکان صدور فیش برای هر کتاب جهت شناسایی آن

– امکان استفاده در شبکه

– طراحی‌شده بر مبنای بانک اطلاعاتی قدرتمند اس.کیو. ال. سرور

ویژگی ­ها و دیگر اطلاعات لازم را از اینجـــا بخوانید.

۶. نرم­ افزار یاقوت

نرم ­افزار مدیریت کتابخانه و کتابداری یاقوت نرم‌افزاری قوی و کارآمد جهت اداره امور انواع کتابخانه­ های بزرگ، کوچک، کتابخانه‌های مدارس، دانشگاه ­ها و نیز کتابخانه­ها و بانک­ های نرم ­افزاری موجود در مساجد و اماکن مختلف است. این نرم‌افزار قابلیت ­ها و امکانات زیادی دارد و با وجود سازگاری با اکثر استانداردهای کتابداری، محیط کاربری بسیار ساده ­ای دارد و هر فردی بدون نیاز به دانش کتابداری می ­تواند از این سیستم استفاده کند.

برخی از امکانات و قابلیت ­های این نرم ­افزار:

– مجهز به سیستم ورود اطلاعات از نسخه اختصاصی کتابشناسی ملی ایران (که به همراه نرم‌افزار ارسال می‌شود) تنها با وارد کردن شماره شابک^[۳] و یا شماره کتابخانه ملی

– قابلیت کار با انواع روش­ های رده‌بندی اسناد ( کنگره، دیویی و حتی روش‌های ساختگی و ساده)

– دارای سیستم جستجوی سریع در تمام بخش­ ها جهت یافتن سریع اسناد و اعضا از طریق نام آن‌ها

– امکان استفاده چند کاربره از نرم‌افزار

– قابلیت نصب در شبکه

برای دیدن سایت نرم­ افزار کلیک کنید.

۷. نرم­ افزار نسیم

این نرم­ افزار بر روی تمام نسخه‌های سیستم‌عامل ویندوز (۳۲ و ۶۴ بیتی) نصب می‌شود و در تمامی کتابخانه‌ها (کتابخانه‌های عمومی و شخصی، ادارات و مؤسسات، دانشگاه‌ها، پایگاه‌ها، مساجد، مدارس و…) قابل استفاده است. امکان تعریف کاربران با محدودیت‌های سطح دسترسی، مدیریت پیشرفته اعضا و اسناد کتابخانه، مدیریت میز امانت و … از امکانات این نرم‌افزار است.

اطلاعات تکمیلی را در اینجــا ببینید.

۸. نرم­ افزار دی اسپیس^[۴] فارسی

دی اسپیس یک نرم‌افزار با قابلیت‌های بسیار بالا برای هر نوع کاربرد دانشگاهی و سازمانی است، انعطاف‌پذیری آن در پذیرش فرمت‌های مختلف اطلاعات و سیستم کاربری ساده و کاربرپسند بسیار کمک می‌کند تا دانشگاه ­ها، سازمان ­ها و مؤسساتی که از این نرم ­افزار استفاده می ­کنند، هم منابع داخلی و هم منابع خارجی تهیه‌شده خود را مدیریت کنند. نسخه اصلی نرم ­افزار به زبان انگلیسی است که توسط شرکت داده ­پردازی تلاش و توسعه (یابش) نسخه فارسی آن تولید، توسعه و در سازمان ­های مختلف نصب و راه­اندازی شده است.

