دانشجویان اولویت اول کتابخانه‌های دانشگاهی

مقدمه

کتابخانه‌ی دانشگاهی زیرمجموعه‌ای از محیط دانشگاه است و هدف‌های آن هماهنگ با هدف‌های دانشگاه شکل می‌گیرد. کتابخانه ارتباط مستقیمی با نیازهای آموزشی و پژوهشی دانشجویان دارد و موفقیت برنامه‌های پژوهشی دانشگاه در گرو فراهم ساختن زیرساخت‌های لازم، داشتن ابزارهای مناسب تحقیق از جمله کتابخانه‌های غنی و مجهز و ارائه خدمات شایسته توسط کتابخانه به دانشجویان است. حوزه‌های نشر، کتابخانه و اینترنت همه به هم مرتبط هستند. با تقویت موجودی منابع، توسعه متناسب فضای فیزیکی، فراهم ساختن امکانات مناسب برای سالن‌های مطالعه کتابخانه‌ها و مدیریت مناسب بستر اینترنت برای کاربران مطمئناً حضور آن‌ها چشمگیرتر از گذشته خواهد بود. با وجود دانشگاه‌هایی که تحت‌فشار هستند تا نشان دهند که از عهده‌ی هزینه‌ها برمی‌آیند، خدمات کتابخانه‌های جدید نقطه خوبی برای شروع است.

طبق نظر بن هیکمن^[۱] نقشی که کتابخانه دانشگاه در حمایت از آموزش و یادگیری ایفا می‌کند زیاد مهم و مورد توجه نبوده است. فعالیت‌هایی مانند نظرسنجی دانشجویی ملی و چارچوب تعالی تدریس‌، بر فضای یادگیری و تجربه دانشجو تأکید بیشتری دارند‌، در حالی که دانشجویان انتظار بیشتری از مؤسساتی دارند که ۹۰۰۰ پوند هزینه به آن‌ها پرداخت می‌کنند. شاید به جزء کتابخانه هیچ واحد دیگری از دانشگاه وجود نداشته باشد که این‌چنین سطح بالایی از تعامل و تقابل با دانشجویان را داشته باشد، بنابراین این مسئله سلاح مهمی در راضی نگه‌داشتن دانشجویان است. اما آیا می‌تواند به همان خوبی باشد که انتظار می‌رود؟

در آلترلاین^[۲]، کار ما در آموزش عالی نشان می‌دهد که کتابخانه‌ها دارند روی نقاط قوت خود کار می‌کنند. این امر به آن‌ها کمک کرده است تا هنگام توسعه مجدد دانشگاه‌‌، ایستادگی کنند. آن‌ها ارزش‌افزوده ایجاد می‌کنند و اغلب سرمایه‌های قابل توجهی را به خود جلب کرده‌اند. همان‌طور که یکی از دانشجویان علوم انسانی به ما گفت: “من کتابخانه را مکانی مناسب برای استراحت، جمعوری افکار خود و دور شدن از روزهای پرتحرک سخنرانی می‌دانم. فضا برای انجام تکالیف و کارهای گروهی بسیار انگیزشی است. ” نمونه‌هایی از اقدامات خوب شامل دانشگاه بیرمنگام^[۳] است که کتابخانه ۶۰ میلیون پوندی جدید خود را افتتاح کرد تا “تجربه تحول” را به کاربران ارائه دهد.

 دانشگاه منچستر^[۴] طرح جدید ۲۴ میلیون پوندی یادگیری عمومی خود را در سال ۲۰۱۲ افتتاح کرد که با هدف ایجاد “یک نقطه کانونی برای یادگیری دانشجویان، ارائه یک محیط مهیج و راحت همیشه و تمام‌وقت برای مطالعه” طراحی شده است. ما از سال ۲۰۱۳ با تعدادی از کتابخانه‌های برجسته دانشگاه کار کردیم تا به آن‌ها کمک کنیم خدمات خود را به دانشجویان بهبود بخشند. اما دانشجویان درباره کتابخانه‌های خود به ما چه می‌گویند؟

