صنعت چاپ و نشر در مالزی

صنعت چاپ و نشر در مالزی^[۱]

لیندا تن لینگارد^[۲]

مقدمه مترجم
پس از اجرای طرح ملی سوادآموزی، میانگین نرخ مطالعه در کشور مالزی در ۱۹۸۲ (۱۳۶۱ شمسی) از یک تا ۲ صفحه در سال در عرض ۱۴ سال، در ۱۹۹۶ (۱۳۷۵ شمسی) به ۲ کتاب در سال رسید. اگرچه این نرخ، رشدی فزاینده داشت اما از آن تاریخ تا سال ۲۰۰۵ (۱۳۸۴ شمسی) هم چنان ثابت باقی مانده است. برای مقایسه خوب است که بدانیم کمترین نرخ مطالعه متعلق به کشور امارات متحده عربی با ۶ دقیقه مطالعه در سال است. اگر نرخ معمولی مطالعه یعنی خواندن ۲۰۰ تا ۲۵۰ کلمه در دقیقه را در نظر بگیریم و متوسط کلمات یک کتاب با ۲۵۰ کلمه در هر صفحه را معادل ۱۰۰۰۰ کلمه در نظر بگیریم درمی‌یابیم نرخ مطالعه هر فرد در امارات متحده عربی حدود ۶ صفحه یا دو صدم یک کتاب در سال است.^[۳]

آموزش‌وپرورش در کشور مالزی رایگان است و اکثریت جوان این کشور به سه زبان به کتاب دسترسی دارند. دولت برای افزایش سرانه انتشار کتاب، طرح‌های تشویقی و وام‌های مدت‌دار و کمک‌هزینه ترجمه خصوصاً برای انتشار آثار ادبی به زبان‌های غیربومی ارائه نموده، هم‌چنین ناشران مستقل و غیردولتی، پس از پیوستن دولت به معاهده برن، با برخورداری از مزایای خرید حق طبع و نشر، به آثار پرفروش روز دنیا به سرعت دسترسی دارند.

با توجه به اقبال عمومی در خصوص کتب دیجیتالی، هم ناشران دولتی و هم ناشران مستقل در تلاش برای ورود به این بازار جدید بوده و نمایشگاه‌های بین‌المللی سالانه در این رابطه، نمایانگر بسط و توسعه صنعت دیجیتال در این کشور است. هر چند برای همگام شدن با دنیای پیشرفته‌تر راه درازی باید طی شود.

چکیده
صنعت چاپ و نشر مالزی دارای درآمد خالص سالانه ۳۳۵ میلیون دلاری^[۴] است. سالانه تقریباً ۲۰۰۰۰ عنوان جدید و یا چاپ مجدد منتشر می‌شود که به معنی سرانه ۶۳۹ عنوان به ازاء هر یک میلیون نفر جمعیت (در سال ۲۰۱۲) است. در کشور مالزی با ۳۰.۷ میلیون نفر (سال ۲۰۱۴) جمعیت، فضای رشد و پیشرفت دیده می‌شود و دولت در ترویج امر مطالعه و انتشار با هدف رسیدن به ۳۰۰۰۰ عنوان جدید در سال فعال است.

کلمات کلیدی: مالزی، جمعیت‌شناسی، کتاب‌های الکترونیکی، آژانس‌های دولتی، صنعت چاپ، کتاب‌های چاپی

نقطه آغازین مناسب برای مطالعه صنعت چاپ یک کشور، بررسی جمعیت‌شناسی آن است که امکان شناخت پیش‌زمینه، محتوا و عوامل بالقوه را فراهم می‌سازد.

شکل ۱ ساختار سنی جمعیت مالزی را نشان می‌دهد. تقریباً ۳۰٪ جمعیت ۱۴ ساله یا جوان‌تر هستند، درحالی‌که ۱۷٪ نوجوان و جوان هستند. این جمعیت نسبتاً جوان، به نیاز کتاب کودکان، نوجوانان و جوانان اشاره می‌کند. بزرگ‌سالان شاغل ۲۵ تا ۵۴ ساله، اندکی بیش از ۴۰ درصد کل جمعیت را تشکیل می‌دهند و تعجب‌آور نیست که کتاب‌های خودراهنما همچنان محبوب هستند. در شکل ۲ مشاهده می‌شود که کتاب‌های درسی و کتاب‌های کودکان نزدیک به ۵۰٪ کل تعداد کتاب‌های منتشر شده است.