نرم­ افزار دی اسپیس بسیار معروف که هم اکنون در بیش از دو هزار موسسه آموزشی، پژوهشی، دانشگاهی و تجاری به عنوان پایگاه نگهداری اطلاعات آنلاین (مخزن دارایی­های دیجیتال سازمانی) استفاده می‌شود توسط کتابخانه ­ی دانشگاهی اِم آی تی آمریکا و آزمایشگاه شرکت اچ پی تولید و توسعه یافت. این سیستم از پرکاربردترین و قدرتمندترین نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات سازمانی است که در بیش از ۲۰۲۲ مؤسسه بزرگ دنیا در اغلب کشورها، مورد استفاده شرکت‌ها، سازمان‌ها، کتابخانه‌ها، مراکز پژوهشی و دانشگاه‌های معتبر جهان مانند دانشگاه ام.آی.تی، ملی استرالیا، کلمبیا،، اوهایو، کمبریج، تورنتو و واشنگتن قرار گرفته است. متن باز بودن این محصول و بسترهای تولید آن، با لیسانس BDS که اجازه‌ی هرگونه استفاده‌ای را به استفاده‌کننده می­دهد، باعث افزایش سرعت و سهولت افزودن امکانات به سیستم شده است و باعث شده تاکنون توسعه ­های بسیار با کیفیتی روی آن صورت گرفته باشد. سهولت دسترسی جهانی به منابع محتوایی سازمان، جمع­ آوری محتوا در محلی متمرکز، نگهداری و ذخیره‌سازی دارایی ­های دیجیتال مانند پرونده ­های متنی و تصویر و صدا و فیلم، امکان انتقال اطلاعات و هماهنگی میان سیستم‌های نگهداری اطلاعات، از مهم­ترین اهداف استفاده از این مخزن سازمانی است.

 این نرم­ افزار در بسیاری از مراکز پژوهشی، آموزشی، شرکت‌ها، کارخانه‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی، موتورهای جستجو و … استفاده می­شود و کاربرد این نرم ­افزار در حوزه کتابخانه­ ها به صورت زیر است:

-کتابخانه‌های دانشگاهی: راه‌اندازی کتابخانه‌های دیجیتالی و نمایه ­های موضوعی –تخصصی، ساخت پایگاه‌های تمام متن، نمایه ­های عمومی، مخزن انتشارات دانشگاه اعم از کتاب، مقاله، پایان‌نامه، مجله و … سامانه‌ی یکپارچه ­ی جستجو در منابع

–کتابخانه‌های عمومی: راه ­اندازی کتابخانه ­های دیجیتالی و نمایه­ های موضوعی

– کتابخانه­ های تخصصی کوچک و بزرگ: راه‌اندازی کتابخانه‌ی دیجیتال، ساخت نمایه‌های تخصصی، ساخت پایگاه ­های تمام متن

شرکت یابش یک جزوه آموزشی خوب و یک بروشور کاربردی تهیه و طراحی کرده که می­توانید از اینجـــــا دانلود کنید. این نرم ­افزار قابلیت ­ها و ویژگی ­های زیادی دارد که پیشنهاد می­شود مطالعه کنید.

۹. نرم­ افزار باتِک^[۵]

نرم‌افزار جامع کتابخانه باتِک امکان تعریف نامحدود کتابخانه با دسترسی ­های کاملاً مجزا، بانک اطلاعاتی یکپارچه، دسترسی تحت شبکه و… را به سادگی در اختیار مجموعه ­های مختلف با ظرفیت ­های مختلف قرار می­دهد. دانشگاه ­ها، مراکز تحقیقاتی، مدارس، مساجد و کانون ­های فرهنگی می­ توانند بنا به نیاز از نسخه­ های مختلف این نرم­ افزار استفاده کنند.

این نرم­ افزار سه نسخه تک کاربره، نسخه ویژه مجموعه­ های چند کتابخانه و ماژول تحت وب دارد.

برخی امکانات این نرم ­افزار:

-ثبت و مدیریت اطلاعات اسناد و اعضاء.

– انجام خودکار کلیه محاسبات زمانی، همچون محاسبه اعتبار عضویت، دیرکرد کتاب، جریمه و …

– ثبت سریع امانات با استفاده از بارکد خوان.

