فناوری بلاکچین[۱] در آرشیوها
فناوری امروزه به کمک بشر آمده تا راه را برای او تسهیل و روشنتر نماید. استفاده از فناوریهای مختلف در تمامی عرصهها به سرعت در حال رشد است. از این میان سازمانها نیز برای ارائه و معرفی خدمات و فعالیتهای خود از فناوریهای جدید متناسب با حوزه کاری خود استفاده مینمایند. سازمانهای آرشیوی نیز از فناوریهای جدید دور نمانده و از این ابزار برای معرفی هر چه بیشتر خود به جامعه و جهان استفاده کردهاند.
بلاکچین از جمله فناوریهایی است که امروزه در زمینههای مختلف از جمله آرشیو کاربرد دارد.
بلاکچین اختراعی برجسته و مبتکرانه است؛ زاییده فکر یک فرد یا گروهی از افراد که با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو شناخته میشوند (آزمایشگاه بلاکچین ایران، ۱۳۹۷). این فناوری اساساً یک پایگاه داده یا دفتر کل امن است که در هزاران رایانه پخش میشود و تمامی افراد به یک رکورد (رده) مشابه از تمامی تراکنشهای آن دسترسی دارند، بنابراین امکان مداخله مخرب در آن وجود ندارد. استفاده از رمزنگاری در این فناوری به کاربران اجازه میدهد که به طور ایمن به انجام تراکنشهای خود بپردازند. همچنین بلاکچین با انجام هر تراکنش، رکوردی تغییرناپذیر و دائمی از آن را در خود ذخیره میکند (افخمی، ۱۳۹۷).
فناوری بلاک چین مانند اینترنت است که دارای یک استحکام داخلی است. با ذخیره بلوکهای اطلاعاتیای که در سراسر شبکه آن یکسان هستند، بلاکچین نمیتواند:
- توسط یک نهاد واحد کنترل شود و
- هیچ نقطهی شکست واحدی ندارد (آزمایشگاه بلاکچین ایران، ۱۳۹۷).
بنابراین یکی از موضوعات اصلی در مورد بلاکچین، اعتماد است. اعتماد از مسائل بسیار مهم در آرشیوها محسوب میشود. این مسئله درباره اسناد دیجیتال از اهمیت زیادی برخوردار است. اسناد دیجیتالی میتوانند کپی و یا دستکاری بشوند بدون آنکه کسی متوجه شود. این امر اعتماد به اسناد دیجیتال را مشکل میسازد. خدمات و ابزار زیادی وجود دارند تا امنیت و اطمینان در مدیریت اسناد را تأمین کنند اما نکتهای که وجود دارد این است که این ابزار و خدمات گران هستند و به دخالت یک شخص ثالث نیاز دارند (آیرون مانتین[۲]، ۲۰۱۸).
از چالشهای حوزه اسناد و آرشیو میتوان به این نکته اشاره کرد که چگونه میتوانیم نشان دهیم که رکوردی که امروز میبینید، همان سندی است که ۲۰ سال قبل به آرشیو سپرده شده و بررسی اینکه چگونه میتوانیم بدانیم که یک سند دیجیتال تغییر کرده است و این که آیا این تغییر قانونی بود و تا چه حد میتواند همچنان به عنوان سند معتبر مورد اعتماد باشد (کیم[۳]، ۲۰۱۸). فناوری بلاکچین در این زمینه به کمک آمده و تقریباً مانند امضای دیجیتال عمل میکند.
در یک شبکه بلاکچین یک کپی طلایی از سند حاوی بلوک جاسازی میشود. اگر سند تغییر کند، یک بلوک جدید اضافه میشود و فایل اصلاح شده در سراسر شبکه هماهنگ میشود، این فرایندی است که معمولاً فقط چند ثانیه طول میکشد. تا زمانی که تمام اسناد دارای امضای باشند، همه چیز خوب است. بااینحال، اگر یک نسخه از یک سند ارائه شود که با دیگر امضاها مطابقت نداشته باشد، این امر به مثابه تقلب یا دستکاری سند محسوب میشود (آیرون مانتین، ۲۰۱۸).
برخی از آرشیوها در پروژههایی استفاده از این فناوری را مورد آزمایش قرار دادهاند. از آن جمله آرشیو ملی بریتانیا است که پروژهای تحقیقاتی با عنوان «آرکینجل[۴]» را توسط دانشگاه ساری[۵] و دیگر همکاران درگیر در پروژه مانند موسسه اپندیتا[۶] هدایت میکند. گفتنی است که این پروژه با کمک مالی شورای تحقیقات مهندسی و علوم فیزیک بریتانیا اجرا میگردد (کیم، ۲۰۱۸).
پانویس:
[۱] Blockchain
[۲] Iron Mountain
[۳] Christine Kim
[۴] Archangel
[۵] Surrey University
[۶] Open Data Institute
منابع
- افخمی، مصطفی. (۱۳۹۷). بلاکچین، فناوری انقلابی آینده. بازیابی شده در ۲ مهر ۱۳۹۷، از https://www.zoomit.ir/2018/4/18/270877/blockchain-will-survive-even-if-bitcoin-doesnt/
- وبسایت آزمایشگاه بلاکچین ایران، (۱۳۹۷). بلاکچین چیست؟. بازیابی شده در ۲ مهر ۱۳۹۷، از http://blockchainlabs.ir/%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%A9-%DA%86%DB%8C%D9%86-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/?lang=fa
- Kim, (2018, Jun 6). The UK Government’s Official Archive Is Testing Blockchain. Retrieved 2018, sep. 20, from https://www.coindesk.com/uk-governments-official-archive-testing-blockchain/
- WHAT IS BLOCKCHAIN AND WHY SHOULD RECORDS MANAGEMENT. Retrieved 2018, sep. 17, from http://www.ironmountain.com/resources/general-articles/w/what-is-blockchain-and-why-should-records managementprofessionals-care
نویسنده: سارا سلطانی
دانشجوی ارشد مطالعات آرشیوی دانشگاه الزهرا(س)
sarasoltany72@gmail.com
مشخصات استناددهی به این مقاله | |
نویسنده(ها): | سارا سلطانی |
عنوان مقاله: | فناوری بلاکچین در آرشیوها |
عنوان مجله: | کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0) |
دوره مجله(Vol): | ۴ |
شماره مجله(Issue): | ۴ |
سال(Year): | ۱۳۹۷ |
شناسه دیجیتال(DOI): | |
لینک کوتاه: | http://lib2mag.ir/9982 |