چگونه در منزل پژوهش هایمان را ادامه دهیم؟ ۱۶ پیشنهاد برای دوران کرونا

اخیراً به­ دلیل حفظ فاصله­ ی اجتماعی در بحران بیماری فراگیر کووید-۱۹ (COVID-19)، بسیاری از پژوهشگران، اساتید و دانشجویان به آزمایشگاه ها و بسترهای مرسوم تحقیقاتی خود دسترسی ندارند و در نتیجه ناگزیر از ادامه و پیگیری فعالیت­های خود در منزل هستند. در این راستا، پیشنهادهایی برای افزایش بهبود عملکرد پژوهشیِ محققان ارائه داده می ­شود که می­ تواند در این مدت در منزل انجام گیرد.

این پیشنهادات دو نوع هستند، برخی ناظر به افزایش مهارت های پژوهشی می شوند و تعدادی نیز دقیقا به ایده هایی مبتنی بر تولید مقاله منجر می شوند. اگرچه، شما ممکن است که برخی از این پیشنهادات را انجام داده باشید و یا در حال آزمودن آنها باشید، اما این تک­ نگاشت می­تواند راهنمای خوبی برای پیگیری و ادامه روند فعالیت­های تحقیقاتی شما باشد:

1. داده ­های خام قدیمی:

احتمالا دانشجویان شما و یا همکاران پژوهشی­تان، در یک برهه­ ی زمانی داده هایی تولید کرده اند که از نظر شما اهمیت کافی برای کار کردن نداشته است، ولی اکنون در این فرصت می توانید با بررسی دقیق­تر و انجام اصلاحات، گزارش تحقیقاتی مناسبی را برای جامعه­ ی علمی آماده کنید.

2. افزایش سواد اطلاعاتی:

همان­طور که می ­دانید، هر روز حجم انبوهی اطلاعات به وب افزوده می شود و به طور حتم این فضای گسترده­ی علمی، نیازمند به روزرسانی رفتار اطلاع یابی محققان است. لذا پیشنهاد می ­کنیم در حوزه ­ی سواد اطلاعاتی مطالعات بیشتری داشته باشید و ابزارهای آن را بشناسید.

• آشنایی با جعبه ابزار پژوهشگران:

برای افزایش سواد اطلاعاتی می­توانید از جعبه ابزار به آدرس http://yabesh.ir/ibox، بهره ­مند شوید. ما در جعبه ابزار پژوهشگران، ده بخش مختلف از جمله ابزارهای موضوع‌یابی، ابزارهای پیشینه‌یابی، ابزارهای داده‌ها و کدها، ابزارهای شبکه اجتماعی، ابزارهای کار در آزمایشگاه، ابزارهای آموختن، ابزارهای نوشتن، ابزارهای پیش از انتشار، ابزارهای انتشار، ابزارهای پس از انتشار را آماده و معرفی کرده ­ایم.

• شناسایی پایگاه های اطلاعات علمی جدید:

احتمالا شما هم برای بخش مهمی از کارهای پژوهشی تان به اسکوپوس، وب آو ساینس، گوگل اسکالر رجوع می­ کنید، اما هم اکنون شاید، چندین پایگاه اطلاعاتی بزرگ دیگر از جمله دایمنشن، سایمنتک اسکالر، اپن ساینس، …. برای شما نیز مفید باشد. می­توانید آمار و ارقام را اینجا بنگرید: http://yabesh.ir/databasesmonitor

3. افزایش سواد دیجیتال:

امروزه تحول دیجیتال بخش بسیار مهمی از فرآیندهای کسب وکارها، سازمان ها و … شده است. همچنین قسمت هایی از پژوهش شما با فضای دیجیتال کم و بیش ارتباط دارد، لذا در این فرصت می توانید برای بهبود سواد دیجیتال خود اقدام کنید و در روش های کاری خود تحول ایجاد کنید.

4. مطالعات مروری و مرورنظام مند:

یکی از تکنیک های بسیار خوب برای پژوهش در خانه استفاده از مطالعات مروری و مرورنظام مند است، کافیست با روش های آن آشنا شوید. مقالات مروری می تواند سه نوع باشند:

