معرفی نرم افزار علم سنجی هیست سایت (بخش اول)

تاریخچه

نرم­‌افزار هیست سایت (HistCite) توسط تیم گارفیلد در مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) تولید شده و برای تحلیل داده‌­ها با شیوه‌­های علم­‌سنجی و کتاب­‌سنجی به کار می ­رود (صدیقی، ۱۳۹۰). دکتر یوجین گارفیلد در مورد این نرم افزار می‌گوید: «هیست سایت به تفکری مرتبط با تصویرسازی و نقشه ­برداری روابط داده ­های استنا در ۴۰ سال پیش بازمی­ گردد.»

ویژگی های کلی

• انعطاف پذیری: این نرم­‌افزار به کاربرانش اجازه می­ دهد که نتایج جستجو را به منظور دریافت دیدگاه ­های مختلف از ساختار موضوعی، تاریخچه و روابط جستجو، تحلیل و سازماندهی کنند.
• قابلیت دسترسی فقط برای رایانه­ های شخصی دارای سیستم عامل ویندوز
• قابلیت استفاده با استفاده از تمامی مرورگرهای وب به ویژه اینترنت اکسپلور
• نیاز دسترسی به پایگاه وب آو ساینس برای بهره­ گیری کامل از تمام ویژگی­ های هیست سایت
• با استفاده از نرم ­افزار هیست سایت مقالات با استناد بالا، روابط هم استنادی مهم، خط زمانی آثار نویسنده و مشاهده هیستوگراف­ هایی که نشان دهنده متون هسته و جدول زمانی یک زمینه پژوهشی هستند، یافتن مقالات مهمی که توسط جستجوی کلیدواژه­ای از دست رفته باشند، شناسایی کلیدواژه­های دیگری که می‌توانند در جستجوی یک مجموعه به کار روند، تعیین بیشترین نویسندگان و نشریاتی که به آن­ها استناد شده است و تجزیه و تحلیل بهره ­وری نشر یافت می­شوند.
• به منظور تحلیل داده ­های بازیابی شده با برنامه­ های دیگر و یا ارائه آنها بر روی وب سایت­ها، خروجی این نرم ­افزار با قالب­‌های مختلف از جمله html یا اکسل سازگار است و نقشه­ های تاریخ نگاشتی آن نیز به نرم‌افزارهای ترسیم و تحلیل شبکه نظیر پاژک قابل انتقال است (صدیقی، ۱۳۹۰).

ویژگی­های تحلیلی

• تکمیل لیستی از نویسندگان با مقالات منتشر شده آنها و رتبه‌­های استناد
• تکمیل لیستی از نشریات با مقالات منتشر شده آنها و رتبه‌­های استناد
• تکمیل لیستی از کشورهای مقالات منتشر شده آنها و رتبه‌­های استناد
• تکمیل لیستی از مؤسسات پژوهشی مقالات منتشر شده آنها و رتبه‌­های استناد
• تکمیل لیستی از دپارتمان­ های مؤسسات پژوهشی مقالات منتشر شده آنها و رتبه‌­های استناد
• تألیف لیستی از کلمه‌­های عناوین مقالات
• تألیف لیستی از همه منابع استناد شده (این ویژگی می­ تواند برای شناسایی مقالات مهم موضوعی خاص که توسط کاربری انتخاب نشده است، استفاده شود)
• تحلیل براساس سال انتشار منبع
• تحلیل براساس زبان انتشار منبع
• تحلیل براساس نوع سند (مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه و …)

تحلیل­‌های کتابسنجی در هیست سایت

از طریق تحلیل‌­های کتابسنجی در نرم‌­افزار هیست سایت می ­توان به سوال­‌های زیر پاسخ داد:

• چه مقدار متون علمی در یک زمینه خاص منتشر شده است؟
• بیشترین مقالات چه زمانی و در چه کشورهایی منتشر شده است؟
• چه کشورهایی توزیع ­کننده اصلی در یک زمینه موضوعی هستند؟
• اغلب منابع در یک زمینه خاص به چه زبانی منتشر شده‌­اند؟
• چه نشریاتی متون یک موضوع خاص را پوشش می­‌دهند و کدامیک مهمترین هستند؟
• چه نویسنده­‌ای در یک زمینه خاص مهم و برجسته است؟
• چه مؤسساتی با نویسندگان فعال همکاری می ­کنند؟
• کدام مقالات از همه مهتر هستند؟
• چگونه توزیع‌­های مختلف در یک زمینه بر یکدیگر تأثیر م­ی گذارند؟

منبع:

• صدیقی، مهری. (۱۳۹۰). معرفی نرم افزار تحلیل استنادی هیست سایت.خبرنامه علم‌سنجی، شماره ۱، بهار، ص ۸-

 نویسنده: معصومه حسنخانی