خانه / آرشیو / معرفی استارت‌آپ‌های جهانی فناوری و علم اطلاعات: بخش اول

معرفی استارت‌آپ‌های جهانی فناوری و علم اطلاعات: بخش اول

مقدمه

استارتاپ “سازمانی موقت است که برای جستجوی یک مدل تجاری قابل تکرار و مقیاس پذیری طراحی شده است.”

امروزه ما به شرکت ها می‌گوییم استارت آپ‌ها، «استارت­آپ» واژه‌­ای تقریبا جدید است و در یکی دو دهه اخیر در جهان و سپس ایران رواج یافته است هر چند که اصل عمل استارت­‌آپی و این ابتکار بیش از یک قرن قدمت دارد و اولین جرقه‌های آن را می‌­توان در سال ۱۹۱۱ و ظهور اکوسیستم تجاری سیلیکون و شرکت­‌های سیلیکون ولی[۱] و آی بی ام[۲] یکی از محصولات استارت­‌آپی این شرکت دانست (زم[۳]، ۲۰۱۶). در ایران نیز می‌­توان استارتاپ دیجی‌­کالا، اسنپ، دیوار، شیپور، آپارات و دیگر استارت­ آپ­‌ها را نام برد.

واقعیت این است که اکثر این‌ها بعد از گذشت مدت کوتاهی، استارت آپ نیستند ولی چون از مدل بزینسی استارت‌آپ سر درآورده‌اند اصطلاحاً به شرکت‌‌های استارت‌آپی معروف شده‌اند. بسیاری از دانشکده‌های بازرگانی در سراسر جهان تعریف علمی متفاوتی را برای آنچه واقعاً یک استارتاپ است، ارائه داده‌­اند. تعریف «استارت­آپی» که بیشتر مورد قبول مدارس بازرگانی است توسط استیو بلانک[۴]، یک کارآفرین زنجیره‌­ای و استاد دانشکده­‌های بازرگانی مانند استنفورد، برکلی و کالج امپریال تعریف شده است. طبق این تعریف استارتاپ «سازمانی موقت است که برای جستجوی یک مدل تجاری قابل تکرار و مقیاس‌پذیری طراحی شده است.» در حالی که یک شرکت «سازمانی دائمی است که برای اجرای یک مدل تجاری قابل تکرار و مقیاس‌­پذیری طراحی شده است.» بنابراین تفاوت در این است که شرکت‌های نوپا به دنبال یک مدل تجاری جذاب هستند، در حالی که شرکت­‌ها از قبل چنین مدل تجاری را دارند و بر اجرای موفقیت‌آمیز آن تمرکز دارند. این تمایز بر ماهیت و نیاز هر دو نوع سازمان تأثیر می‌گذارد (اریتیو[۵]، ۲۰۱۸). در حوزه فناوری و علم اطلاعات به‌ویژه در علم داده، خدمات پژوهشی، فرآیندهای تحویل مدرک آنلاین و… استارت‌آپ‌های زیادی وجود دارد و در حال رشد نیز می‌­باشد. در این مطلب سعی بر این است که تعدادی از این استارت‌­آپ­‌ها معرفی شوند.

در ابتدا یک مجموعه استارت­آپ از شرکت دیجیتال ساینس[۶] (که یک سرمایه‌گذار در این حوزه است) معرفی می­‌شوند. لازم به ذکر است هر کدام از این استارت‌آپ­‌ها که در حال حاضر زیر مجموعه این شرکت هستند و معرفی می‌­شوند در ابتدای امر ممکن است فعالیت خود را به شکل مجزا از این شرکت آغاز کرده باشند و بعدها با سرمایه‌گذاری و خرید آن‌ها اکنون بخشی از پورتفیلو دیجیتال ساینس هستند.