-دارای بخش مدیریت مالی جهت پیگیری جریمه ­ی دیرکرد، تمدید عضویت، اعمال بخشودگی، تسویه‌حساب و…

– دارای سیستم جستجوی سریع در تمام بخش­ ها جهت یافتن سریع اسناد، اعضا، امانات با استفاده از فیلترهای مختلف.

– قابلیت افزودن تصاویر اعضا به نرم­ افزار.

– امکان ورود خودکار اطلاعات اسناد و اعضاء از فایل‌های اکسل و یا نرم ­افزارهایی که قابلیت گزارش از طریق اکسل را دارند.

– امکان گرفتن خروجی اطلاعات در قابل فایل اکسل.

۱۰. نرم ­افزار آذرسا

نرم‌افزار «آذرسا» به عنوان اولین نرم‌افزار جامع یکپارچه کتابخانه، مرکز اسناد و آرشیو دیجیتال در کشور، با نگرشی نوین در زمینه ­­­­­نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و اطلاع‌رسانی مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی حوزه‌های کتابخانه و مراکز اسناد به‌ویژه یونی مارک^[۶] [ Z۵۰/۳۹^[۷ و اُ. اَی. آی^[۸] ارائه شده است. «آذرسا» فرایندهای مختلف کتابخانه‌ای دیجیتال، الکترونیک و هوشمند را تحت پوشش قرارمی‌دهد. از این­رو به عنوان یک راهکار جامع و یکپارچه در سطح کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌­رسانی سازمان‌ها و نهادهای متوسط و بزرگ به صورت متمرکز، نیمه‌ متمرکز و نصب، راه‌اندازی و عملیاتی شده است. نرم‌افزار آذرسا به‌طور رسمی در سال ۱۳۹۱ توسطشرکت پارس به جامعه کتابداری و اطلاع‌رسانی عرضه گردید و با توجه به رویکردهای اطلاع‌رسانی و پژوهشی این نرم‌افزار در سطح کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی متعددی مورد بهره‌برداری قرار گرفت و تاکنون سیر تکامل و جامعیت آن با رویکردهای نوین اینحوزه مورد توجه ویژه‌ای واقع شده است.

برخی از ویژگی ­های آذرسا:

زیرساخت استاندارد ذخیره‌سازی اطلاعات بر اساس مارک^[۹]

امکان بهره‌برداری از چند اصطلاح‌نامه چندزبانه به طور همزمان و به صورت یکپارچه

بهره‌مندی از موتور جستجوی قوی در ارائه اطلاعات مانند رتبه‌بندی نتایج و پویایی فیلدهای جستجوپذیر

راهبردهای نوین جستجو مانند جستجوی فازی^[۱۰] و مجاورتی^[۱۱]

جستجوی تمام متن با قابلیت‌های ویژه مانند امکان تعیین دامنه جستجو و نحوه در نظر گرفتن اعراب و کاراکترهای ویژه

جستجوی مفهومی با استفاده از اصطلاح‌نامه‌ها

امکان کدگذاری و طبقه‌بندی اسناد آرشیوی بر اساس ساختار سلسله مراتبی پویا

تبادل دوسویه اطلاعات بین ‌نرم‌افزارهای ناهمگون

دیگر ویژگی ­ها و قابلیت­ های این نرم ­افزار را از اینجـــا بخوانید.

شرکت پارس آذرخش علاوه بر نرم ­افزار آذرسا نرم ­افزارها و خدمات دیگری در حوزه کتابخانه دارد از جمله:

۱۰-۱: اپلیکیشن ژوو:

ژوو اپلیکیشنی است با استانداردهای جهانی که زیر نظر مشاورها و متخصصان انفورماتیک در شرکت پارس‌آذرخش طراحی و تولید شده است و به شما این امکان را می‌دهد تا در محیطی امن با دامنه گسترده‌ای از مشاورها و متخصصان مورد تائید انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران به‌صورت مستقیم در ارتباط باشید. این نرم ­افزار در سایت این شرکت قابل دانلـــود است.

