کتابدار 2.0 مجله کتابداری و کتابخانه 2.0
مصاحبه با خانم زهرا صادقی علویجه، کتابخانه فردوسی علویجه (استان اصفهان)
- لطفاً در ابتدا خودتان را برای خوانندگان ما معرفی بفرمایید؟
زهرا صادقی علویجه، متولد سال ۱۳۶۶ هستم. دوره کارشناسی رو در دانشگاه پیام نور خوانسار و کارشناسی ارشد در دانشگاه شیراز گذروندم. دبیر کمیته هماهنگی ادکای ۶ بودم که اهم کارم دبیری دومین نشست هم‌اندیشی دبیران انجمن‌های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در سال ۹۲ در دانشگاه یزد بود. از مهر سال ۹۲ به استخدام نهاد در اومدم که از ابتدا مسئولیت کتابخانه فردوسی علویجه (استان اصفهان) رو بر عهده داشتم. حدود شش ماه کارشناس فرهنگی شهرستان نجف‌آباد بودم که به علت کثرت کار در کتابخانه از این فعالیت انصراف دادم.
اثر تألیفی من پایگاه استنادی اسکوپوس از تئوری تا عمل نام داره که به همراه خانم مریم اکوان و آقای محمدرضا نیازمند نگارش شد.
- درباره کتابخانه فردوسی علویجه، محل کار خود هم توضیح بفرمایید؟
این کتابخانه در سال ۱۳۵۰ تأسیس شد. درجه ۵ در دو طبقه و با متراژ ۲۱۰۰ متر است. در حال حاضر دارای بیش از ۲۰۰۰ عضو و ۳۴۰۰۰ نسخه کتاب است. این کتابخانه تنها کتابخانه شهری نهادی منطقه مهردشت با جمعیتی حدود ۳۰.۰۰۰ نفر هست و از شهر و روستاهای اطراف نیز به این کتابخانه مراجعه می‌کنند.
- چگونه به رشته‌ی کتابداری روی آوردید؟
قسمت این بود در این رشته تحصیل و مشغول به خدمت باشم. دوران راهنمایی همیشه آرزو داشتم مسئول کتابخانه مدرسه باشم که هیچ‌وقت این امر محقق نشد.
- چقدر اهل کتابید و چه می‌خوانید؟
در برنامه روزانه خودم از ۱۵ دقیقه گرفته تا ۵ ساعت در روزهای تعطیل. بیشتر در زمینۀ تاریخ که مجموعه کوچکی از کتاب‌های تاریخی مورد علاقه‌ام را در منزل دارم.
- اولین و آخرین کتابی که خوانده‌اید؟
عنوان اولین کتاب خاطرم نیست فقط یادمه اسب سفیدی روی جلد کتاب بود. فکر می‌کنم کلاس اول بودم چون پدرم برام خوندن. آخرین کتابم که هنوز به پایان نرسیده شوهر آهو خانم اثر علی محمد افغانی
- ما شما را به‌عنوان یکی از کتابداران خیلی علاقه‌مند، خلاق و با انرژی می‌شناسیم؟ چرا شما سعی می‌کنید که علاقه‌مندی و اشتیاق به مطالعه را در جامعه‌ی محل زندگی‌تان بیشتر کنید؟
من به‌عنوان یک کتابدار خودمو موظف میدونم شهروندان شهرمو به کتاب و کتابخانه جذب کنم. وظایف از هدف نشات می گیره. اولین هدف ارتقای فرهنگ مطالعه در شهر هست. حالا با هر برنامه‌ای که به ذهن من یا همکارانم برسه اجرایی می‌کنیم. دومین دیدن لبخند رضایت مراجعه‌کنندگان به‌ویژه کودکان.
