هشت راهکار آزمایش‌شده که سبب جذب کاربران بیشتری به کتابخانه می‌شود

مقدمه مترجم

در عصر کنونی گسترش روزافزون استفاده از رسانه‌های اطلاع‌رسانی جدید و افزایش دغدغه‌های مردم سبب کمرنگ شدن نقش کتابخانه‌ها در جوامع و به‌تبع آن مراجعه کمتر اعضا و نیز افراد غیر عضو به این مراکز شده است بنابراین کتابداران باید تمامی تلاش خود را برای بهبود شرایط موجود کتابخانه‌ها، نمایش فضا، منابع و خدمات آن به‌کارگیرند و از روش‌های خلاقانه و جدید برای جذب هر چه بیشتر افراد به این مراکز بهره گیرند. در واقع امروزه با توجه به جایگزین‌های جدید برای گذراندن اوقات فراغت، دسترسی افراد به کتابخانه و استفاده از خدمات آن می‌تواند یک چالش واقعی باشد.

برای مقابله با این چالش، ما سال گذشته مجموعه فعالیت‌هایی را باهدف اشتراک‌گذاری دیدگاه‌ها و عقاید مرتبط در زمینهٔ «روش‌های خلاقانه جذب مخاطب بیشتر به کتابخانه‌های عمومی» از سراسر جهان آغاز کردیم. در این راستا تجربیات کسب‌شده از سراسر جهان ارائه می‌شود:

۱. همکاری با شرکت‌ها و سازمان‌های محلی برای ایجاد یک مرکز اجتماعی

اشتراک‌گذاری فضای عمومی کتابخانه با سایر مراکز می‌تواند یک روش عالی برای پوشش دادن نیازهای بیشتر و جذب بیشتر اقشار مختلف مخاطبان به کتابخانه باشد. اغلب آسان‌ترین راه این است که با یک موسسه دولتی محلی که مجموعه‌ای از اهداف و ارزش‌های مشابه با شما را به اشتراک می‌گذارد همکاری کنید، اما شما می‌توانید حتی از طریق همکاری با مؤسسات خصوصی محلی، کارهای بیشتری در این خصوص انجام دهید.

کتابخانه خود را به یک فضای عمومی تبدیل کنید. به‌جایی که مردم برای جمع‌آوری اطلاعات، انجام بازی‌ها، خوردن و نوشیدن، لذت بردن از دورهمی‌های خانوادگی، مطالعه آرامش‌بخش یک کتاب یا حضور در یک نمایشگاه گرد هم می‌آیند.

۲. همکاری با دیگر کتابخانه‌های منطقه و ارائه خدمات اشتراکی در کتابخانه‌ها

مشارکت با مؤسسات دولتی یا خصوصی محلی یک روش عالی برای کتابخانه است تا خدمات خود را گسترش دهد. همچنین امکان ایجاد همکاری با دیگر کتابخانه‌ها و ارائه خدمات جذاب‌تر به کاربران نیز وجود دارد.

به‌کارگیری این نوع استراتژی، مزایای زیادی به همراه دارد، همانند یک کارت عضویت واحد برای دسترسی به‌تمامی کتابخانه‌های عمومی موجود در شبکه، دسترسی به‌تمامی منابع دیجیتالی اشتراکی و امکان بازگشت کتاب‌ها به‌تمامی شعب موجود در شبکه.

زمانی که این استراتژی را به کار می‌گیرید، چالش‌هایی نیز به وجود خواهد آمد. یک ترفند بهینه این است که انتخاب‌های آتی خود را با موجودی کتابخانه‌های اشتراکی بزرگ‌تر یا منطقه پوششی خود تطبیق دهید و در نهایت انتخاب را محدود به مواردی کنید که در سیاهه اشتراکی کتابخانه‌ها وجود ندارد.

۳. ایجاد فضاهای جدید در کتابخانه

کتابخانه‌ها علاوه بر منابعی که ارائه می‌کنند، امروزه به خاطر فضاهای موجود خود و تجربه‌هایی که برای جامعه خلق می‌کنند بسیار ارزشمند هستند. به‌عنوان‌مثال مکان‌های فیزیکی به فضاهای ضروری برای جلسات و تعامل تبدیل می‌شود. کتابخانه‌ها باید پویایی کتابخانه را در نظر داشته باشند و سپس اقدام به ایجاد فضاهای جدید نمایند.

این ایده می‌تواند با افزودن یک کافه در محوطه کتابخانه یا مکان‌های دیگر پیاده‌سازی شود؛ یعنی جایی که مردم بتوانند به‌ راحتی باهم تعامل و تبادل دانش داشته باشند. ایجاد یک میکراسپیس، مثال خوب دیگری در این زمینه است که سبب ایجاد نوآوری در کتابخانه‌ها می‌شود و به کاربران در کسب مهارت‌های جدید یاری می‌رساند. آنان در این محیط تجارب و منابع خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند.

۴. تبدیل اعضای آسیب‌دیده جامعه به وفادارترین اعضا

کتابخانه‌ها باید برای هرکسی و تمامی شهروندان قابل‌دسترسی باشد. بااین‌حال تعداد کمی از اعضای جامعه هستند که نیازهای خاصی دارند و خدمات کتابخانه برای آن‌ها تا حدودی محدود یا ناچیز است. برای تأثیرگذاری چشم‌گیر بر زندگی این دسته از افراد و به‌منظور هدایت بیشتر آنان در روند یادگیری‌شان، کتابخانه همچنین می‌تواند برنامه‌های جدید مخصوصی را برای این‌گونه افراد اجرا کند.