دیجیتال ساینس یک شرکت فناوری است که مکان اصلی آن در لندن انگلستان است. تمرکز این شرکت بر سرمایه­‌گذاری­‌های راهبردی در شرکت­‌های نوپا است که از چرخه عمر تحقیق پشتیبانی می­‌کنند. این شرکت در سال ۲۰۱۰ توسط تیمو هانای[۷] تاسیس شد و در ابتدا به عنوان بخش  فنی گروه انتشاراتی نیچر[۸] فعالیت خود را آغاز کرد. هانای تا سال ۲۰۱۵ مدیریت دیجیتال ساینس را به عهده داشت و بعد از آن موسسه آموزشی اسکول دش[۹] را بنیان نهاد. بعد از او دنیل هوک[۱۰] مدیریت دیجیتال ساینس را برعهده گرفت. دیجیتال ساینس برای ارائه نرم‌افزار و خدمات به محققان علمی و مجریان تحقیق تاسیس شد. این شرکت در حدود ۱۵ محصول استارت­‌آپی دارد که در ادامه تعدادی از آن‌­ها معرفی خواهند شد.

۱. دایمنشنز[۱۱]

بنیانگذار این استارت­آپ  کریستین هرزوگ[۱۲] است. او معتقد است پروژه‌­اش نسل بعدی کشف تحقیقات است. دایمنشنز یک نظام اطلاعات پژوهشی مرتبط با تولیدات آینده است که یافتن و دستیابی به مهم‌ترین اطلاعات، تجزیه‌و‌تحلیل نتایج دانشگاهی و گسترده‌­تر پژوهش و ارائه چشم­‌انداز برای آگاهی از راهبرد آینده را آسان­‌تر می­‌کند. با همکاری بیش از ۱۰۰ سازمان تحقیقاتی برجسته در سراسر جهان، بیش از ۱۲۸ میلیون نشریه، کمک هزینه، خط ­مشی، داده و معیارها را برای اولین بار گرد هم آورده است که به کاربران امکان می‌­دهد بیش از ۴ میلیارد ارتباط بین آن‌ها را جستجو کنند. داده‌ها و تخصص و تجربه شرکت‌­های ریدکیوب[۱۳]، آلتمتریک[۱۴]، فیگشیر[۱۵]، سیمپلتیک[۱۶] دیجیتال ساینس کنسالتنسی[۱۷] و یوبر ریسرچ[۱۸] دایمنشنز را تشکیل داده‌اند.

۲.آلتمتریک[۱۹]

حضور فناوری‌­های ارتباطی جدید باعث شده است تا پژوهشگران، محققین و علاقمندان به مباحث علمی بتوانند بسیار سریع‌تر از گذشته در خصوص مسائل علمی، پژوهشی و کارهای تحقیقاتی بحث و تبادل نظر کنند. به عنوان مثال حضور شبکه‌­های اجتماعی ارتباطات را بسیار نزدیک کرده است. نویسندگان، پژوهشگران و محققین می‌­توانند در این شبکه­‌ها به تبادل اطلاعات و نظریات علمی خودشان بپردازند و بازخورد بگیرند. اما مجلات نمی‌­توانند همانند یک مقاله علمی این فعالیت­‌ها را منعکس کنند و از آنجایی‌­که در چرخه‌­ی علم بسیاری از مطالب ارزشمند در همین شبکه‌­های اجتماعی به شکل دانش غیر رسمی بین اندیشمندان در حوزه‌­های مختلف مطرح و ارائه می­‌شود، بنابراین انعکاس و بازنمون این فعالیت‌­ها فکری بود که به ذهن خلاق یوان آدی[۲۰] بنیانگذار استارت­آپ آلتمتریک رسید. همه تاییدات، لایک‌­ها، هشتگ‌ها و تمام بحث و فعالیت‌­ها در خصوص پژوهش‌­های علمی در یک فضا و زیرساخت نوین به نام آلتمتریک انعکاس پیدا کرد و در واقع یک مدل استناد آنلاین غیررسمی پدید آمد.

در این عکس که از http://sciexplor.ir/Documents استخراج شده است لوگوهای دایمنشن و آلمتریک دیده می شود.