۱۰-۲: پارس‌یار، نرم ­افزار استخراج محتوا:

شرکت پارس آذرخش نرم‌افزار کتابخانه دیجیتال پارس‌یار را با هدف تسهیل فرآیند فهرست‌نویسی ماشینی منابع دیجیتال، طراحی و ایجاد کرده است. ویژگی­ های این نرم­ افزار را در اینجـــا ببینید.

۱۰-۳: دیجی­ لیب نرم ­افزار مدیریت کتابخانه:

نرم‌افزاری با تمرکز بر مدیریت مجموعه‌ای از محتواهای الکترونیکی است. این نرم ­افزار با هدف سازماندهی، ذخیره و بازیابی اطلاعات منابع دیجیتال در سطح کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی توسعه یافته است. این نرم‌افزار به گونه­ ای طراحی شده تا در ذخیره‌سازی، سازماندهی و دستیابی منطقی به هر نوع اطلاعات دیجیتالی در مدت زمان طولانی به خدمت آید و می‌تواند منابع اطلاعاتی دیجیتال شده را با سرعت بالا و صرفه اقتصادی دسترس‌پذیر سازد. ویژگی­ های دیجی ­لیب را از اینجــا ببینید.

۱۰-۴: کتابخانه همراه آذرسا

این محصول برای سیستم‌عامل‌های اندروید و آی.اُ. اس.^[۱۲] تهیه شده و کاربر می ­تواند پس از دریافت نرم‌افزار و دانلود آن بر روی موبایل خود، به‌راحتی از آن استفاده کند. چرا که نسخه اصلی نرم‌افزار یک فایل اجرایی است که به‌راحتی قابل نصب روی موبایل یا تبلت بوده و تنها شرط آن اتصال کاربران به اینترنت است.^[۱۳] اگر تمایل دارید در مورد کتابخانه همراه آذرسا بدانید، کلیک کنید.

۱۰-۵: پورتال کتابخانه ­ای

از دیگر خدمات شرکت پارس­آذرخش، پورتال کتابخانه ­ای است که امکانات لازم برای تهیه، سازماندهی، دسترسی، جستجو، استخراج، تفسیر، انتقال، نگهداری و انسجام منابع اطلاعاتی را فراهم می‌آورد، به نحوی که این منابع با وجود سطح دسترسی به سادگی در دسترس باشند. نرم­ ا­فزاری منعطف که گستره وسیعی از انواع سایت‌های اینترنتی با کاربری­ های گوناگون با آن راه ­اندازی شده است: از سایت کتابخانه یک مدرسه گرفته تا سایت دانشگاه و … نرم­ افزاری که امکان برنامه ­نویسی اضافی جهت تطبیق با نیازهای کاربران خود را دارا است.

۱۱. نرم‌افزار پیام ­حنان

شرکت پیام ­حنان با هدف ارائه خدمات و محصولات در حوزه کتابداری و اطلاع ­رسانی چهار خدمت نرم ­افزاری جهت استفاده در کتابخانه ­ها دارد:

کتابخانه دیجیتال حنان

آریان (نرم ­افزار هوشمند کتابخانه)

نرم ­افزار کتابخانه مدارس

پورتال کتابخانه پیام حنان

کتابخانه دیجیتال حنان منابع دیجیتال یک مرکز اطلاع‌رسانی را مدیریت می‌کند و با استقرار در هر مرکز و ذخیره اطلاعات و منابع دیجیتال در آن سکان مدیریت منابع را در دست می‌گیرد و با طراحی الگوهای از پیش آماده، پویا و مناسب در قالب کتابخانه دیجیتال، این الگوها را با توجه به نیاز کاربران ارائه می­دهد؛ مانند: کتابخانه دیجیتال ساز حنان، کتابخانه دیجیتال پزشکی حنان، کتابخانه دیجیتال فنی- مهندسی حنان، کتابخانه دیجیتال علوم پایه حنان و …

 برای مطالعه ویژگی‌های این نرم ­افزار و بروشور حاوی راهنمای این نرم ­افزار اینجـــا را ببینید.