• مروری روایی بر دانش موجود، براساس مجموع پژوهش های منتشر شده درباره یک موضوع، با دیدگاه نقادانه (ویکی پدیا). (توجه کنید که در این نوع روایت شما باید دارای دیدگاه جامع در آن موضوع باشید و اگر مقاله­ی تحقیقی در آن موضوع ننوشته ­اید، به هیچ وجه برای اولین بار درباره ­ی آن، مقاله ی مروری ننویسید.)
• مرور نظام‌مند یا مرور ساختاریافته(systematic review) ، مهم‌ترین مقالات علمی برای اشاعه پزشکی مبتنی بر شواهد هستند، این نوع مقالات بر اساس یک پروتکل از پیش طراحی شده و برای پاسخ دادن به یک سؤال خاص، نگاشته می­ شوند. به ­نظر می­رسد طی سال­های اخیر، علاوه بر حوزه ­ی پزشکی، از این روش ­شناسی در سایر حوزه ­ها هم استفاده می ­شود.(ویکی پدیا)
• متاآنالیز (فراتحلیل)، عبارت است از ترکیب داده‌ها و نتایج بدست آمده از یک مرور سیستماتیک با بهره‌گیری از روش‌های آماری، یکی از اهداف مهم متاآنالیز، پی‌بردن به موارد عدم همسانی نتایج و علل آن­هاست (ویکی پدیا).

5. استخراج آمار و اطلاعات مرتبط با حوزه ی پژوهشی (علم سنجی):

علم داده ها، از روندهای داغ و روز جهان محسوب می شود. ابزارهای فراوانی برای تحلیل داده ها مورد استفاده قرار می ­گیرد، آموزش های فراوانی ارائه می شود. بخشی از علم سنجی، کار با داده ها و استخراج آمارهای پژوهشی و تحلیل آن است. شما هم می توانید با استفاده از پایگاه های استنادی همچون اسکوپوس، وب آو ساینس، گوگل اسکالر، دایمنشن و…. اقدام به تحقیقات مرتبط با داده های پژوهشی حوزه ی تخصصی خود کنید. برای آشنایی با این دسته از مقالات می­توانید از کلمات کلیدی مانندresearch trend و Scientometrics استفاده کنید.

(برای استخراج داده ها و آمار پژوهشی می توانید روی خدمات نگاشت حساب کنید)

6. بهبود پروفایل هایتان در شبکه های اجتماعی علمی و پژوهشی:

اکنون شبکه های اجتماعی بخشی از زندگی روزمره ی بشر شده اند. در کنار شبکه های اجتماعی عمومی، شبکه های اجتماعی پژوهشی نیز ایجاد شده ­اند و افراد با باشتراک­ گذاری دستاوردهای پژوهشی خود در راستای بهبود شهرت علمی و افزایش استنادات مرتبط با خود اقدام می­ کنند.
ما در اینجا http://lib2mag.ir/11650 فهرستی از این شبکه ها را نمایش داده ایم و راهنمایی کرده ایم. از جمله شبکه های اجتماعی پژوهشی عبارتند از : ریسرچ ­گیت، آکادمیا، مندلی، فیگشیر، ایمپکت استوری، ….و در شبکه­ ی اجتماعی پژوهشی بومی ایران “سای اکسپلور“.
شما برای افزایش شهرت علمی و دریافت استنادات بیشتر راه حل هایی را دارید:
برای خوانندگان در شبکه ها، توضیحات مختصر و بزبان ساده درباره ی پژوهشتان بنویسید، پیشنهادات پژوهشی به دیگران ارائه دهید (تأکید می کنیم در شبکه ی اجتماعی سای اکسپلور این امکانات فراهم است)، داده های خامِ تان را در شبکه های مرتبط منتشر کنید، از کارهایتان اینفوگرافی و ویدئو تولید کنید.
و یک نکته ی خیلی مهم اینکه بخشی از مقالات تخصصی تان را که قابلیت دارد برای عموم بازنویسی کنید و در مجلات، روزنامه ها و انتشارات عمومی در اختیار غیر متخصصان قرار دهید.

7. برقراری ارتباطات علمی با دیگران در شبکه های اجتماعی علمی و پژوهشی:

با برقراری ارتباطات جدید در شبکه های اجتماعی علمی، شما می­ توانید از ترکیب داده های خام پژوهشی قبلی خود و پژوهش دیگری که میتواند ارتباطی با کار شما داشته باشد، استفاده کنید و با نویسنده­ ی آن، همکاری کنید و نتایج جدیدی تولید کنید.

8. روش های جدید ارزیابی نتایج را یاد بگیرید:

ممکن است شما در کارهای پژوهشی خود از روش های آماری و ریاضی استفاده کرده باشید که اکنون به روز شده باشند و یا روش های جدیدتری برای انجام آن­ها معرفی شده اند، این امکان همیشه وجود دارد تا داده های خام قبلی را با این روش های جدید ارزیابی کرده و صحت کار قبلی خود را بسنجید.