 یوان آدی در سال ۲۰۱۱ این استارت­‌آپ را تاسیس کرد. او در اصل یک محقق ژنتیک پزشکی بود و از طریق نقش مدیر محصول در گروه انتشارات نیچر[۲۱] و سپس دیجیتال ساینس وارد عرصه اطلاعات و ارتباطات شد. دونات یا همان پیراشکی خامه‌­ای بوستون شیرینی مورد علاقه اوست که لگوی آلتمتریک که یک دونات رنگی است نیز نشان همین علاقه شخصی اوست. او در سال ۲۰۱۵ آلتمریک را به دیجیتال ساینس فروخت اما هنوز ارتباطش را با این شرکت حفظ کرده است.  او در صفحه توییتر خود این ارتباط را تا سال ۲۰۱۸ درج کرده است. آدی در حال حاضر فعالیت جدیدی را با عنوان اورتون[۲۲] در دست انجام دارد. یک شرکت مستقر در لندن که تحقیقات، ایده­‌ها و تأثیرات پشتوانه سیاست­‌های دولت در سراسر جهان را ردیابی و نمایه می‌­کند. آلتمتریک به کاربران این امکان را می‌­دهد تا فعالیت‌های مربوط به تحقیقات دانشگاهی، الگوها و داستان‌­های جذاب از صدها هزار مکالمه آنلاین را هر ماه رصد کنند و بازخورد بگیرند.

۳.فیگ­شیر[۲۳]

فیگ­شیر فضایی است که در آن کاربران می­ توانند تمام نتایج تحقیقاتی خود را به روشی قابل استناد، قابل اشتراک و قابل کشف در دسترس قرار دهند. داده‌ها می‌توانند به صورت خصوصی با همکاران به اشتراک گذاشته شوند یا به نام تحقیق آزاد یا مطابق با مجوزهای تأمین مالی و ناشر، به اطلاع عموم برسند. تمام نتایج تحقیقاتی که به صورت عمومی منتشر شده‌اند ، یک دی. اُ. آی[۲۴]. دریافت می‌­کنند و آن‌ها را با جالب­ توجه‌­ترین مجوز رایج موجود در صورت امکان قابل استناد می­‌کند. مارک هانل[۲۵] موسس این استارت‌­آپ است. او می­‌گوید: «امروزه محققان نتایج خود را از طریق مقالات آکادمیک منتشر می­‌کنند ، قالبی که به سختی در طول قرن­‌ها پیشرفت کرده است. محققان حجم گسترده‌­ای از داده‌­ها را در قالب­‌های مختلف ایجاد می­‌کنند اما مجبورند نتایج خود را با فرمت پی. دی. اف.[۲۶]، اسناد ایستا با عملکرد محدود به اشتراک بگذارند. آن‌ها همچنین مستحق دریافت اعتبار برای کارهای عمده خود هستند که در حال حاضر منتشر نشده است. فیگ­شیر به ما این امکان را می­‌دهد که نظامی بسیار سریع‌تر و با صرفه اقتصادی بیشتر داشته باشیم.

۴. اُور لیف[۲۷]

اورلیف یک شرکت نوپا و اجتماعی است که ابزارهای مدرن تألیفی مشترک را جهت سریع‌تر، بازتر و شفاف‌­تر ساختن علم و تحقیقات ایجاد می‌کند. بیش از شش میلیون محقق ، دانشجو و … در موسسات و سازمان­‌های مختلف، آزمایشگاه‌ها و صنایع در سراسر جهان از فناوری همکاری پیشرو در بازار اورلیف استفاده می­‌کنند. اورلیف کل فرآیند اسناد علمی را از یک ایده تا نوشتن تا بررسی تا انتشار به یک مکان می آورد. محصول اصلی این استارت‌­آپ یک ویرایشگر آنلاین و در زمان واقعی برای مقالات، پایان‌نامه‌­ها، گزارش­‌های فنی و سایر اسناد نوشته شده به زبان نشانه­‌گذاری لاتکس[۲۸] است. اور لیف در سال ۲۰۱۲ با نام  رایت لاتکس لیمیتد[۲۹] ، و توسط دو ریاضیدان به نام­‌های جان همرسلی و جان لیس میلر[۳۰] تاسیس شد که از تجربیات خود در دانشگاه الهام گرفته بودند تا راه حل بهتری برای همکاری علمی و ارتباطات ایجاد کنند. در حال حاضر  اورلیف یک تیم بیش از سی نفر است که در انگلستان و اطراف آن و در ایالات متحده مستقر هستند.