آریان (نرم‌افزار هوشمند کتابخانه) از فن‌آوری‌های روز نرم‌افزاری دنیا بهره برده و کلیه استانداردهای حوزه مدیریت اطلاعات را پوشش می‌دهد. این نرم‌افزار منطبق بر استانداردهای کتابداری و خواسته‌های کتابخانه‌های ایران طراحی و پیاده‌سازی شده است. آریان تماماً تحت وب عمل می‌کند و پایگاه داده آن ام.اس.کیو.ال. سرور^[۱۴] است در آن از تکنولوژی‌های سی شارپ دات نت^[۱۵]، ایکس. ام. ال^[۱۶]. و ام. وی. سی ۵^[۱۷]، استفاده شده‌ است. سرور آریان ویندوز سرور ۲۰۰۸ آر ۲^[۱۸] است. اطلاعات این نرم ­افزار و بروشور راهنما را از اینجـــا بخوانید.

پورتال کتابخانه پیام حنان دارای ویژگی‌های انعطاف­ پذیری، انسجام، گسترش‌پذیری و میان کنش پذیری است که آن را از دیگر نظام ­های اطلاعاتی متمایز می­کند.

این شرکت برای کتابخانه ­های مدارس اقداماتی انجام داده است:

– طراحی فضای فیزیکی کتابخانه به منظور دل­ انگیزسازی محیط فیزیکی کتابخانه

– راه­ اندازی نرم‌افزار کتابخانه به منظور انجام کلیه امور کتابخانه

– طبقه ­بندی منابع کتابخانه در حیطه موضوعی منطبق بر استاندارد جهانی به شکل بومی­ سازی شده برای مدارس

 – راه ­اندازی سامانه بازیابی اطلاعات و جستجوی منابع کتابخانه‌ای به زبان ساده

– راه ­اندازی سرویس میز امانت

– اطلاع ­رسانی سرویس تازه­ های کتابخانه به اعضا

– راه ­اندازی کتابخانه دیجیتال مدارس

از دیگر خدمات و محصولات این شرکت می­توان سمنتا؛ سامانه مقاله‌های تمام متن الکترونیک، طراحی دکوراسیون کتابخانه، سامانه نما، نمایه‌سازی ماشینی مقالات، نشریات، پایان‌نامه‌ها، فناوری رفید^[۱۹]، دستگاه ضدعفونی کننده کتاب^[۲۰] (مفید برای ایامی که معضلاتی چون کرونا جامعه را تحت تأثیر قرار داده است)، دستگاه ضدعفونی کننده دست، بارکد خوان (بی­سیم جهت قفسه خوانی^[۲۱]) است.

۱۲. نرم ­افزار کاوش

شرکت کاوش چند محصول و نرم ­افزار کتابخانه ­ای دارد که در زیر معرفی می­شود:

۱۲-۱: نرم ­افزار کاوش تحت ویندوز ویرایش ۲۰۰۶: این نرم‌افزار شامل ۸ زیر سیستم است و هر یک از این زیرسیستم‌ها نیز می‌تواند به صورت جداگانه و یا به صورت یکجا تهیه گردد، بدین معنی که هر کتابخانه و یا مرکز اسناد و آرشیو و … بسته به نیاز خود می‌تواند هر یک از زیرسیستم‌های ذکر شده را انتخاب و تهیه نماید.

۱۲-۲: نرم‌افزار فراکاوش: سامانه جامع کتابداری و اطلاع‌رسانی کاوش در محیط وب است که شامل سرویس‌های: پروانه، پرستو، قاصدک، چکاوک و شاپرک است.

هر کدام از سرویس ­های کاوش مناسب برای یکی از فرایندهای کتابخانه ­ای است. مثلاً با کاوش پرستو می ­توانید فرایند گردش و امانت را مدیریت کنید. برای دیدن اطلاعات بیشتر به سایت این شرکت مراجعه کنید.