شکل ۱ ساختار سنی جمعیت مالزی (۲۰۱۳). منبع مرکز آمار مالزی

شکل ۲ نوع نشریات. منبع واسپارگاه کتابخانه ملی

یک بازار سه زبانه

وقتی در مورد صنعت چاپ در مالزی صحبت می‌کنیم، باید در نظر داشت که صحبت از یک بازار نیست بلکه بازاری به سه زبان متفاوت مالایی، انگلیسی و چینی وجود دارد. ازآنجاکه بازار زبان تامیل، بخش بسیار کوچکی از کل بازار است، اطلاعات بسیار کمی از آن موجود است.

از نظر انتشارات محلی، زبان مالایی بزرگ‌ترین بازار را داشته و سپس زبان‌های چینی و انگلیسی است. یک عنوان محلی (برای مثال رمان) می‌تواند به‌طور متوسط با ۲۰۰۰۰ نسخه به زبان مالایی، ۱۰۰۰۰ نسخه برای عنوان چینی و ۳۰۰۰ نسخه برای یک عنوان انگلیسی به فروش برسد.

این تفاوت تا حدی به این دلیل است که کتاب‌های منتشر شده محلی با رقابت شدیدی از سوی کتب وارداتی انگلیسی روبرو هستند. بیشتر کتاب‌های چینی نیز وارداتی هستند.

میانگین قیمت خرده‌فروشی بازار کتاب‌ در این سه بازار به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است:

زبان مالایی: ۱۸ رینگیت (۰۹/۴ دلار)

زبان انگلیسی: ۳۰ رینگیت (۸۲/۶ دلار)

زبان چینی: ۱۶ رینگیت (۶۳/۳ دلار)

۱ دلار معادل ۴۰/۴ رینگیت مالزی

انتشارات و روند نشریات

شکل ۳، نشان دهنده موقعیت مالزی در جهان برای عناوین جدید به ازاء هر میلیون نفر است. هدف دولت افزایش این میزان به ۱۰۰۰ عنوان در هر میلیون نفر است.

شکل ۳: عناوین جدید در هر میلیون نفر سکنه. منبع گزارش جهانی انجمن بین‌المللی انتشارات ۲۰۱۴

از بیش از ۲۰۰۰ ناشر، تنها ۱۹۵ ناشر عضو انجمن ناشران کتاب مالزی (MABOPA) هستند. شکل ۴ نشان می‌دهد با وجود ناشران خصوصی، بخش دولتی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.

چندین فروشگاه زنجیره‌ای کتاب در سراسر کشور به شرح زیر وجود دارد:

• فروشگاه Popular با ۸۲ شعبه
• فروشگاه MPH با ۳۰ شعبه
• فروشگاه Times با ۸ شعبه
• فروشگاه Borders با ۷ شعبه

کتاب‌فروشی‌های مستقل تفاوت زیادی با کسانی دارند که فقط بر روی کتاب‌ متمرکزند و یا آن‌هایی که تنها به فروش لوازم‌التحریر و کتاب‌های درسی و مدرسه مشغول‌اند.

شکل ۵ از کتابخانه ملی، نشان می‌دهد اکثر کتاب‌های منتشر شده در طبقه‌بندی‌های زیر قرار دارند: زبان، ادبیات و مذهب. آموزش زبان انگلیسی یا کتاب‌های زبان ELT همیشه مورد تقاضا است. کتاب‌های مربوط به اسلام و کتاب‌ داستان‌های تجاری به‌خوبی فروش می‌کنند. داستان‌های عاشقانه همیشه محبوب بوده اما با توجه به افزایش درخواست‌‌ها، ناشران مستقل بیشتر به انتشار داستان‌های جوانان و نوجوانان روی آورده‌اند.