“در توالت‌ها اشخاصی منتظر بودند زیرا آنجا بسیار شلوغ بود”

داشتن فضای کافی و امکانات مناسب همچنان یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که کتابخانه‌ها با آن روبرو هستند. وقتی یک دوره صدها دانشجو دارد، چگونه تقاضای کتاب را برآورده می‌کنید؟ آیا وقتی ۲۰۰۰۰ دانشجو می‌خواهند از محیط کتابخانه استفاده کنند، می‌توانید فضای مطالعه کافی داشته باشید؟ درباره دانشجویانی که در مناطقی که ایده آل نیستند، تحصیل می‌کنند، چیزهای زیادی می‌شنویم. خوشبختانه نمونه توالت رایج نیست اما کمبود فضای میز، رایانه و سایر امکانات معمول است.

“مردم اکنون متفاوت کار می‌کنند”

با افزایش فرهنگ کافی‌شاپ^[۵]، روش مطالعه و کار ما تغییر کرده است. دانشجویان می‌توانند بعدازظهر یکشنبه را در کافی‌شاپ در حالی که کاپوچینو اسکینی لاته می‌نوشند به وای فای^[۶] رایگان و دستشویی دسترسی داشته باشند. با این وجود هنوز کتابخانه‌های دانشگاه با قوانین دیرینه مانند غذا و نوشیدنی فقط در مناطق تعیین شده درگیر هستند، حتی اگر دانشجویان بخواهند – و این کار را می‌کنند – سفارش‌ها به طور مستقیم به کتابخانه تحویل داده می‌شوند. ساختمان‌های کتابخانه در طول سالیان منطبق با نیازهای دانشجویان طراحی شده‌اند. دانشجویان می‌توانند ساعاتی را در کتابخانه سپری کنند بنابراین عواملی مانند راحتی، دما، نور طبیعی، وای فای، پریز برق و دسترسی به غذا و نوشیدنی بسیار مهم هستند. دانشجویان می‌خواهند کتابخانه متناسب با نحوه کار آن‌ها باشد.

“مشکل این است که کتاب‌ها در قفسه‌ها نیستند“

تحقیقات ما به ما می‌گوید دانشجویان در یافتن کتاب مشکل دارند. این تنها به این دلیل نیست که آن‌ها سیستم‌های فهرست‌نویسی را درک نمی‌کنند یا نمی‌دانند کجا را جستجو کنند. اغلب اوقات کتاب‌ها به خصوص در دوره‌های پرطرفدار که نسخه‌های کافی ندارند، بسیار مورد تقاضا هستند. دانشجویان ‌می‌توانند با تأخیر آن‌ها را برگردانند، آن‌ها را پنهان کنند تا در صورت لزوم از دسترس بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنند یا هنگام تحصیل در کتابخانه آن‌ها را برای استفاده ببرند. این به این معنی است که کتابی که با عنوان “موجود” نشان داده می‌شود در واقع مورد استفاده است، یعنی ممکن است در قفسه موجود نباشد.

“کارمندان کتابخانه مانند ارواح هستند“

ما اغلب می‌شنویم که یافتن کارکنان سخت است و به راحتی قابل شناسایی نیستند. دانشجویان همچنین به ما می‌گویند که آن‌ها خواستار تماس چهره به چهره با کارکنان هستند. معرفی لباس فرم و اجازه دادن به کارکنان برای نزدیک شدن فعالانه به دانشجویان و نه نشستن آن‌ها پشت میز کمک، ساده به نظر می‌رسد، اما می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.