۱۳. نرم ­افزار نوسا

شرکت نوسا در دو حوزه نرم ­افزارهای کتابخانه ­ای و خدمات مدیریت اطلاعات برای مراکز اطلاعاتی فعالیت دارد. «نرم ­افزار آرشیو و فروش منابع دیجیتال» بیشتر برای مراکز فروش کتاب کاربرد دارد چون معمولاً کتابخانه ­ها به جای فروش، فرایند امانت و گردش منابع دارند که «نرم­ افزار نگهداری موجودی فیزیکی و گردش امانات» این شرکت مناسب این کار می ­باشد. خدمات ارائه شده توسط این شرکت در خصوص این نرم­ افزار را در اینجــــا ببینید.

 نرم­ افزار مدیریت اطلاعات ققنوس و پورتال کتابخانه ­ای سیمرغ محصولات این شرکت هستند. پورتال سیمرغ نسخه بومی شده و توسعه­ یافته‌ای از سیستم مدیریت محتوای دات نت نیوک[^۲۲] است که به منظور پوشش نیازهای کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی و آرشیوها بهینه شده است. سرویس ابری، شبکه سیمرغ، گنجینه کتاب نوسا و استفاده از فناوری رفید^[۲۳] خدماتی است که شرکت نوسا در حوزه مدیریت اطلاعات می­دهد.

۱۴.نرم­ افزار کتابخانه مهر مساجد

اداره کل کتابخانه ­های مساجد کشور در سال ۱۳۹۲ اقدام به ارائه و انتشار این نرم­ افزار کرد. همچنین این نرم ­افزار بر روی پورتال این اداره کل جهت دانلـود قرار گرفته است؛ که هر کتابخانه با توجه به نیاز می ­تواند بخش مربوط به فعالیت ­های خود را دانلود کند. اطلاعات تکمیلی در خصوص این نرم ­افزار را از اینجــا بخوانید.

۱۵. نرم ­افزار بوکفا

کانون مجازی آفتابگردان این نرم ­افزار را ارائه کرده است.

برخی قابلیت‌های بوکفا عبارت‌اند از:

– امکان نصب ساده بر روی سایت و یا به‌کارگیری به صورت آفلاین

– امکان افزودن بی‌نهایت کتاب با مشخصات کامل

– امکان جستجو با معیارهای مختلف در بین کتب

– امکان افزودن بی‌نهایت عضو با مشخصات کامل

– امکان عضوگیری آنلاین! با نصب بر روی سایت، کاربران می‌توانند فرم عضویت در کتابخانه را به صورت آنلاین پر کنند و پس از تأیید مدیران، به سیستم کاربری خود وارد شوند.

– امکان رزرو آنلاین کتاب توسط عضو

– امکان تعریف مدیران با سطوح دسترسی مختلف (مدیر کتب، مدیر امانت، مدیر اعضا و غیره)

– و ده‌ها امکان دیگر که باید با آن کار کنید تا کشفشان کنید!

این نرم ­افزار را می ­توانید دانلود کنید. راهنمای نصب و راه­ اندازی نرم ­افزار نیز در اینجاست.

۱۶. نرم ­افزار کتابخانه مبین

برخی از امکانات این نرم­ افزار:

– ورود اطلاعات اسناد از سایت کتاب‌شناسی ملی و فایل ایزو^[۲۴]

– راهنمای جامع و کاربردی نرم‌افزار

– طراحی جذاب و پویا با امکان سفارشی سازی

– ورود اطلاعات اسناد از طریق فایل اکسل

– قابلیت نصب و اجرا تحت شبکه

– حجم کم و قابل نصب بر روی ویندوز ایکس. پی.^[۲۵]،۷،۸ و ۱۰

دیگر قابلیت­ های این نرم­ افزار را در اینجـا ببینید.