9. از داده های خام دیگران بهره بگیرید:

هم اکنون پژوهشگران بر اساس یک روند جهانیِ نو، در حال به اشتراک گذاری داده های خام تحقیقاتی خود در پایگاه های مرتبط هستند، حجم انبوهی از داده ها می­تواند با ایده و خلاقیت شما تبدیل به یک دستاورد تحقیقاتی جدید شود. بویژه اینکه داده های مشابه با یکدیگر مقایسه یا با هم ادغام شوند، یا اینکه با داده های آزمایشگاهی قبلی شما مقایسه و تحلیل شوند (ابزارهای داده ها).

10. به کشف روابط بپردازید:

داده ها و اطلاعات زیاد، ممکن است باعث سردرگمی شما شود، اما می تواند به کشف روابط جدید علمی هم منجر شود. دو فعالیت علمی در یک حوزه ممکن است توسط دو محقق با کیلومترها فاصله از یکدیگر انجام و منتشر شده باشد، این دو نشر می ­تواند توسط شما مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و تبدیل به کشف یک فناوری و یا توسعه­ ی علمی جدید شود.

11. ایده های جدید پژوهشی را بیابید:

مقالات برتر و یا جدید حوزه­ ی تحقیقاتی خودتان را مطالعه کنید. آنها ممکن است توسط یک محقق باتجربه و یا توسط یک جوان با انگیزه نوشته شده باشند، مهم اینست که اکنون فرصت مناسبی است تا با فراغ بال یاد بگیرید و ایده های جدید تولید کنید.( برای مطالعه ی بیشتر این مطلب توصیه می شود: یافتن ایده های پژوهشی)

12. الگوها و روندهای جدید پژوهشی را کشف کنید:

بررسی تعداد زیادی مقالات پژوهشی می­تواند منجر به شناسایی روندهای جدید تحقیقاتی شود. کافی ­است این روندها را کشف کنید و پژوهش های جدید مبتنی بر این روندها را، هم اکنون انجام دهید.

13. مجلات تجاری – علمی مرتبط با خودتان را مطالعه کنید:

مجلات تجاری-علمی، معمولا ارتباط بین جامعه پژوهشگران با فناوری و بازار را فراهم می کنند. حتی دیدن تبلیغات محصولات جدید مرتبط با حوزه های تخصصی شما ممکن است که ایده های فراوانی برای شما به ارمغان آورد. به عنوان مثال مجله ی Mechanical Engineering Magazine در حوزه ی مکانیک، مجله ی Civil Engineering Magazine در حوزه­ی مهندسی عمران. (فهرستی از این نوع مجلات را می ­توانید اینجا ببینید)

14. مسائل پژوهشی گذشته­ را با استفاده از اطلاعات و داده­ های جدید حل کنید:

فرض کنید شما در چند سال گذشته درباره ­ی ریزگردها در ایران کار مطالعاتی کرده ­اید و دنبال بررسی راه حل­ های برای آن بوده ­اید، اکنون در سال ۲۰۱۹ حداقل بیش از ۴ میلیون رکورد پژوهشی جدید منتشر شده است. یعنی ممکن است راه حل­ های جدیدی برای موارد مشابه ارائه شده است و شما می ­توانید داده های قدیمی را با آن ها مقایسه کنید و یک پژوهش جدید انجام دهید.

15. طراحی آزمایشات آینده
    از هم اکنون بفکر روزهای بعد از کرونا باشید و می توانید یک برنامه ی ریزی خوب و دقیق به طراحی آزمایشاتی برای پژوهش های آینده ی خود باشید. اگر این برنامه ریزی هدفمند بطرز صحیحی انجام شود نتایج شگرفی برای شما خواهد داشت. در مدت زمان کوتاه تری نتایج بیشتری بدست خواهید آورد. از داده های گدشته برای برآورد کردن مقدار، هزینه ها و مدت زمان استفاده کنید.
16. نوشتن کتاب تخصصی
    شما احتمالا بروندادهای پژوهشی در حوزه ی خاصی را کار کرده اید. که معمولا در قالب مقاله بوده است. اکنون فرصت دارید تا با جمع آوری کارهای قبلیتان و افزودن کارهای دیگران به یک جمع بندی برسید و کتاب مناسبی برای جامعه ی پژوهشی آماده کنید و منتشر کنید.

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها):	حسین حیدری
عنوان مقاله:	چگونه در منزل پژوهش هایمان را ادامه دهیم؟ ۱۶ پیشنهاد برای دوران کرونا
عنوان مجله:	کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol):	۶
شماره مجله(Issue):	۳
سال(Year):	۱۳۹۹
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه:	http://lib2mag.ir/11743