عمده تلاش ما برای دانش آموزان ابتدایی و کودکان مهدها هست. چرا که همانند لوح سفید و موم هستن و به عقیده من اگر از کودکی بچه‌ها را با کتاب و کتابخانه آشنا کنیم انگیزه کتاب‌خوانی در آن‌ها نهادینه می‌شوند و در آینده خودشان به کتابخانه مراجعه می‌کنند؛ و فرهنگ کتاب‌خوانی گسترش پیدا می‌کند
- می‌توانید از طرح و ایده‌هایی که تابه‌حال اجرا کردید برایمان بگویید؟
برقراری تماس با ناشران از سراسر کشور جهت تأمین منابعی که کتابخانه دارای ضعف است. از این طریق توانستیم ۱۰.۰۰۰ کتاب اهدایی از ناشرین دریافت کنیم.
طرح کتاب‌باز: در این طرح یک داستان کوتاه و آموزنده به‌صورت مصور چاپ و بر روی دیوار نصب می‌شود. داستان به‌نوعی انتخاب می‌شود که مورد توجه سنین کودک تا بزرگ‌سال قرار می‌گیرد.
همیار کتابخانه: تعدادی از دانش آموزان فعال به‌عنوان همیار انتخاب شده، آموزش می‌بینند و به‌عنوان رابط کتابخانه در مدرسه به ایفای نقش می‌پردازند.
هر روز با یک شهید: در این طرح روزانه یک کتاب مربوط به یکی از شهدا به مراجعه‌کنندگان معرفی می‌شود.
بخش مفاخر شهر علویجه: در این بخش بیش از ۵۰ اثر از نویسندگان شهر علویجه گرداوری و به نمایش در میاد. ضمن اینکه این آثار در کانال کتابخانه نیز معرفی می‌شوند.
حضور در مدارس با عناوین مختلف مثل اهدای جوایز مسابقات. تقدیر از همیاران کتابخانه، برگزاری کلاس‌های قصه‌گویی و کتاب‌خوانی در مدارس ابتدایی (در قالب نشست مدرسه‌ای)،
برگزاری کلاس انشا در کتابخانه که با چندین هدف همچنان انجام میشه. نوشتن انشا با موضوع پیشنهادی کتابداران، معرفی کتب توسط کتابدار و دانش آموزان، آشنایی با کتب مرجع و آموزش نحوه استفاده از آن‌ها، حضور مرتب در کتابخانه و …
ارتباط با سایر ارگان‌ها در مناسبت‌های مرتبط با آن‌ها مثل اداره آموزش و پرورش، اداره آتش‌نشانی، امام جمعه و … .
- چه ایده‌هایی برای آینده و ایجاد جذابیت در مخاطبین کتابخانه دارید.
عضویت ۱۰۰ درصدی شهروندان در کتابخانه هدف نهایی است. عضویت نه به معنای آمار بلکه عضویت فعال و حضور مداوم ایشان در کتابخانه. با طبقه‌بندی شهروندان و نیازسنجی و گرداوری منابع یا اجرای برنامه‌های آموزشی و فرهنگی می‌توان به این مهم دست یافت.
- فکر می‌کنید جامعه مسئولین کتابخانه از فکر و ایده‌ی شما حمایت می‌کنند یا بر عکس ممکن است مزاحم شما هم بشوند؟
در بیشتر مواقع حمایت شده. از جمله می تونم از جناب آقای هلاکویی مدیرکل محترم استان اصفهان نام ببرم که همیشه پیگیر کارها و مشوق ما بودن. همکاری عالی برخی مدیران مدارس که به ما در پیشرفت کتابخانه کمک شایان توجهی داشتن. موارد اندکی هم مشکلات بوده که در هر کتابخانه و ارگانی مشاهده شده. مثل برخی ناهماهنگی‌ها، ارباب رجوعی که شاید هنوز نمیدونن در محیط فرهنگی چطور باید رفتار کرد و ….
- اگر روزی مدیر نهاد کتابخانه‌های کشور باشید چه برنامه‌هایی را پیاده‌سازی می‌کنید؟
تشکیل چارت سازمانی برای کتابخانه‌ها
انتصاب رئیس شهرستان‌ها از میان فارغ‌التحصیلان رشته کتابدار به خاطر درک کردن کتابداران و وظایف آن‌ها
- از سختی‌های کارتان بفرمایید.