۵. ریدکیوب[۳۱]

ریدکیوب  توسط یک محقق و یک دانشمند کامپیوتر به نام سینیسا هرواتین[۳۲] شروع شد تا چالش­‌های دانشمندان را برطرف کند. آنچه در اتاق خوابگاه کالج هاروارد به عنوان ابزاری برای کمک به سازماندهی و یافتن مقالات علمی آغاز شد، به سرعت به چیزی بیشتر تبدیل شد. «هر هفته نزدیک به ۱۰۰۰۰ مقاله منتشر می‌شود، بنابراین از کجا می­‌دانید کدام یک را باید بخوانید؟ این مشکلی است که دانشمندان روزمره با آن روبرو هستند و  این همان چیزی است که ریدکیوب آن را برطرف کرده است. اپلیکشن پیپر[۳۳] یک برنامه­‌ی مدیریت مرجع وب ، کامپیوتر و موبایل را ارائه می­‌دهد که برای بهبود چشم‌گیر عملکرد محققان در یافتن، دسترسی، سازماندهی، خواندن، اشتراک و استناد به ادبیات تحقیق طراحی شده‌­اند. پیپر کمک می‌­کند تا مطالب تحقیقاتی را که علاقه‌­مند به آن هستید جمع‌­آوری و تنظیم کنید. مدیر ما به طرز چشمگیری روش کشف، سازماندهی، خواندن، حاشیه­‌نویسی، اشتراک و استناد را بهبود می­‌بخشد.

۶.سیمپلتیک[۳۴]

محصول پرچمدار سیمپلتیک، المنتز[۳۵]، به سازمان­‌ها این امکان را می‌­دهد تا کلیه فعالیت‌­های علمی خود را جمع­‌آوری، تجزیه و تحلیل، نمایش و گزارش دهند. با جمع‌­آوری خودکار داده­‌ها، به علاوه پروفایل­‌های غنی از محققان عمومی، ارزیابی و گزارش عملکرد و وضعیت ادغام مخازن هنری، المنتز یک راه‌­حل جامع و قدرتمند نرم‌افزار اطلاعات علمی است. جاناتان بریز [۳۶] متخصص آی.تی.[۳۷] و موسس این استارت‌­آپ است. استارت‌­آپ او در ۱۵ کشور مختلف در دنیا و در ۱۱۵ موسسه و سازمان استفاده شده است. با استفاده از امکانات این استارت‌­آپ می­‌توانید ضمن جمع‌­آوری اطلاعات تحقیق، آن‌ها را مجدداً استفاده کنید. ارزیابی اساتید را ساده کنید و دستاوردهای تحقیقی و دانشگاهی را به نمایش بگذارید.

۷.گراید[۳۸]

گراید به زبان ساده فهرست سازمان­‌های تحقیقی جهان است. گراید یک بانک اطلاعاتی جهانی آزاد است که از سازمان­‌های مرتبط با تحقیق در دسترس است و سازمان­‌های مرتبط با تحقیق را فهرست‌­بندی می­کند و یک شناسه منحصر به فرد و پایدار را در اختیار هر یک قرار می­‌دهد. گراید  بیش از ۵۹۸/۹۸ سابقه با دقت تنظیم شده در اختیار کاربران قرار داده است که به آن‌ها  امکان می‌­دهد موسسات مرتبط با تحقیقات در سراسر جهان را شناسایی و از هم متمایز کنند. تیم گراید به منظور ایجاد شناسه‌­های سازمان­‌ها و غنی‌­سازی سوابق، اطلاعات وابستگی سازمانی را از دایمنشنز پردازش می­‌کند، پردازش خودکار و ادغام دقیق داده را برای ایجاد یک مجموعه داده جامع و با کیفیت از سازمان‌های مرتبط با تحقیق ایجاد می­‌کنند و دسترسی آزادانه را فراهم می­‌کند. رویکرد گراید باعث می­‌شود این استارت­‌آپ فراتر از یک شناسه منحصر به فرد باشد. گراید داده­‌ها را با انواع ساختارهای سلسله مراتبی، مکان­‌ها و موارد دیگر افزایش می‌­دهد. این شناسه‌­های موجود برای استفاده موثرتر از داده­‌ها بسیار حیاتی است. بنابراین متخصصان گراید از شناسه‌­های ویکی دیتا[۳۹]، شناسه­‌های ثبت‌­نام‌‌کننده کراس­رف فاندر[۴۰] ، شناسه‌­های ایسنی[۴۱] ، شناسه‌­های آر.اُ. آر.[۴۲]، پیوند به شناسه‌­های خاص کشور مانند یو. کا. پی. آر. ان.[۴۳] ، هسا[۴۴] و غنی­‌سازی آن‌ها با جئونیمز[۴۵] ، مناطق ان.یو.تی.اس. [۴۶] و موارد دیگر استفاده می­‌کنند.