این نرم ­افزار دارای دو نسخه ساده و پیشرفته است و امکان دانلود نسخه آزمایشی از هر دو نسخه این نرم ­افزار بر روی سایت شرکت سازنده آن قرار گرفته است.

۱۷. نرم افزار پاسارگاد

نرم­ افزار کتابخانه پاسارگاد با استفاده از تجربیات کتابداران حرفه‌ای و با تجربه، تولید و بهینه‌سازی شده است و قادر است کاربر را با صرف کمترین وقت به بیشترین کارایی در کتابخانه برساند. نسخه ­های مختلف نرم­ افزار پاسارگاد هم اکنون در حدود ۵۰۰ کتابخانه اعم از کتابخانه ­های دانشگاهی، کتابخانه ­های عمومی و سازمانی، کتابخانه­ های مساجد و مدارس نصب و به‌کارگیری شده است. نرم­ افزار کتابخانه پاسارگاد در نسخه‌های تحت ویندوز و تحت وب قابل ارائه است. در نسخه تحت ویندوز از این نرم ­افزار سعی شده که نیاز کتابخانه‌های کوچک در نظر گرفته شود.

با استفاده از نرم ­افزار تحت وب دیگر نیازی به نصب نرم­ افزار در ایستگاه ­های کاری مختلف نخواهد بود و کتابداران و اعضا قادرند با باز کردن مرورگر اینترنت خود و وارد نمودن آدرس سایت به منابع کتابخانه دسترسی داشته باشند.

این نرم ­افزار قابلیت ­های زیادی دارد که می­ توانید از سایت  شرکت ارائه­ کننده­ ی این نرم­ افزار ببینید.

۱۸. نرم­ افزار پروان

این نرم ­افزار متعلق به شرکت پروان پژوه است که با هدف مدیریت منابع دیجیتال و غیر دیجیتال موجود در کتابخانه ­ها و مراکز تحقیقاتی و اطلاع‌رسانی طراحی و پیاده‌سازی شده است. کتابخانه دیجیتال پروان، با بهره‌مندی از قابلیت ­هایی نظیر مدیریت یکپارچه منابع دیجیتال و غیردیجیتال، دفتر ثبت منابع غیر دیجیتال، مدیریت اعضای کتابخانه و میز امانت، امکان خدمت‌رسانی به‌عنوان یک کتابخانه صرفاً دیجیتال، یک کتابخانه صرفاً غیر دیجیتال و یک کتابخانه دیجیتال و غیر دیجیتال دارد. این نرم‌افزار کاملاً به‌صورت تحت وب طراحی و پیاده‌سازی شده است. در عین حال، با برخورداری از امکانات امنیتی تعبیه شده در آن، امکان کنترل دسترسی به خدمات کتابخانه و منابع موجود در آن، وجود دارد. این نرم ­افزار دارای سه نسخ پایه است که هر کدام ویژگی ­ها و امکانات خاص خود را دارند. اگر تمایل دارید بیشتر بدانید کلیک کنید.

۱۹. نرم ­افزار سامان

این نرم ­افزار توسط نهاد کتابخانه ­های عمومی کشور و برای استفاده در کتابخانه ­های عمومی طراحی شده است که هم اکنون بیش از ۲۲۰۰ کتابخانه عمومی در سراسر کشور از آن استفاده می ­کنند. این نرم­ افزار تحت وب است و به عنوان شبکه جامع کتابخانه‌های عمومی کشور، امکان امانت، عضویت و جستجو در کلیه کتابخانه ­های متصل به شبکه را برای کاربران خود به سهولت فراهم کرده است.

