نرم افزارهای علم سنجی( نرم افزار Bibexcel قسمت آخر)

مقدمه

در ادامه آموزشهای قبل، شیوه انجام کوتاه سازی عناوین اسناد را توضیح خواهیم داد. در گام بعد عناوین کوتاه و کامل را در کنار هم نشان می­دهیم. یافتن زوج های کتابشناختی، افزودن برچسب به شماره اسناد، ایجاد فایل net را بیان خواهیم کرد و با چگونگی اصلاح داده در نرم افزار بیب اکسل این سلسله آموزش را به پایان می رسانیم.

می خواهیم عناوین اسناد را کوتاه کنیم. برای این کار مطابق دستورات زیر پیش بروید:

در ابتدا یک فایل out روی فیلد عنوان بگیرید.

حالا از منوی Edit out-files  گزینه Keep only 0-9 and A to Z characters را انتخاب کنید.

یک پنجره باز می شود yes  را بزنید و بعد ok

 

نتیجه فرایند پردازش نرم افزار ایجاد فایل atz است که فقط موجودیتهای a تا z را دارد.  در این فایل علائم اضافی حذف می شوند.

حالا می خواهیم عبارات طولانی را کوتاه کنیم برای این کار ابتدا فایل atz را انتخاب کنید. بعد از منوی Edit  out-files  گزینه   decompress blank separated out-fileرا انتخاب کنید.

نتیجه ایجاد فایل nnu است. همانطور که در شکل می بینید تمام کلمات عنوان با شماره سندها ردیف زیر هم آمده است.

حالا در قسمت Min number یک عدد مثلا ۵ را درج کنید(مطابق شکل زیر).

در گام بعد در حالیکه فایل nnu در حالت انتخاب قراردارد، طبق مسیر زیر پیش بروید:

Edit out-files/Keep only first n characters

نتیجه ایجاد فایل  chr است. خب چکارکردیم؟ به نرم افزار با استفاده از دستور بالا گفتیم که از عنوان سندها ۵ کلمه اولش را نگهدار.

حالا در حالیکه فایل chr در حالت انتخاب قراردارد مطابق دستور زیر پیش بروید:

Edit out-files/Compress outfile (1 row per field)

با این دستور از نرم افزار می خواهیم که کلمات عناوین اسناد را جمع کند و در یک ردیف به ما نشان دهد. نرم افزار از ما می پرسد می خواهید بین کلمات سمی کالن بگذارم ؟ شما به دلخواه yes یا No را انتخاب کنید.

 

نتیجه ایجاد فایل nou است. این فایل عناوین را به شکل حداقل ۵ کلمه ای نشان می دهد.

بیایید فرض کنیم می خواهیم عناوین کوتاه شده را با عناوین کامل مطابقت دهیم.

ابتدا فایلatz را انتخاب کنید. و نمایش دهید

بعد از منوی Edit out-files  گزینه Swap two columns را انتخاب کنید.

نتیجه ایجاد فایل swp است.

 

خب حالا دقت کنید که توی جعبه   “Type new file name here” حتما نام فایل swp قرار گرفته باشد.

بعد فایل nou را انتخاب کنید

حالا از منوی Add data classify گزینه Match abbreviated words in full string را انتخاب کنید.

پنجره ای باز می شود، No را انتخاب کنید.

 

حالا نرم افزار شروع به پردازش می کند بعد از یکی دو ثانیه فایل cllایجاد می شود. عناوین کامل در سمت راست و عناوین کوتاه  شده در سمت چپ قراردارند.

یک وقتی ممکن است شما بخواهید واحد های مشترک مثلا زوج های کتابشناختی را پیدا کنید.

درگام اول یک out روی تگ cd  بگیرید (پیش نیاز: توجه کنید که برای اینکار باید موقع خروجی گرفتن cited document ها رو توی خروجی داشته باشید).

 

 

حالا طبق مسیر زیر پیش بروید.

 

نتیجه فرایند پردازش نرم افزار ایجاد فایل low است.

حالا در حالیکه همین فایلlow در حالت انتخاب قرار گرفته از تب analyze مطابق تصویر پیش بروید.

سه پنجره باز می شود. پنجره ها را به ترتیب ok , yesو ok کنید.

 

نتیجه پردازش نرم افزار ایجاد فایل cou است.

 

توی این فایل ستون اول منابع مشترک را نشان می دهد. و ستون  دوم و سوم شماره سند را نشان می دهند.

فرض کنید می خواهید برچسب هایی را به شماره های سند اضافه کنید.

اگر نام نویسندگان را یک شکل( استاندارد) کنید، بهتر است.

یک فایل out جدید بر اساس فیلد AU بسازید.

 

 

حالا طبق دستور زیر پیش بروید:

Edit out-files/Convert Upper Lower Case/Good for author cited author in out-file

نتیجه پردازش نرم افزار ایجاد فایل Loa است.

حالا در حالیکه این فایل در حالت انتخاب قرار گرفته است، مطابق فرمان زیر پیش بروید:

Edit out-files/Keep only author’s 1st initial

نتیجه ایجاد فایل ۱st است.

 

مطابق عکس در حالیکه فایل ۱st در حالت انتخاب قراردارد، در جایی که در عکس مشخص شده دو بار کلیک کنید.