۸.ریپتا[۴۷]

این محصول بخش­‌های مهم تحقیق که باید به صورت شفاف در یک نسخه خطی و سایر مطالب ارائه شود،  را شناسایی و برجسته سازی می­‌کند. این ابزار به طور موثر «گزارش اعتباری» برای انتشارات علمی ، به سرعت نسخه‌های خطی را برای گزارش مناسب مولفه‌­های روش علمی غربال و ارزیابی می­‌کند. تمرکز ریپتا بر ارزیابی کیفیت گزارشگری و استحکام روش علمی است تا کیفیت علم.

لزلی مکین­تاش[۴۸] مدیرعامل این شرکت است. او این ابزار را با هدف شفاف­‌سازی روش­‌های تحقیق، امکان راستی آزمایی، جعل­‌پذیری و قابلیت تکرارپذیری تحقیق را فراهم کرده است.

۹.گیگانتوم[۴۹]

گیگانتوم  یک بستر منبع باز برای توسعه، اجرا و به اشتراک­گذاری تجزیه و تحلیل و محاسبات برای تحقیقات علمی و علوم داده است. این  بستر یک محیط کار محلی مبتنی بر مرورگر را با یک سرویس انتشار و توسعه مقیاس‌­پذیر ادغام می­‌کند ، به محققان اجازه می‌دهد تا به صورت محلی کار کنند اما با یک کلیک  آثارشان را در سطح جهان به اشتراک بگذارند.

موسس این استارت‌­آپ دین کلایسس[۵۰] است. محیط کار محلی بهترین شیوه‌­ها و فن‌­آوری­‌های نسخه­‌سازی و قابلیت حمل بودن را خودکار و ساده می­‌کند، در نتیجه امکان همکاری و تولید مجدد را در طیف گسترده‌ای از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان تحقیقات علمی فراهم می­‌کند. این ابزار با تمرکز بر کاربران نهایی از هر سطح مهارت، توسعه، به اشتراک‌­گذاری و گسترش تحقیقات داده محور و علم داده را بیش از هر زمان دیگری آسان می­‌کند.

۱۰.رایت­فول[۵۱]

روشی جدید برای نوشتن با اطمینان

رایت­فول به محققان کمک می­‌کند تا انگلیسی نوشتاری خود را بهبود بخشند و روش جدید نوشتن را با اطمینان فراهم می­‌کند. بسیار بیشتر از صرفا یک دستور زبان و غلط گیر املایی، پیشرفت‌­هایی در استفاده از زبان آکادمیک، مانند ساختار جمله‌­ها در نوشتن علمی، واژگان خاص رشته و انتخاب کلمات مناسب را فراهم می­‌کند. پیشنهادها بیش از آنکه براساس یک مجموعه ثابت از قوانین دستوری باشد، مبتنی بر کاربردهای خاص دنیای واقعی است. رایت­فول با استفاده از هوش مصنوعی، میلیاردها جمله از ادبیات علمی آموخته است و این تفاوت آن را با کاربردهای دستور زبان مبتنی بر قوانین بسیار متفاوت کرده است. جان کاسترو و آلبرتو ویلار[۵۲] موسسان و توسعه‌دهندگان این استارت­آپ هستند.