“فقط یک نفر می‌تواند همزمان از آن استفاده کند“

مرتبط و قابل دسترس بودن در فضای دیجیتال به معنای رقابت با تجارب یکپارچه دانشجویان در بقیه زندگی خود است. مشکلات صدور مجوز می‌تواند تعداد دانشجویانی را که می‌توانند هم‌زمان به یک کتاب الکترونیکی^[۷] دسترسی پیدا کنند،  را محدود کند که این روش برخلاف درک و تصور دانشجویان از منابع دیجیتالی است. دانشجویان همچنین به ما می‌گویند که برای دسترسی به منابع دیجیتالی باید به چندین وب‌سایت و برنامه آنلاین وارد شوند، و هنگام مرور آن‌ها اغلب از سیستم خارج می‌شوند یا جلسه آنها منقضی می‌شود. این امر جستجوی فهرست‌ها^[۸]و پایگاه‌های داده^[۹] را به یک کار نا‌‌امیدکننده تبدیل می‌کند – دانشجویان را به سمت گوگل سوق می‌دهند.

دانشگا‌ه‌ها چگونه باید پاسخ دهند؟

دانشجویان مانع‌های غیرضروری را سر راه خود قرار نمی‌دهند و اگر بتوانند خدمات سریع‌تر و بهتر استفاده کنند سریع به جای دیگری می‌روند. مانند هر قسمت دیگر از دانشگاه، کتابخانه‌ها باید فرهنگ خود را تغییر دهند تا واقعاً کاربرمدار شوند. تنها راه برای این کار درک دانشجویان است.

در تحقیقات خود، ما همانند خود دانشجویان زندگی می‌کنیم و نفس می‌کشیم، غرق در دنیای آن‌ها هستیم، خواه در ساعت ۲ صبح به کتابخانه برویم، یا یک هفته با دانشجویان زندگی کنیم یا از آن‌ها بخواهیم از زندگی کتابخانه‌ای خود عکس‌هایی از”عشق” و “نفرت” بگیرند. همه این‌ها در کنار گروه‌های متمرکز سنتی و نظرسنجی‌ها، به ما این امکان را می‌دهد که طرز فکر سازمان درباره دانشجویان را تغییر دهیم.

دانشجویان کتابخانه‌ای می‌خواهند که در آن فضای کافی و امکانات مناسب برای انجام طیف وسیعی از کارهایی که دانشجو نیاز دارد انجام دهد، داشته باشد. این موارد می‌تواند یک گپ سریع با یک دوست، تکمیل یک کار گروهی یا یک جلسه هشت ساعته مقاله‌نویسی باشد. آن‌ها می‌خواهند کتاب و افراد مفید و دوستان را ببینند. کتابخانه در واقع مانند دفتر کار دانشجویان است و آن‌ها انتظار راحتی و خدمات و عملکرد یک دفتر مجهز را به همراهی کارکنان کتابخانه دارند.

دانشگا‌ه‌ها باید سازوکار یا الزامی جدی را در خصوص احراز هویت دانشجویان، زندگی و نیازهای اطلاعاتی آن‌ها داشته باشند که این موارد در مرکز تصمیم‌گیری‌ها باشد. آن‌ها باید از این دانش برای ایجاد فضاها، محصولات و خدماتی استفاده کنند که در زندگی آن‌ها ارزش می‌آفریند. آن‌ها نباید در تغییرات فیزیکی و دیجیتالی متوقف شوند، این در مورد تغییر فرهنگ در بین کارکنان است. آن‌ها باید آزاد باشند که در این راه نوآوری کنند، ریسک کنند و حتی مرتکب اشتباه شوند.

پانویس ها

[۱] Ben Hickman

[۲] Alterline

[۳] University of Birmingham

[۴] The University of Manchester

[۵] coffee shop

[۶] wifi

^[۷] ebook

[۸] catalogues

[۹] databases

[۱۰] Google

منبع

این نوشته ترجمه مطلبی است با عنوان

 University libraries need to start putting the student first

 

مشخصات استناددهی به این مقاله
نویسنده‌(ها):	فاطمه دلاور
عنوان مقاله:	دانشجویان اولویت اول کتابخانه‌های دانشگاهی
عنوان مجله:	کتابدار ۲.۰ – (عنوان لاتین: Kitābdār-i 2.0)
دوره مجله(Vol):	۶
شماره مجله(Issue):	۴
سال(Year):	۱۳۹۹
شناسه دیجیتال(DOI):
لینک کوتاه:	http://lib2mag.ir/11966