در گام بعد فایل cou را انتخاب کنید و دستور زیر را اجرا کنید.

Add data classify/Add labels to freq-docnr-docnr…/making freq-label-label

 سه پنجره پشت سر هم می آید yes را انتخاب کنید.نتیجه پردازش نرم افزار ایجاد فایل cdd است.

 

حالا فایل cdd  نام نویسندگان را به جای شماره سندها دارد. حالا می توانید فراوانی بگیرید برای جمع کردن همه مراجع مشترک برای یک جفت معین (که ممکن است چندین بار رخ دهد). برای انجام این کار از دستور زیر استفاده کنید:

Analyze/Add frequencies

نتیجه ایجاد فایل cit  است که فراوانی ها را دارد.

نرم افزار بیب اکسل داده ها را پردازش می کند و در نهایت می تواند یک فایل شبکه به ما بدهد که ما بتوانیم با استفاده از دیگر نرم افزارهای مصور سازی مثل وس ویوور، پاژک، یو سی نت و یا نت درا آنها را به شکل تصویر یا نقشه در بیاوریم.

در آموزش های قبل ایجاد فایل doc  را یاد گرفتیم. برای ایجاد نقشه ما نیاز به خلق فایل نت داریم برای این کار مطابق دستورات زیر پیش بروید:

مثلا هدف ما ایجاد نقشه هم نویسندگی هست برای این کار ابتدا یک فایل out روی تگ au بگیرید.

 

حالا فراوانی را محاسبه کنید( ایجاد فایل cit) حالا فایل cit  رو نگاه کنید اگر نیاز به ویرایش دارند مثلا اسامی یکدست نیستند و با حروف کوچک و بزرگ و به چند شکل موجود هستند می توانید همه را یکدست کنید. من اینجا صرفه نظر می کنم و از مراحل کار تصویری نمی گذارم چون قبلا توضیح دادم که باید چکار کنید. ( صرفا جهت یادآوری: انتخاب فایل out و اجرای دستور Edit outfiles/Convert Upper Lower   Case/Good for author/cited author in outfile نتیجه ایجاد فایل low و بعد مجددا خلق فایل cit با استفاده از فایل low)

حالا فایلout را انتخاب کنید و دستور زیر را اجرا کنید:

Analyze/Co-occurrence/Make pairs via listbox

 پنجره ای باز می شود NO را انتخاب کنید .نتیجه پردازش نرم افزار ایجاد فایل coc است.

 

این فایل همرخدادی نویسندگان(هم نویسندگی) را نشان می دهد.

حالا می خواهیم فایل نت ایجاد کنیم. فایل coc را انتخاب کنید و دستور زیر را اجرا کنید:

Mapping/Create net-file for Pajek

 

فایلnet ایجاد می شود.حالا شما نیاز به ایجاد یک فایل دیگه( فایلvec ) هم دارید که ویژگی ها را با خودش همراه دارد.

برای ایجاد فایلvec لازم هست فایل cit  را انتخاب کنید و بعد دستور زیر را اجرا کنید:

Mapping/Create vec-file

 

حالا شما می تونید این دو فایل را ( net&vec ) ببرید و توی نرم افزارهای مصورسازی فراخوانی کنید و نقشه ایجاد کنید.

 

اصلاح داده ها در بیب اکسل

اصلاح داده در نرم افزار بیب اکسل به دو شکل امکان پذیر هست. یک روش این هست که خود نرم افزار با دستورات خاصی امکان ویرایش را برای ما ایجاد می کند به عنوان مثال وقتی موجودیت های ما ( واژگان، نویسندگان، عنوان مجلات، افیلیشن و …) به شکل های مختلف در فایل ها ظاهر شوند نرم افزار بیب اکسل با دستورات منوهای Edit Out File  و Edit Doc File  امکان انواع ویرایش را به ما می دهد که قبلا بنا به ضرورت و در موقعیتهای مختلف چگونگی انجام  برخی از آنها را در آموزش ها توضیح داده ام.

روش دوم اصلاح داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل هست. شما می توانید فایلی را که می خواهید ویرایش کنید با استفاده از نرم افزار اکسل باز کنید و ویرایش و ذخیره کنید و بعد در مراحل دیگر کار از آن استفاده کنید. اما یک نکته مهم  این هست که شما ترجیحا همیشه فایل outرا اصلاح کنید. چون همیشه این فایل مبنای کارها هست.

خب من فکر می کنم که نکات اصلی و خیلی از ریزه کاری های کار با نرم افزار بیب اکسل را توضیح داده ام. البته این نرم افزار خیلی گسترده است و مطمئنا جای یادگیری و کار فراوان دارد که شما می توانید کم کم و با تجربه های مختلف کار با این نرم افزار بیشتر یاد بگیرید. خوشحال می شوم نکات جدیدی که یاد می گیرید با من به اشتراک بگذارید.

 

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها):	ثریا زنگنه
عنوان مقاله:	نرم افزارهای علم سنجی( نرم افزار Bibexcel قسمت آخر)
عنوان مجله:	کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol):
شماره مجله(Issue):	۹
سال(Year):	۱۴۰۲
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه:	http://lib2mag.ir/12974