بدین ترتیب که کتابخانه می‌تواند به واسطه کمک به مهاجران برای ورود به اجتماعات محلی، روزآمدسازی منابع کتابخانه برای ارائه به افرادی که توانایی دسترسی به اطلاعات را ندارند و هم‌چنین کمک به افراد بی‌خانمان برای بازگشت به اجتماع، نقش کلیدی در زندگی آن‌ها بازی کند.

۵. شناسایی افراد غیر عضو و آوردن آن‌ها به کتابخانه

شمار زیادی از مردم هرگز به کتابخانه نرفته‌اند یا اگر رفته‌اند از اکثر خدمات آن استفاده نکرده‌اند. تمایز اندکی بین یک غیر عضو از عضو کتابخانه وجود دارد و تنها راه موجود برای کشف این تفاوت تحقیق و پژوهش است. همچنین لازم است کتابخانه‌ها این یافته‌ها را روزآمد سازند و تغییرات لازم را در خدمات و تجاربی که به آن‌ها ارائه می‌دهند، اعمال کنند.

دانا فلچر^[۱] در مطالعات پیشین تأکید کرد که کتابخانه‌ها برای ارتقای فعالیت‌هایشان نه‌تنها به نمایش دادن آن‌ها نیاز دارند بلکه کارکنان نیز به‌منظور لذت بردن مشتریان لازم است با معرفی تمامی خدمات به کاربران نقش فعال‌تری داشته باشند و کاربران را فرابخوانند و بگویند: «بیا اینجا و اجازه بده من این نوع خدمت را به تو معرفی کنم».

۶. افزودن فناوری‌های نوین به کتابخانه و گرد هم آوردن افراد علاقه‌مند به‌منظور امتحان کردن این فناوری

زمانی که در مورد فناوری صحبت می‌کنیم، کتابخانه‌ها اولین کسانی هستند که کامپیوترها و دیگر فناوری‌ها را دریافت می‌کنند و آن‌ها را برای تمامی افراد دسترس‌پذیر می‌سازند؛ بنابراین، چرا نباید در استفاده از دیجیتال و به‌کارگیری فناوری‌های نوین همراه با آموزش مردم برای چگونگی استفاده از آن‌ها روند رو به رشدی داشته باشیم؟

واقعیت افزوده، هوش مصنوعی، فناوری بلاک چین^[۲]، پرینترهای سه‌بعدی، ربات‌ها، هواپیماهای بدون سرنشین و برنامه‌های تلفن همراه، فقط تعدادی از فناوری‌های در حال ظهور هستند که می‌توانند در کتابخانه مورداستفاده قرار گیرند. فناوری یک روش عالی برای ارائه خدمات جذاب و جدید برای مردم در زمانی است که کتابخانه‌ها باید با نیازهای دائمی کاربران سازگار شوند.

۷. کلیدهای کتابخانه را به کاربران بدهید تا در صورت احساس نیاز بتوانند به آنجا مراجعه کنند

کتابداران باید نحوه به‌کارگیری فناوری را به افراد آموزش دهند، اما هم‌زمان آن‌ها به زمان بیشتری برای انجام فعالیت‌های مهم‌تر در زمینه کمک‌رسانی به مشتریان نیاز دارند.

اخیراً مثلاً کتابخانه‌ها ساعت کاری خود را افزایش داده‌اند، اشکال جدیدی از راه‌حل‌های سلف‌سرویس در قالب ماشین‌ها یا سخت‌افزار برای پروژه‌های مختلف ظهور کرده است. ابزارهایی همانند فهرست خوانندگان، چاپ و کپی، پرداخت جریمه، دریافت منابع بازگشتی یا حتی غبارروبی کتاب‌ها جریان کار را در کتابخانه برای کاربر و انجام فعالیت‌های روزانه کارکنان تسهیل می‌کنند. همچنین، فناوری سلف‌سرویس بهترین گزینه تضمین‌کننده دسترسی به کتابخانه در خارج از ساعات کار عادی است که از طریق آن می‌توانید مطمئن باشید کاربران می‌توانند از منابع کتابخانه به‌طورمعمول استفاده کنند.

۸. استفاده از ابزار رسانه‌های اجتماعی برای ارائه ایده‌ها و اخبار کتابخانه

کتابخانه‌ها مجموعه‌ای از رویدادهای جالب و خلاقانه را ارائه می‌کنند، اما خیلی وقت‌ها این رویدادها به سمع و نظر مردم نمی‌رسد. تمرکز بر چند ابزار آنلاین بهترین راه برای بهبود حضور کتابخانه در جامعه و آگاه ساختن مردم از وجود آن است.

با استفاده از کانال‌های رسانه‌های اجتماعی، کاربران می‌توانند به اخبار و وقایع روزانه کتابخانه‌ها متصل باشند. در اینجا، شما هیچ هزینه‌ای برای مواد تبلیغاتی نمی‌پردازید. امروزه، به‌کارگیری ویدئو و افزودن چند فایل ویدئویی یوتیوب یک روش عالی است و یک مزیت بزرگ برای آوردن کتابخانه به جامعه آنلاین و آگاه‌سازی کاربران از حوادث رخ‌داده در کتابخانه است.

پادکست و وبلاگ نویسی می‌تواند برای معرفی و ارائه موضوعات مختلف به مخاطبان گسترده‌ای مورداستفاده قرار گیرد و درعین‌حال، شما می‌توانید محتوای موردنیاز برای توزیع در رسانه‌های اجتماعی را تولید کنید. سرانجام، خبرنامه‌ها و برنامه‌های پیام‌رسان روش‌های مؤثر برای برقراری ارتباط شخصی با مشتریان و شاید حتی پاسخ به بسیاری از سؤالات شخصی هستند.

پانویس:
[۱]. Donna Fletcher
[۲]. blockchain

منبع:
این نوشته ترجمه مطلبی با این عنوان است: ۸tested means that attract more users to the library

مترجم: مهناز کریم زاده