علیرغم افزایش علاقه به انتشار کتاب‌های تصویری کودک، هزینه بالای تولید یک کتاب تمام‌رنگی در برابر قیمت پائین خرده‌فروشی برای کتاب‌های محلی کودک نقش بازدارنده دارد. بااین‌حال، تعداد کمی از ناشران، به چاپ کتاب‌های تصویری به‌خصوص برای فروش در مناطق شهری مبادرت می‌ورزند.

آموزش‌وپرورش در مالزی رایگان است و طرح‌های وام‌دار برای کتاب درسی بدین معنا است که والدین مجبور نیستند کتاب‌های درسی را خریداری نمایند. بااین‌حال خرید کتب مرجع و موفقیت در آزمون‌ها، برای بسیاری از والدین دارای اولویت بالایی است. ناشران پیشرو در مالزی در بخش آموزش هستند.

کتب چاپی به ویژه در عناوین دانشگاهی و داستان‌های عامه‌پسند، همچنان نسبت به کتاب‌های دیجیتال از اهمیت بیشتری برخوردارند.

شکل ۴. دسته‌بندی ناشران. منبع کتابخانه ملی

شکل ۵. انتشارات موضوعی. منبع واسپارگاه کتابخانه ملی

انتشارات دیجیتال

آغازگر انتشارات دیجیتال، برنامه بلندپروازانه دولت برای ارتباط ۱۰.۰۰۰ مدرسه به محیط آموزشی مجازی است که به موجب آن تمامی کتاب‌های درسی به صورت آنلاین در دسترس بوده و معلمان قادر خواهند بود تا بسیاری از وظایف معمول خود در قبال دانش آموزان را به صورت آنلاین انجام دهند. کتابخانه ملی نیز خریدار مهم کتب الکترونیکی برای بخش امانت الکترونیکی است.

اسنترال^[۵]، تنها کتاب‌فروشی آنلاین خصوصی مالزی است که کتاب‌های الکترونیکی محلی از جمله عناوین مالایی را می‌فروشد.

درحالی‌که نشر دیجیتال هنوز مسیر خود را به آهستگی طی می‌کند، ناشران، به‌طور کلی، اهمیت آن را تشخیص داده‌اند. در نتیجه، بسیاری از ناشران برجسته کتاب‌های خود را به فرمت epub تبدیل کرده‌اند و کتاب‌های الکترونیکی را بر روی سیستم عامل‌های خود می‌فروشند. MABOPA برگزارکننده کنفرانس سالانه کتب دیجیتالی است، BACA نیز نمایشگاه شیوه زندگی دیجیتالی برگزار می‌نماید که این دو با یکدیگر، تأمین‌کنندگان اصلی و کلیدی محصولات و محتویات دیجیتال را گرد هم می‌آورند، از ارائه‌دهندگان ارتباطات مخابراتی گرفته تا سازندگان انیمیشن.

ترجمه‌ها

مالزی معاهده برن را امضا کرده است و حق طبع و نشر تحت نظارت قانونی است. بزرگ‌ترین تجارت حقوق بین مالزی و اندونزی رخ می‌دهد که عموماً عناوین اسلامی است. پرفروش‌ترین غیرداستانی غربی از قبیل: «پدر پول‌دار، پدر فقیر»، «مردان مریخی و زنان ونوسی»؛ و عناوین مدیریت عمومی برای ترجمه به زبان مالایی محبوب هستند. کتا‌ب‌های «هری پاتر» و «گرگ و میش» به مالایی ترجمه شده‌اند. اولین نسخه چاپی برای این عناوین معمولاً از ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ نسخه آغاز و با انتشار مجدد از ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ نسخه ادامه می‌یابد.

کمک هزینه ترجمه، به ارزش ۵۰۰.۰۰۰ رینگت، حدود ۱۱۴،۰۰۰ دلار، در حال حاضر در سازمان دولتی پربادانان کوتابوکو (نهاد همکاری شهر کتاب) با سقف ۲۵۰۰ رینگت به ازاء هر درخواست ترجمه آثار ادبی به زبان‌هایی غیر از زبان مالایی در دسترس است.