مهم‌ترینش مشکلات مالی هست. برنامه‌های متعددی میشه اجرا کرد ولی متأسفانه نیاز به تأمین بودجه هست که به‌سختی فراهم میشه. باز نبودن دست مسئول کتابخانه در انجام برخی کارها که شاید وقتی به نامه‌نگاری‌ها و پیگیری‌های کار فکر می‌کنیم از اون کار صرف‌نظر کنیم. مسئول کتابخانه هم‌زمان باید علاوه بر انجام وظایف اصلی خود و هماهنگی‌های همه‌جانبه، به کارهای کتابداری بپردازد و به دنبال فعالیت‌های جدید برای جذب بیشتر اعضا به کتابخانه باشد. وجود بعضی قوانین دست و پاگیر و شاید وجود مشکلاتی در خود محل کار به نوعی صبر ایوب و عمر نوح و ثروت سلیمان لازم داره تا بشه روی پا ایستاد و به فعالیت ادامه داد.
وجود مسئولیت‌های متعدد در کتابخانه که روز به روز نیز بر این مسئولیت‌ها و کارها اضافه می‌شود.
- آیا کتابخانه فردوسی عناوینی کسب کرده است؟
در سال ۹۲ با عضویت ۱۵۰۰ نفری هفته کتاب رتبه ۱۶ کشور به لحاظ تعداد اعضا کسب کردیم.
کسب رتبه چهارم استان به لحاظ میزان امانت، رتبه هشتم به لحاظ تعداد اعضا و رتبه سیزدهم به لحاظ تعداد منابع ثبت شده در سال ۱۳۹۵ از میان ۱۷۷ کتابخانه در استان اصفهان.
- یک کتابدار خوب دارای چه ویژگی‌هایی است؟
اخلاق خوب. صبور. همگام با علم روز.
- با مجله کتابدار ۲.۰ آشنایی دارید؟ آن را چطور ارزیابی می‌کنید؟
همین‌طور که از عنوان مجله بر میاد، یاری‌رسان کتابداران در به‌روزرسانی خودشون هست. با مطالعه مقالات این مجله میتونن با علم روز آشنا بشن. ویژگی خیلی خوب این مجله جوان گراییش هست. مصاحبه با نخبگان جوان، کتابداران جوان با انگیزه از جمله این ویژگی هستند.
- با تشکر از وقتی که در اختیار ما قراردادید، سخن پایانی؟
سپاس از اینکه بنده رو برای این مصاحبه انتخاب کردین. تشکر ویژه از جناب آقای مختارپور که واقعاً پیگیر مشکلات کتابداران هستند، مدیرکل محترم استان اصفهان که همیشه نسبت به کتابخانه فردوسی لطف داشتند و تشکر از همکاران کوشا و با انگیزه خودم که مطمئناً با تلاش این بزرگواران بوده که کتابخانه تا این مرحله پیش‌آمده و روزهای بهتری در انتظار کتابخانه فردوسی علویجه و شهروندان منطقه مهردشت هست.
مصاحبه کننده: سمیه پروین
تاریخ مصاحبه: ۹۶۰۱۲۰
| مشخصات استناددهی به این مقاله | |
| نویسنده(ها): | سمیه پروین |
| عنوان مقاله: | کتابداران نخبه؛ زهرا صادقی علویجه |
| عنوان مجله: | کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0) |
| دوره مجله(Vol): | ۳ |
| شماره مجله(Issue): | ۱ |
| سال(Year): | ۱۳۹۶ |
| شناسه دیجیتال(DOI): | |
| لینک کوتاه: | http://lib2mag.ir/8029 |
با درود و تهنیت سال نو و آرزوی بهروزی و تندرستی برای شما
بسیار بسیار از خواندن این بخش یعنی کتابداران نخبه لذت بردم. عین این که از نزدیک با این کتابدار خوش ذوق و فعال آشنا شدم. درسته که مسافت ها دوریم اما برای ایجاد انگیزه عالیست. ایام به کام