برخی از مزایای مهم سامانه به شرح زیر است:

– امکان اتصال کتابخانه‌های جدید به سامانه در کوتاه ­ترین زمان

– امکان جستجو در منابع کلیه کتابخانه‌های عمومی متصل به سامان

– امکان مدیریت کلیه امور کتابخانه ­ای (ثبت‌نام عضو، امانت، بازگشت، تمدید، رف خوانی، چاپ برچسب‌های عطف و بارکد، ثبت نسخه، ورود اطلاعات، …) به صورت کاملاً تحت وب و در بستر مرورگر؛

– امکان گزارش­ گیری لحظه ­ای از کلیه عملکردهای کتابخانه­ ها در سطوح مختلف کتابخانه ­ای، شهرستانی، استانی و کشوری

– امکان ارسال درخواست ثبت‌نام، ارسال درخواست تمدید و رزرو کتاب توسط اعضای خارج از محیط کتابخانه و از طریق اینترنت؛

در قسمت جستجو سه گزینه جستجوی آزاد، پیشرفته و فهرستگان دارد. در قسمت فهرستگان می­ توان منابع در کتابخانه­ ­های دیگر و در سراسر کشور را مشاهده کرد. جستجوی فهرستگان به منظور بازیابی اطلاعات در همه کتابخانه ­های متصل به سامانه ایجادشده است. با استفاده از سطوح دسترسی متفاوت هم اعضا و هم کتابداران از این نرم­ افزار استفاده می­کنند.

 با استفاده از شماره تماس، پست الکترونیک و فرم تعاملی طراحی شده در سایت می­توان از خدمات پشتیبانی استفاده کرد. این نرم ­افزار در تمام بخش­ها و زیربخش­ها امکانات و قابلیت ­های زیادی دارد که در صورت تمایل به آشنایی با آن‌ها یا به پورتال این نرم ­افزار مراجعه کنید که البته برای دیدن تمام قابلیت ­ها نیاز به کد کاربری و رمز عبور دارید؛ و یا کتابچه ­ی راهنمای این نرم افزار را دانلود کنید؛ که البته این کتابچه سال ۱۳۹۵ منتشر شده است و از آن زمان تا حال حاضر نرم­ افزار به‌روزرسانی شده و برخی از قسمت ­های آن دچار تغییر شده ­اند.

پانویس ها:

[۱] . sqlserver                                                                                                           

[۲] . نرم‌افزارهای تیکتنیگ و یا به طور دقیق‌تر سامانه پشتیبانی یا رهگیری اطلاعاتی درون سازمانی و برون سازمانی به بخشی از نرم‌افزار مدیریت ارتباط با کاربران(CRM) اطلاق می‌شود که در جهت بهبود رضایت کاربران و پرسنل از آن می‌توان استفاده نمود.

[۳] . ISBN

[۴] . DSpace

[۵] . باتِک همان کتاب است که وارونه گرفته اید!

[۶] . UNIMARC

[۷] . Z39.50

[۸] . OAI

[۹] . Marc

[۱۰] . Fuzzy

[۱۱] . Proximity

[۱۲] . IOS

[۱۳] .احتمالاً(چون شخصاً نصب نکردم) یک نرم­ افزار کتاب‌خوان مانند فیدیبو، کتابراه،Aldiko Book Reader و به­ پژوه می ­باشد.

[۱۴] . MS-SQL Server

[۱۵] . C#.NET

[۱۶] . XML

[۱۷] . MVC 5.0

[۱۸] . Windows Server 2008 R2

[۱۹] . RFID

[۲۰] . Book Sterilizer

[۲۱] .برای عملیات رف ­خوانی در کتابخانه ­ها

[۲۲] . DNN

[۲۳] . Radio Frequency IDentification (RFID)    

[۲۴] .ISO

[۲۵] . XP

تالیف: ثریا زنگنه

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها):	ثریا زنگنه
عنوان مقاله:	فهرست نرم افزارهای کتابخانه ای فارسی – داخلی (نرم افزارهای چاپی ، دیجیتال و مشترک)
عنوان مجله:	کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol):	۶
شماره مجله(Issue):	۲
سال(Year):	۱۳۹۹
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه:	http://lib2mag.ir/11521