ورود به بازار مالزی

چند راه برای ورود به بازار مالزی وجود دارد:

1. آشنایی با ناشران مالزی در نمایشگاه‌ها یا رویدادهای بین‌المللی. ناشران مالزی به‌وسیله چند سازمان دولتی که بازار کشور را راهبری می‌کنند در عرصه بین‌المللی حضوری فعال دارند.
2. ملاقات با ناشران مالزی در نمایشگاه‌ تجارت و حق طبع و نشر کوالالامپور (KLTCC) که از ششم تا نهم ماه می ۲۰۱۶ برگزار می‌شود؛ که در سال ۲۰۱۶ در ژاپن برگزار خواهد شد. در سال ۲۰۱۵، KLTCC شاهد حضور بیش از ۱۰۰ شرکت‌کننده از ۱۰ کشور بود و بزرگ‌ترین نمایشگاه حق طبع و نشر آسیای جنوب شرقی است.
3. مشارکت در نمایشگاه‌های محلی و کنگره‌ها -نمایشگاه بین‌المللی کتاب کوالالامپور و کنفرانس کتاب الکترونیکی. بسیاری از کتاب‌فروشی‌های محلی، خریداران نمایشگاه‌ها بوده و ناشران خارجی که دفاتر محلی دارند به‌راحتی قابل مشاهده هستند.
4. مشارکت. با استفاده از مجموعه‌ای از هنرمندان خلاق مالزی، خصوصاً در کتاب‌های تصویری، انیمیشن، داستان کوتاه و مجموعه‌های شعر. مؤسسه ترجمه و کتاب مالزی چندین گلچین ادبی از این دست را منتشر کرده که راه مناسبی برای معرفی نویسندگان خارجی است.
5. استفاده از نمایندگی محلی به عنوان نماینده ناشر.

نتیجه

صنعت چاپ کتاب مالزی، صنعتی در حال رشد است، اگرچه با چالش‌های بسیاری مواجه است. ناشران محلی فعال هستند و سازمان‌های دولتی نقش کلیدی ایفا می‌کنند.

به‌طور سنتی، ناشران محلی حق نشر زیادی از ناشران خارجی را خریداری نمی‌کنند که این رویکرد به دلایل مختلف در حال تغییر است: اول، برای پاسخ به تقاضای تعداد بیشتر کتاب‌ با تنوع بیشتر، دوم، ناشران آگاه‌اند که با افزایش رقابت در سطح محلی، باید به‌سرعت اقدام کنند و یک‌راه برای انجام این کار، خرید عناوین مناسب خارجی است.

سوم آن‌که ناشران تلاش دارند تا بر ارتباطات بین‌المللی خود بیفزایند، هم‌چنین با توجه به اصرار دولت مبنی بر رعایت حقوق تجارت و صادرات، به دنبال گسترش بازار خود در خارج از کشور نیز هستند و در نهایت آنکه، موفقیت چند ناشر محلی در ترجمه عناوین خارجی، همتایان آن‌ها را تشویق کرده است.

پانویس:
[۱] این مقاله، ترجمه‌ای است از:

Lingard, L. T. (2016). The Publishing Industry in Malaysia. Publishing Research Quarterly, ۳۲(۱), ۵۸–۶۳. https://doi.org/10.1007/s12109-016-9445-8
[۲] Linda Tan Lingard (Lindalingard2@gmail.com(
[۳] اقتباسی از مقاله SUNG, C. T. B. (2013). Malaysia ’ s reading habit. Retrieved from http://www.christopherteh.com/blog/2010/07/malaysians-reading-habit/
[۴] از این پس دلار به معنای دلار آمریکا قرار می‌گیرد. (مترجم)
[۵] Esentral

مترجم: لیلی بنی‌هاشمی

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها):	لیلی بنی هاشمی
عنوان مقاله:	صنعت چاپ و نشر در مالزی
عنوان مجله:	کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol):	۳
شماره مجله(Issue):	۵
سال(Year):	۱۳۹۶
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه:	http://lib2mag.ir/9324