«ما رایت­فول را ایجاد کردیم زیرا در طول تحصیل با نوشتن دست و پنجه نرم می­‌کردیم. ما که بومی زبان انگلیسی نیستیم و تازه در زمینه نوشتن مقاله دانشگاهی صحبت می­‌کنیم، به دنبال راهی آسان برای بررسی متن خود بودیم. رایت­فول برای فعال‌­سازی این امر از تکنیک­‌های جدید روی داده­‌های بزرگ استفاده می­‌کند. ما دوست داریم که رایت­فول ابزاری نوشتاری روزمره برای محققان در سراسر جهان باشد!»

                                                                                        “کاسترو و ویلار”

  ۱۱. دیجیتال ساینس کنسالتنسی[۵۳]

گزارش و تجزیه و تحلیل سفارشی برای کمک به تصمیم­‌گیری سریع‌تر.

تیم مشاوره دیجیتال ساینس گزارش­‌های تحلیلی داده محور و راه­‌حل­‌های فناوری را به مشتریان تحقیق و سیاست مانند موسسات آموزش عالی، موسسات خیریه و موسسات مالی ، ناشران و نهادهای سیاسی ارائه می‌­دهد. دانش عمیق این شرکت از اکوسیستم تحقیقاتی تاریخی و فعلی به آن­ها  این چشم انداز را می­‌دهد که بیشترین ارزش را از داده‌­های مربوط به چرخه عمر تحقیق دریافت کنند و تیم دانشمندان داده این شرکت در استفاده از تکنیک­‌های نوآورانه تحلیلی برای توسعه تجسم­‌های آشکار و چشم‌­انداز قدرتمند متخصص هستند. متخصصان این مجموعه با  درک تغییرات چشم‌­انداز تحقیقات می‌­توانند در ایجاد یک پایگاه شواهد کمک کنند که بهترین تصمیمات مدیریتی و خط­مشی را بر اساس آن اتخاذ کنید.

پانویس:

 

[۱] . Silicon Valley
[۲] .IBM
[۳] .przem
[۴] .Steve Blank
[۵] .Areitio
[۶] .Digital Science
[۷] . Timo Hannay
[۸] .Nature
[۹] .SchoolDash
[۱۰] .Daniel Hook
[۱۱] .Dimensions 
[۱۲] Christian Herzog
[۱۳] .Readcube 
[۱۴] .Altmetric
[۱۵] .Fighshare
[۱۶] Symplectic
[۱۷] Digital Science Consultancy
[۱۸] UberResearch
[۱۹] .Altmetric
[۲۰] .Euan Adie
[۲۱] .Nature
[۲۲] .overton
[۲۳] .Figshare
[۲۴] . DOI
[۲۵] . Mark Hahnel
[۲۶] .PDF
[۲۷] . Overleaf
[۲۸] . LaTeX
[۲۹] . Writlatex  limited
[۳۰] . ohn Hammersley and John Lees-Miller
[۳۱] . ReadCube
[۳۲] . Sinisa Hrvatin
[۳۳] .Paper
[۳۴] . Symplectic
[۳۵] . Elements
[۳۶] . Jonathan Breeze
[۳۷] .IT
[۳۸] .Grid
[۳۹] . WikiData
[۴۰] . Crossref Funder
[۴۱] . ISNI
[۴۲] . ROR
[۴۳] . UKPRN
[۴۴] . HESA
[۴۵] . GeoNames
[۴۶] . NUTS3      مناطق کوچک آماری از اتحادیه اروپا
[۴۷] .Ripeta
[۴۸] .Leslie McIntosh
[۴۹] . Gigantum
[۵۰] . Dean Kleissas
[۵۱] .Writefull
[۵۲] . Juan Castro and Alberto Villar
[۵۳]. Digital Science Consultancy

منابع:

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها): ثریا زنگنه
عنوان مقاله: معرفی استارت‌آپ‌های جهانی فناوری و علم اطلاعات: بخش اول
عنوان مجله: کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol): ۶
شماره مجله(Issue): ۵
سال(Year): ۱۳۹۹
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه: http://lib2mag.ir/12033
Download PDF

درباره ی ثریا زنگنه

کارشناسی ارشد علم اطلاعات - کارمند اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *